Η Ελλάδα απειλει την πολιτική κληρονομιά της Μέρκελ

Η απρόσβλητη καγκελάριος μπορεί τελικά να είναι ευάλωτη. Το φάσμα της χρεοκοπίας στην Ελλάδα αποτελεί την μεγαλύτερη απειλή για την κληρονομιά της γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, η πολιτική μακροβιότητα της οποίας βασίζεται στην διπλωματία της καταπολέμησης της κρίσης.

Από την απειλή εξόδου της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι την ανοικτή πληγή των συγκρούσεων στην Ουκρανία, η αξιοπιστία της Μέρκελ ως της ισχυρότερης ηγέτιδας της Ευρώπης και η φιλοσοφία της για μια πιο ενωμένη, ανταγωνιστική Ευρώπη, κινδυνεύει να καταρρεύσει.

Και ίσως είναι η Ελλάδα αυτή που θα καταφέρει το ισχυρότερο πλήγμα.

«Φαίνεται σαν ένα σημείο καμπής», σχολιάζει στο Bloomberg η Ulrike Guerot, ιδρύτρια του European Democracy Lab στο European School of Governance του Βερολίνου. «Αν φύγει η Ελλάδα, τότε κάνει το πρώτο βήμα προς το τέλος. Αυτό είναι που θέλει να σταματήσει».

Καθώς το ελληνικό δράμα οδεύει προς τη λύση του, τα ποσοστά έγκρισης της Μέρκελ έχουν κάνει «βουτιά», εν μέσω διαφορών με τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για την ελληνική οικονομία. Τα σημάδια δείχνουν ότι η κοινοβουλευτική της ομάδα θα ταχθεί υπέρ της σκληρότερης γραμμής του Σόιμπλε έναντι της ελληνικής κυβέρνησης και η ισχυρή στήριξη που χαρακτήριζε την παραμονή της στην εξουσία αρχίζει να φθίνει.

Ο χρονισμός δεν θα μπορούσε να ήταν χειρότερος, καθώς η Μέρκελ εξετάζει το ενδεχόμενο να θέσει υποψηφιότητα για μια τέταρτη θητεία. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως η στήριξη προς την Μέρκελ μειώθηκε κατά 4 μονάδες στο 66% τον Ιούνιο, μετά από άλλη μια πτώση 5 μονάδων στον απόηχο των κατηγοριών ότι η Γερμανία συνεργάστηκε με τις ΗΠΑ για να κατασκοπεύουν την Ευρώπη.

Πάντως, θα ήταν λάθος να «ξεγράψει» κανείς έναν πονηρό πολιτικό που έχει επιβιώσει ακριβώς επειδή υποτιμάται. Η Μέρκελ έχει νικήσει αντιπάλους και εταίρους, με πιο διάσημο «θύμα» τον ίδιο της τον μέντορα, τον Χέλμουτ Κολ. Η Μέρκελ έχει ένα «ταλέντο να μοιάζει σαν να μην ευθύνεται για τίποτα», δήλωσε σε συνέντευξή του ο πρώην αμερικανός πρέσβης στη Γερμανία John Kornblum.

Όμως, η πτώση της δημοτικότητάς της –πλέον βρίσκεται στην τρίτη θέση, κάτω από τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε- είναι δυσοίωνη την ώρα που αιωρείται η προοπτική εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Έχει ήδη «ξοδέψει» πολιτικό κεφάλαιο με τις συνομιλίες της με τον έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, το οποίον αρχικά προσπαθούσε να κρατήσει σε απόσταση.

«Η όποια αποτυχία θα θεωρηθεί προσωπική αποτυχία», σύμφωνα με την Andrea Montanino, η οποία παραιτήθηκε από εκπρόσωπος της Ιταλίας στο ΝΔΤ πέρυσι κατ τώρα διευθύνει το παγκόσμιο επιχειρηματικό και οικονομικό πρόγραμμα του Ατλαντικού Συμβουλίου.

Η ρητορική της Μέρκελ υπέρ της λιτότητας μπορεί να βρήκε απήχηση στο εγχώριο κοινό που είχε κουραστεί με τις διασώσεις προβληματικών μελών, όμως αυτή ακριβώς η ρητορική μπορεί τελικά να την «στοιχειώσει». Οι θυσίες που επιβλήθηκαν στους Έλληνες δεν έχουν καταφέρει να αναστήσουν την οικονομία της χώρας, ενώ έφεραν στην εξουσία ένα ακραίο κόμμα της αντιπολίτευσης που στόχο είχε να αντισταθεί ακόμα περισσότερο.

«Η γλώσσα της Μέρκελ δεν βοηθά», σύμφωνα με τον διευθυντή του Κέντρου Οικονομικών και Πολιτικών Ερευνών της Ουάσινγκτον, Mark Weisbrot.

Η προσπάθειά της να «καλοπιάσει» τον Τσίπρα για να φέρει στο τραπέζι σχέδιο που θα ικανοποιεί τους πιστωτές της Ελλάδας έπεσαν στο κενό τη Δευτέρα, καθώς ο έλληνας ηγέτης κατηγόρησε τους θεσμούς για την απαίτησή τους για περισσότερες περικοπές στις συντάξεις.

Στα ανατολικά, οι προσπάθειες της Μέρκελ να επιλύσει την κρίση στην Ουκρανία έχουν επίσης καταρρεύσει. «Η κατάσταση δεν είναι τόσο σταθερή ώστε να μην απειλεί να ξεφύγει από τον έλεγχο», σχολίασε ο υπουργός Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ, ο οποίος έρχεται πρώτος στην τελευταία δημοσκόπηση.

Η Μέρκελ, η οποία μεγάλωσε στην κομμουνιστική Ανατολική Γερμανία και μιλάει ρωσικά, ήλπιζε πως θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει τη σχέση της με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για να βάλει τέλος στην αιματηρή σύγκρουση.

Έχοντας κάνει αγώνα για να γίνει η πρώτη γυναίκα καγκελάριος της Γερμανίας και η πρώτη καγκελάριος από την κομμουνιστική πρώην ανατολική Γερμανία, δεν είναι του χαρακτήρα της να τα παρατάει.

«Θα έχει ως εξής; Αγωνίστηκε γενναία μέχρι το τέλος και η Ευρώπη, ή η Ρωσία ή οι ΗΠΑ, ο κόσμος όλος ή ο οποιοσδήποτε, πολύ απλά δεν έκαναν αυτό που χρειαζόταν να γίνει», σχολιάζει ο Kornblum. «Άρα, δεν φταίει αυτή».

Πάντως, ασχέτως ποιος θα θεωρηθεί υπεύθυνος, ένα Grexit θα σηματοδοτούσε ήττα για το πολιτικό στίγμα που θέλει να δώσει στα 10 χρόνια της εξουσίας της: την διατήρηση της ακεραιότητας της ευρωζώνης.