Τουρκία: Από το «ένα βράδυ ξαφνικά», στις ευχές για το... 1821

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Εάν επρόκειτο για οποιαδήποτε άλλη χώρα, η αποστολή ενός ευχετήριου τηλεγραφήματος ή μιας επιστολής συγχαρητηρίων για την εθνική μας επέτειο θα εθεωρείτο γεγονός απολύτως φυσιολογικό. Η απουσία του, δε, ενδεχομένως να ξένιζε.

Πρόκειται, όμως, περί της Τουρκίας, ο πρόεδρος της οποίας, έως πρόσφατα, υποσχόταν νυχτερινές αιφνιδιαστικές «αφίξεις» και πλήγματα ακόμη και στην Αθήνα από τους πυραύλους «Τυφών», για τους οποίους τόσο επαίρεται. Κυριότερα, δε, μιας χώρας η οποία αποτελεί την ιστορική συνέχεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κατά της οποίας εξεγέρθηκαν οι Έλληνες το 1821.

Υπ’ αυτό το πρίσμα, οι ευχές τόσο του προέδρου Ρ.Τ. Ερντογάν προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη όσο και του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου προς τον ομόλογό του Νίκο Δένδια αποτελούν ευπρόσδεκτο, πλην πρωτόγνωρο φαινόμενο. Γεννούν δε, ευλόγως, σειρά ερωτημάτων ως προς τα αίτια, τη διάρκεια και βεβαίως τις στοχεύσεις αυτής της μεταστροφής.

Πώς, δηλαδή, πήγαμε από τους αναθεωρητισμούς περί «γαλάζιας πατρίδας», περί νησιών «υπό ελληνική κατοχή», περί διαμοιρασμού του πλούτου του Αιγαίου, περί casus belli σε περίπτωση άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων και επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. και από τα «Μητσοτάκης γιοκ», στις ευχετήριες επιστολές για την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου;

Ενδεχομένως, όλα αυτά εντάσσονται στο θετικό κλίμα που αναπτύχθηκε μετά τους σεισμούς στη γείτονα, χάρη στην αλληλεγγύη που επέδειξε η χώρα μας, αποστέλλοντας σωστικά συνεργεία, ιατροφαρμακευτική και άλλη βοήθεια. Η Τουρκία, τουλάχιστον, αυτό επιθυμεί να φανεί.

Ενδεχομένως αφορούν ένα «νέο φιλικό πρόσωπο» που επιθυμεί να επιδείξει η γείτονα, στον απόηχο αυτών των συμβάντων, ώστε να εξασφαλίσει οικονομική βοήθεια δισεκατομμυρίων από την ΕΕ ή ενδεχομένως ακόμη και F-16 από τις ΗΠΑ.

Ενδεχομένως, κάτι άλλο. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, όμως, δύο πράγματα είναι σαφή απ' αυτή την αλλαγή κλίματος.

Πρώτον, η Ελλάδα είναι -φύσει και θέσει- υποχρεωμένη να φανεί και η ίδια εξίσου φιλική και, δεύτερον, είναι επίσης υποχρεωμένη να τηρήσει την πλέον επιφυλακτική θέση έναντι της γείτονος, έως ότου ο ορίζοντας είναι διαυγέστερος.

Σε οποιαδήποτε περίπτωση, η επικράτηση αυτού του κλίματος, ενδεχομένως έως τις τουρκικές προεδρικές εκλογές στις 14 Μαΐου, παρέχει μια σχετικά ανέφελη περίοδο ηρεμίας στα εθνικά θέματα, η οποία θα συμβάλει στη σταθερότητα στη χώρα μας και στην ομαλότερη διεξαγωγή των επικείμενων βουλευτικών εκλογών. Θα προσφέρει, επίσης, μια περίοδο παρατήρησης της εξέλιξης του φαινομένου στη γείτονα.

Θα συνιστούσε ωστόσο στοιχείο, αν μη τι άλλο, οξύμωρο να καταλήξουμε στην εκτίμηση ότι μια «επίθεση φιλίας» είναι δυνατόν να ανατρέψει τους πολυετείς στρατηγικούς στόχους της γείτονος, σε ό,τι αφορά το Αιγαίο και τη ΝΑ Μεσόγειο. Πρόκειται για ένα αναθεωρητικό ιδεολόγημα, το οποίο έχει καλλιεργηθεί εκτενώς στην τουρκική κοινωνία, που δύσκολα μπορεί να ανακληθεί.

Υπ’ αυτό το πρίσμα, όσο αναγκαίος κι αν είναι για τη χώρα μας ο δρόμος που προτείνει ο φίλτατος κ. Ν. Δένδιας με συνέντευξή του στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα», να διαβούμε την πόρτα που άνοιξε η Τουρκία, άλλο τόσο πρέπει να το πράξουμε με κάθε επιφύλαξη.

Ούτως ή άλλως, η Ελλάδα ήταν πάντα υπέρ του διαλόγου, επί της μόνης διαφοράς που μας χωρίζει με τη γείτονα, υπό τον όρο της διεξαγωγής του εντός κλίματος ηρεμίας.

Για να δούμε, λοιπόν.