Τα χρέη της πανδημίας και οι καθαρές λύσεις

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η αργή πλην υπαρκτή πρόοδος που σημειώνεται στο εμβολιαστικό πρόγραμμα οδηγεί, κατά πάσα βεβαιότητα, στο τέλος του δράματος που αντιμετωπίζει η παγκόσμια κοινότητα και βεβαίως η χώρα μας, από την πανδημία.

Όποτε όμως κι αν έρθει το τέλος του ανθρώπινου κόστους που καθημερινά καταβάλλει η κοινωνία μας, το ευρύτερο και ιδίως εκείνο των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας δεν δείχνει να τερματίζεται σύντομα.

Όσο επισφαλείς κι αν ήσαν κατά το παρελθόν οι οικονομικές προβλέψεις, πλέον, υπό το κλίμα διάχυτης αβεβαιότητας που επικρατεί, ισοδυναμούν με άθλο και σπανίως αποδεικνύονται ορθές, με τα παραδείγματα να αφθονούν ως προς αυτό. Πλέον πρόσφατο, η θετικότερη του αναμενομένου επίδοση της ελληνικής οικονομίας πέρυσι, που έκλεισε με ύφεση σχεδόν -8% ενώ αναμενόταν να ξεπεράσει το -10%.

Υπάρχουν, όμως, προβλέψεις που μπορούν να διατυπωθούν με ένα μέτρο βεβαιότητας. Μεταξύ αυτών και εκείνη που διατύπωσε πρόσφατα το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, αναφορικά με το ιδιωτικό χρέος, στην τελευταία έκθεσή του.

Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει, αν και το μη εξυπηρετούμενο ιδιωτικό χρέος στο τέλος του 2020 έφθασε τα 242,6 δισ. ευρώ εμφανίζοντας μικρή απόκλιση από το επίπεδο στο οποίο είχε διαμορφωθεί στο τέλος του 2019, όταν τερματιστεί η περίοδος των διαφόρων «παγωμάτων» που σήμερα υφίσταται για τα χρέη των πληττόμενων επιχειρήσεων ή φυσικών προσώπων και η αντίστοιχη στήριξη που σήμερα παρέχεται από το κράτος, τότε το ιδιωτικό χρέος «θα επιδεινωθεί σημαντικά» όπως λέει η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής ή... σε ελεύθερη μετάφραση θα «εκτοξευτεί».

Προβλέπουν μάλιστα οι συντάκτες της έκθεσης ότι «σε αυτό το στάδιο ενδέχεται να χρειαστούν επιπρόσθετες παρεμβάσεις και ειδικές ρυθμίσεις αποπληρωμής, που ουσιαστικά θα ισοδυναμούν με ανάληψη μέρους του ιδιωτικού χρέους από τον δημόσιο τομέα». Με άλλα λόγια, τότε θα έχει έρθει η ώρα του διαβόητου «κουρέματος», το οποίο δεν θα αφορά το δημόσιο χρέος, όπως υποστήριζαν κάποιες ψυχές σε άλλες εποχές (όχι τόσο μακρινές) για το ελληνικό δημόσιο χρέος αλλά το ιδιωτικό.

Πρόκειται για μία εξέλιξη στην οποία αντιτάχθηκαν σθεναρά και με ιδιαίτερη επιτυχία κατά το παρελθόν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας και ιδίως οι Γερμανοί και λοιποί συνοδοιπόροι τους, όμως, υπό τις παρούσες περιστάσεις γενικευμένης οικονομικής καχεξίας ανά την Ευρώπη, το «κακό» αφορά άπαντες και ενδεχομένως να οδηγήσει σε συναίνεση ως προς την ανάγκη ριζικής αντιμετώπισής του, μέσω «κουρέματος» και ρυθμίσεως αποπληρωμής του υπολοίπου.

Πέραν της συναίνεσης, ωστόσο, εάν όντως οδηγηθούμε σε μία λύση αυτού του είδους, όπως ορθά επισημαίνουν οι φίλτατοι του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, η όποια λύση επιλεγεί θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από διαφάνεια. Οι επιπτώσεις νομοθετικών πλαισίων όπως ο νόμος Κατσέλη, υπό τον οποίο έσπευσαν να βρουν κάλυψη ακόμη και πρόσωπα με οικονομική επιφάνεια και ευμάρεια ή άλλως πως «στρατηγικοί κακοπληρωτές», είναι ακόμη αισθητές στην Ελλάδα, καθώς αποτυπώνονται στη συνεχιζόμενη καχεξία του τραπεζικού συστήματος και στην αδυναμία του να επιτελέσει τον φυσικό του ρόλο: την ομαλή χρηματοδότηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Υπ’ αυτό το πρίσμα και στον βαθμό που οι Ευρωπαίοι εταίροι μας εγκαταλείψουν ένα τμήμα της προτεσταντικής ηθικής η οποία χαρακτηρίζει τον οικονομικό τους βίο, ώστε να συναινέσουν στο καθ’ όλα απαραίτητο «κούρεμα» του ιδιωτικού χρέους, ας επικρατήσουν κανόνες διαφάνειας.

Τους έχουμε ανάγκη.