Το διττό μήνυμα των Βρυξελλών στην Τουρκία

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Την προηγουμένη εβδομάδα, κατά τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, παρά τις περί του αντιθέτου αμφισβητήσεις, εστάλη ένα σαφές μήνυμα προς την Τουρκία: Πρόσεξε, υπάρχει και η επιλογή των κυρώσεων. Λίγο αργότερα αυτές οι κυρώσεις έγιναν πραγματικότητα, αλλά εκ μέρους των ΗΠΑ αυτή τη φορά και όχι της ΕΕ και επί, θεωρητικώς, διαφορετικού αντικειμένου.

Στο πεδίο των εντυπώσεων και της εσωτερικής κατανάλωσης, ωστόσο, ας μην αμφιβάλλουμε, η επίδραση ήταν η ίδια στην Τουρκία. Για την ακρίβεια, ήταν διπλά αρνητική, καθώς η Άγκυρα εμφανιζόταν στο στόχαστρο σύσσωμης της Δύσης, με τις ΗΠΑ να την τιμωρούν για την επιλογή της να προμηθευτεί τους S-400 και την Ευρώπη να της «κουνά το δάκτυλο» σε σχέση με τη γεωστρατηγική της συμπεριφορά.

Με άλλα λόγια, δημιουργούνταν συνθήκες αποξένωσης της Τουρκίας από τη Δύση. Κάτι το οποίο συμφέρει μόνον όσους στέκουν απέναντι από τη Δύση.

Υπό το φως και αυτών των δεδομένων, οι Βρυξέλλες ανακοίνωσαν χθες ότι αποδεσμεύουν το σύνολο των κεφαλαίων που υποσχέθηκαν στην Τουρκία μέσω της συμφωνίας για το μεταναστευτικό που συνήψαν μαζί της,  ύψους 6 δισ. ευρώ. Για την ακρίβεια, αποδέσμευσαν το υπόλοιπο του ποσού αυτού, το οποίο εκκρεμούσε μετά την αποδέσμευση 4,7 δισ. ευρώ τον προηγούμενο Μάρτιο, εκ των οποίων τα 3,2 δισ. έχουν ήδη εκταμιευτεί.

Ας μη γελιόμαστε. Ασφαλώς, πρόκειται για ένα θέμα που «καίει» την Ευρώπη, καθώς αφορά σχεδόν 4 εκατ. πρόσφυγες και άλλους μετανάστες, οι οποίοι βρίσκονται στα εδάφη της Τουρκίας και προσδοκούν να πατήσουν σε ευρωπαϊκό έδαφος σε αναζήτηση ενός καλύτερου αύριο. Υπ’ αυτό το πρίσμα, η ΕΕ απλά επωμίζεται το κόστος παραμονής τους σε τουρκικό έδαφος.

Ωστόσο, ούτε η χρονική συγκυρία είναι αθώα ούτε το «μήνυμα» που αυτή μεταφέρει: ασφαλώς τιμούμε την υπογραφή μας και σας δίνουμε τα χρήματα που σας υποσχεθήκαμε, αλλά το πράττουμε και υπό το φως όλων όσων έχουν προηγηθεί.

Με άλλα λόγια, αφού σας δείξαμε ότι αποδοκιμάζουμε την πολιτική που ακολουθείτε στην Ανατολική Μεσόγειο και σας δώσαμε ακόμη λίγους μήνες να προσαρμοστείτε στις επιταγές του διεθνούς δικαίου -ενώ οι Αμερικανοί φάνηκαν ταχείς με τις κυρώσεις τους-,  τώρα σας δείχνουμε ότι μπορείτε να προσδοκάτε και οφέλη από την ΕΕ, εάν τηρήσετε και εσείς την προσήκουσα στάση… Μαστίγιο και καρότο, ένα πράγμα.

Αυτή βεβαίως είναι μία ερμηνεία της χθεσινής ανακοίνωσης των Βρυξελλών, σχετικά με την αποδέσμευση του συνόλου των κεφαλαίων που σχετίζονται με την συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας για το μεταναστευτικό. Διότι, μία άλλη θα μπορούσε κάλλιστα να αφορά ακόμη μία έκφανση πνεύματος εξευμενισμού της γείτονος εκ μέρους της ΕΕ, δεδομένων των οικονομικών δεσμών που τρέφει σειρά κρατών-μελών της με την Άγκυρα αλλά και του γεωπολιτικού ρόλου που αυτή διαδραματίζει.

Πέραν, δε, των συνήθων εμπορικών και λοιπών οικονομικών συναλλαγών, η μείωση των οποίων σε καιρούς πανδημίας ισοδυναμεί με ανάθεμα, ας μην ξεχνάμε και τις σημαντικές προμήθειες πολεμικού εξοπλισμού με τον οποίο θα προμηθεύσουν την Τουρκία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Γερμανία. Οι χώρες, δηλαδή, που απέτρεψαν την επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα, κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ας επιλέξουμε να παραμείνουμε, όμως, στο πρώτο αφήγημα. Είναι περισσότερο εύπεπτο εγχωρίως και σαφώς προτιμότερο -ως ενδεχόμενο- από το δεύτερο.