ΕΕ: Ποιος κάνει τελικά κουμάντο;

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Στα ζητήματα αρχής δεν υπάρχει «μέσος δρόμος». Οι αρχές είτε υφίστανται είτε όχι. Είναι τόσο απλό. Δεν είναι δυνατή, για παράδειγμα, η επίκληση της ύπαρξης «ευρωπαϊκού κράτους δικαίου» ακόμη και ως έννοιας, όταν το ανώτατο συνταγματικό δικαστήριο ενός κράτους-μέλους της ΕΕ δηλώνει ότι οι αποφάσεις του υπερισχύουν εκείνων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Συνιστά αντίφαση σε όρους.

Έτσι, λοιπόν, το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως θεματοφύλακας των ευρωπαϊκών Συνθηκών, εξετάζει το ενδεχόμενο να κινήσει «διαδικασία επί παραβάσει» του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης εναντίον της Γερμανίας, για την πρόσφατη απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της επί του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, αποτελεί τη μόνη «φυσική» εξέλιξη των πραγμάτων. Την απολύτως απαραίτητη εξέλιξη των πραγμάτων. Οτιδήποτε διαφορετικό θα συνιστούσε ευθεία υποχώρηση του ευρωπαϊκού κεκτημένου και ανοικτή πρόσκληση για την αμφισβήτηση της ισχύος της όποιας κυριαρχίας έχει παραχωρηθεί από τα κράτη-μέλη προς αυτό το υπερεθνικό μόρφωμα που ακούει στο όνομα Ευρωπαϊκή Ένωση.

Είναι, δε, προς τιμήν τόσο της -Γερμανίδας - προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία δήλωσε ότι εξετάζει το ζήτημα της παραπομπής της Γερμανίας, όσο και του -επίσης Γερμανού- ευρωβουλευτή των Πράσινων Σβεν Γκίγκολντ, ο οποίος ζήτησε από την Επιτροπή να προσφύγει εναντίον της χώρας του, το γεγονός ότι πρωτοστατούν στην εκκίνηση των σχετικών διαδικασιών.

Όπως ορθά επισημαίνει σε απάντησή της προς τον ομοεθνή της ευρωβουλευτή, η κα Ντερ Λάιεν, η απόφαση του γερμανικού Συνταγματικού δικαστηρίου θέτει ζητήματα που άπτονται του πυρήνα της ευρωπαϊκής κυριαρχίας. Η νομισματική πολιτική της Ένωσης αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα. Το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπερτερεί του εθνικού δικαίου και η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για το ίδιο θέμα είναι δεσμευτική για όλα τα εθνικά δικαστήρια… Τον τελευταίο λόγο τον έχει πάντα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο Λουξεμβούργο, τονίζει.

Στην επιστολή με την οποία είχε υποβάλει το σχετικό αίτημα παραπομπής, ο κ. Γκίγκολντ τόνισε ότι «η διαμάχη μεταξύ Καρλσρούης και Λουξεμβούργου απειλεί την ευρωπαϊκή κοινωνία δικαίου». Με την απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου τίθεται σε κίνδυνο η σταθερότητα της νομισματικής ένωσης, δήλωνε ο Γερμανός ευρωβουλευτής, ενώ είναι «σαν να προσκαλούνται» τα δικαστήρια άλλων χωρών, να παρακάμψουν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Έτσι, λοιπόν, στον βαθμό που η φιλτάτη Ντερ Λάιεν όντως προωθήσει μέχρι τέλους την υπόθεση της παραπομπής της Γερμανίας, θα έχει ανταποκριθεί στον θεσμικό της ρόλο και θα έχει σταθεί στο ύψος των περιστάσεων ως θεματοφύλακα των ευρωπαϊκών Συνθηκών, των ευρωπαϊκών αρχών και των ευρωπαϊκών αξιών.

Η απόφαση του BundesverfassungsGericht (BVG) να ζητήσει από την ΕΚΤ την αιτιολόγηση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης έρχεται σε ευθεία αντίθεση με προηγούμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, την οποία το BVG δηλώνει ότι θεωρεί αυθαίρετη και μη δεσμευτική. Για πρώτη φορά, δε, στην ιστορία του, το γερμανικό Δικαστήριο διαπιστώνει ότι «πράξεις και αποφάσεις ευρωπαϊκών οργάνων προφανώς δεν καλύπτονται από την ευρωπαϊκή τάξη αρμοδιοτήτων». Η δε κυβέρνηση της κας Α. Μέρκελ δηλώνει ότι θα μελετήσει αλλά και θα προσαρμοστεί με αυτή την απόφαση.

Η αμφισβήτηση είναι όχι μόνο σαφής αλλά και ευθεία και ως εκ τούτου, το ζήτημα οφείλει να διευθετηθεί άμεσα, με τον έναν ή... τον άλλον τρόπο, καθώς δεν αφορά ακόμη «έναν καβγά» αλλά τη συνέχιση ή μη της ΕΕ με τη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα.