Πολλά τα στοιχήματα...

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Αμέσως μετά τη λήξη του εμφυλίου και υπό συνθήκες οι οποίες -αντικειμενικά- θα χαρακτηρίζονταν τουλάχιστον ως αντίξοες και σαφώς δυσμενέστερες των σημερινών, καθώς η Ελλάδα έστεκε στα ερείπια του διπλού πολέμου που είχε βιώσει από το 1940 έως το 1949, ο δείκτης ολικής γονιμότητας διαμορφωνόταν στη χώρα μας στο επίπεδο του 2,57 (1950).

Σήμερα, ή για την ακρίβεια το 2017, αυτός ο δείκτης διαμορφωνόταν στο επίπεδο του 1,35.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, από όπου αντλήθηκαν αυτές οι δύο τιμές, ο συγκεκριμένος δείκτης αντικατοπτρίζει τον μέσο αριθμό ζωντανών παιδιών που θα γεννήσει μία γυναίκα κατά τη διάρκεια της ζωής της. Επίσης σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης ολικής γονιμότητας χρησιμοποιείται προκειμένου να προσδιοριστεί το επίπεδο αντικατάστασης των γενεών που στις ανεπτυγμένες χώρες θεωρείται ότι είναι 2,1.

Με άλλα λόγια, αυτό το «στοίχημα» το έχουμε χάσει προ πολλού. Το δημογραφικό, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ένα στοίχημα που δύσκολα κερδίζεται πλέον.

Την ίδια ώρα, όμως, αντιμετωπίζουμε σειρά άλλων, που μπορούν να κερδηθούν.

Στο πεδίο της οικονομίας, ώστε να μπορέσει η χώρα να σταθεί αυτοδύναμα στα πόδια της, να μειωθεί η ανεργία, να αναχαιτιστεί ή και να αντιστραφεί το φαινόμενο της «φυγής εγκεφάλων» (ή brain drain), να πάρει ανάσα το ασφαλιστικό ζήτημα αλλά, βεβαίως, και να ξαναρχίσει ο δρόμος προς την ευημερία.

Αντίστοιχα, στα εθνικά θέματα, τα ελληνοτουρκικά προβάλλουν ως πρόκληση για τη νέα χρονιά και καλούν για αποφάσεις μείζονος σημασίας για τον τόπο.

Σε σειρά ζητημάτων, η χώρα μας έχει ένα «στοίχημα» να κερδίσει. Στην παιδεία, στην υγεία, στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης και σε τόσους άλλους τομείς, οι οποίοι χωλαίνουν και στους οποίους ουδέποτε κατόρθωσε η χώρα μας να κερδίσει ουσιαστικά το στοίχημα για την επιτυχή λειτουργία τους.

Κάθε χρονιά, όμως, που αποτυγχάνει να κερδίσει το στοίχημα σε οποιονδήποτε επιμέρους τομέα, απλά, παρατείνει και τελικά διαιωνίζει το πρόβλημα, διατρέχοντας τον κίνδυνο να το οδηγήσει σε κατάσταση αντίστοιχη εκείνης του δημογραφικού. Δηλαδή, μη αντιμετωπίσιμη. Μη αναστρέψιμη.

Ο λόγος γι' αυτό, προφανώς, αφορά τόσο σε ζητήματα ικανότητας όσο, κυριότερα, βούλησης. Αφορά βεβαίως και σε ζητήματα δυνατότητας σχεδιασμού και μακροπρόθεσμης εκτέλεσης, όμως ας μην το κάνουμε «δύσκολο», πριν ξεπεράσουμε ευχερώς τα ζητήματα της βούλησης και της αποφασιστικότητας για την προώθηση της όποιας λύσης.

Για παράδειγμα, βγήκαμε από μία δεκαετία μνημονίων, στη διάρκεια της οποίας θεωρητικώς οφείλαμε να είχαμε διορθώσει τα κακώς κείμενα αυτού του τόπου και σήμερα εξακολουθούμε να παλεύουμε ακόμη με πολλά από τα ίδια προβλήματα που -υποτίθεται- ότι αντιμετωπίσαμε την προηγούμενη δεκαετία.

Αντιμετωπίστηκε το διαβόητο πρόβλημα της γραφειοκρατίας; Μόνο μερικώς. Ανέκτησε η χώρα την ανταγωνιστικότητά της έναντι του διεθνούς περίγυρου; Μόνον έως έναν βαθμό. Αυξήθηκε, εντέλει, η ανταποδοτικότητα των χρημάτων που καταβάλλουν οι φορολογούμενοι πολίτες και οι επιχειρήσεις; Μάλλον ελάχιστα ή καθόλου.

Έτσι, λοιπόν, κάθε φορά που κάνουμε «απολογισμό» τέλους έτους σε αυτή τη χώρα, ίσως θα ήταν χρήσιμο να προσμετρούμε και τον βαθμό που όντως θέλαμε να αντιμετωπίσουμε το όποιο πρόβλημα εκτιμούμε ως «στοίχημα».

Ευλόγως, ορισμένα εξ αυτών, όπως τα εθνικά, δεν επιλύονται δι' απλής βουλήσεως... Όμως ακόμη και εκεί, η αποφασιστικότητα είναι απαραίτητη και αυτή σαφώς εξαρτάται από τη βούληση...

Κοντολογίς, μπορούμε να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων;