Να η ευκαιρία

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Οι συνθήκες ακραίας πιστωτικής επέκτασης και περιρρέουσας ρευστότητας που οδήγησαν στην έκρηξη των τιμών των ακινήτων στην προ κρίσης εποχή, ούτε εν μια νυκτί δημιουργήθηκαν, ούτε προβλέπεται να επαναληφθούν άμεσα.

Δεν είναι αυτό το ζητούμενο, ούτως ή άλλως, καθώς σε πολλές περιπτώσεις αφορούσαν σε μία «φούσκα» στην αγορά ακινήτων.

Συντρέχουν, ωστόσο, βάσιμοι λόγοι για τους οποίους θα μπορούσαν να συντηρηθούν οι παρούσες ανοδικές τάσεις στη συγκεκριμένη αγορά, οι οποίοι άπτονται τόσο των ευρύτερων συνθηκών που επικρατούν στην οικονομία της Ευρωζώνης όσο και ειδικότερα στην Ελλάδα.

Πρώτον, δια στόματος του φίλτατου Μ. Ντράγκι, διοικητή της ΕΚΤ, επιβεβαιώθηκε μόλις την προηγούμενη εβδομάδα ότι η πολιτική των ιδιαιτέρως χαμηλών επιτοκίων θα μας συνοδεύει επί μακρόν και πάντως έως ότου κριθεί σκόπιμο για την αντιμετώπιση των υφεσιακών προοπτικών που απειλούν την ευρωπαϊκή οικονομία.

Δεύτερον, σε ό,τι αφορά στην εγχώρια αγορά, συντρέχει σειρά λόγων που υποδεικνύουν ότι οι ανοδικές τάσεις τις οποίες κατέγραψε η Τράπεζα της Ελλάδος στην αγορά ακινήτων -άλμα 7,7% στις τιμές των διαμερισμάτων το Β' τρίμηνο του 2019 και ειδικά στην Αθήνα κατά 11,1%- θα διατηρηθούν.

Η άνοδος αυτή, η οποία καταγράφεται έναντι του επιπέδου τιμών κατά το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους και ως συνέχεια κατά πολύ ηπιότερων ανατιμήσεων συνολικά το προηγούμενο έτος (+1,7% το 2018), σημειώνεται στον απόηχο της κατακόρυφης πτώσης τιμών που καταγράφηκε στη διάρκεια της κρίσης και η οποία κυμάνθηκε μεσοσταθμικά περί το 45% έναντι των τιμών του 2008.

Αν και ένα τμήμα αυτής της ανοδικής πορείας μπορεί ευθέως να αποδοθεί σε παραμέτρους όπως οι βραχυχρόνιες μισθώσεις και η οικονομία διαμοιρασμού ή ακόμη και το πρόγραμμα «Golden visa» που αφορά στην απόκτηση άδειας παραμονής στη χώρα μέσω επενδύσεων σε ακίνητα, κυριότερα τούτη συντηρείται από τη μεταβολή που παρατηρείται στους θεμελιώδεις όρους «λειτουργίας» της αγοράς.

Κυρίαρχα, η μείωση του ΕΝΦΙΑ, τόσο το 2018 (μέσω αντικειμενικών αξιών) όσο και εφέτος, αίρουν -τουλάχιστον έως έναν βαθμό- το καθεστώς υπερφορολόγησης υπό το οποίο τελούσε η ακίνητη περιουσία ενώ το πάγωμα του ΦΠΑ επί τριετία σε νεόδμητα ακίνητα (καθώς και το ενδεχόμενο επέκτασης του μέτρου και σε «παλαιότερα»), η παροχή έκπτωσης 40% στις δαπάνες για ανακαίνιση ή για αναβάθμιση των κτιρίων και η αναστολή του φόρου υπεραξίας των ακινήτων, αναμένεται να αναθερμάνουν περαιτέρω την αγορά.

Αντίστοιχα, η συνεχιζόμενη βελτίωση που εμφανίζει η πορεία της οικονομίας, όπως αυτή καταγράφεται από τους κυριότερους μακροοικονομικούς δείκτες αλλά και την αποκλιμάκωση της ανεργίας, τονώνουν το αίσθημα εμπιστοσύνης προς αυτήν, γεγονός που αντικατοπτρίζεται και στην πορεία της αγοράς ακινήτων.

Τέλος, το γεγονός ότι ο τραπεζικός τομέας ακολούθησε -τουλάχιστον έως τώρα- πολιτική απόκτησης εκπλειστηριαζόμενων ακινήτων, βοήθησε στη διατήρηση του επιπέδου τιμών και απέτρεψε την περαιτέρω μείωσή τους εν μέσω κρίσης.

Στον βαθμό που διατηρηθεί αυτή η τακτική, οι κινήσεις αναθέρμανσης της αγοράς στεγαστικών δανείων, στις οποίες προχωρούν σταδιακά τα κυριότερα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας, μπορούν να ενισχύσουν τις παρούσες ανοδικές τάσεις στην αγορά ακινήτων.

Αυτή η άνοδος ούτε ισομερής θα είναι, αφού σαφές προβάδισμα στην κούρσα τιμών εμφανίζονται να έχουν τα τουριστικά ακίνητα και αυτά που αφορούν σε ειδικά κοινά, όπως το πρόγραμμα Golden visa, το οποίο πλέον επεκτείνεται, ούτε θα αφορά στο σύνολο της αγοράς.

Θα ξαναβάλει, όμως, την ελληνική αγορά ακινήτων στον «χάρτη», αναβιώνοντας τουλάχιστον ένα τμήμα του «ονείρου» που στα χρόνια της κρίσης είχε καταστεί «εφιάλτης» για χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά.