Τίτλος και ουσία

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η διαμάχη μεταξύ Πρασίνων - Σοσιαλδημοκρατών και της Κομισιόν σχετικά με τον τίτλο του χαρτοφυλακίου που θα έχει ο φίλτατος Μαργαρίτης Σχοινάς «Protecting our European way of life», ήτοι, «Προστατεύοντας τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής μας» είναι απολύτως ενδεικτική των λόγων για τους οποίους η ΕΕ δεν έχει κατορθώσει έως σήμερα να γίνει κάτι περισσότερο από μία τελωνειακή ένωση κρατών.

Όταν στις ΗΠΑ η έκφραση «ο αμερικανικός τρόπος ζωής» (the American way of life) παραπέμπει ευθέως τόσο σε ένα όραμα κοινωνικής ανέλιξης όσο και στις θεμελιώδεις (ιδρυτικές) αρχές επί των οποίων εδράζεται το αμερικανικό οικοδόμημα και αποτελεί πηγή έμπνευσης για εκατομμύρια πολίτες, στην Ευρώπη, μία αντίστοιχη έκφραση θεωρείται ότι υποκρύπτει ακροδεξιές τάσεις ή ρατσιστικούς συμβολισμούς.

Δίχως οι ΗΠΑ και η ΕΕ να είναι «συγκρίσιμες ποσότητες» για σειρά λόγων, είναι τελικά αναπόδραστη αυτή η σύγκριση, υπό το φως της καταλυτικής επίδρασης που έχει η εκτίμηση περί «τρόπου ζωής» στο πεδίο της «εθνικής ταυτότητας» αλλά και στους περιορισμούς που θέτει στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Δεν είναι μόνον ότι μιλάμε διαφορετικές γλώσσες ή ότι αρνούμεθα να απεμπολήσουμε κυριαρχικά δικαιώματα σε ζητήματα άμυνας ή εξωτερικής πολιτικής, στην Ευρώπη. Κυριότερα, ένα σημαντικό τμήμα των πολιτικών της δυνάμεων αδυνατεί να υιοθετήσει τις ίδιες αρχές και αξίες ως τις κυρίαρχες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Τι σημασία έχει εάν επί δεκαετίες η Ευρώπη καταβάλλει συνεχείς προσπάθειες και δαπανά μυθώδη ποσά για τη σύγκλιση Βορρά - Νότου ή εάν τα ιδεώδη της συμπεριλαμβάνουν «τον σεβασμό των αξιών, τη δημοκρατία, την αναπτυξιακή συνεργασία και τη διασυνοριακή καταπολέμηση της τρομοκρατίας», όπως μας θύμισε χθες η Κομισιόν;

Θα υπάρχουν πάντα δυνάμεις, αυτή τη φορά από τον χώρο της Οικολογίας και της Αριστεράς, όπως η επικεφαλής των Πρασίνων Σκα Κέλερ, που θα θεωρούν ότι τίτλοι αντίστοιχοι εκείνου που δόθηκε στο χαρτοφυλάκιο του κ. Μ. Σχοινά «προκαλούν φόβο».

Σε ποιους, άραγε, προκαλεί φόβο η Ευρώπη και ο τρόπος ζωής που αυτή αντιπροσωπεύει; Σε ποιους θα έπρεπε να προκαλεί φόβο το κράτος δικαίου, η ελευθερία της έκφρασης και όλα εκείνα τα δημοκρατικά ιδεώδη επί των οποίων πατά σήμερα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα;

Δίχως να πρόκειται περί του πλέον εύστοχου τίτλου, η λυσσαλέα αντίδραση που επεφύλαξαν οι δυνάμεις των Πρασίνων και των Σοσιαλδημοκρατών στο άκουσμα του «Προστατεύοντας τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής μας», αποτελεί μία ασφαλή ένδειξη του είδους των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης αλλά και η πορεία της ΕΕ ως έχει σήμερα.

Την ίδια στιγμή που το όραμα Μακρόν, αλλά και σειράς άλλων Ευρωπαίων ηγετών, κάνει λόγο για «περισσότερη Ευρώπη», το άκουσμα και μόνον ενός χαρτοφυλακίου που θα προστατεύει αυτόν τον τρόπο ζωής προκαλεί ένταση και τριγμούς.

Την ίδια ώρα που η ανάγκη για τη συγκρότηση ενός ευρωπαϊκού στρατού προβάλλει αδήριτη, ιδίως για χώρες στα σύνορα της Ευρώπης, το ενδεχόμενο υιοθέτησης ενός τίτλου που θα σχετίζεται με την προστασία του τρόπου ζωής στην Ευρώπη ωθεί σε διαμαρτυρίες.

Η διαμάχη για τον τίτλο του χαρτοφυλακίου του κ. Σχοινά, επί της ουσίας, δεν αφορά ούτε τον ίδιο ούτε το αντικείμενο του χαρτοφυλακίου του, ήτοι τον συντονιστικό ρόλο που αναλαμβάνει στην Κομισιόν επί ζητημάτων μετανάστευσης, ασφάλειας, κοινωνικών δικαιωμάτων, εκπαίδευσης, νεολαίας και πολιτισμού, όπως ο ίδιος περιέγραψε με ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα.

Κυριότερα, αφορά σε ιδεοληψίες και εμμονές.