Ο διπλός κίνδυνος εξ ανατολών

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Το πρόβλημα με τη γείτονα δεν αφορά μόνον την ευρεία πεποίθηση ότι οδεύει ολοταχώς προς «τα βράχια», υπό το φως των συναλλαγματικών και λοιπών εξελίξεων που την κατατρέχουν.

Κυριότερα, σε περίπτωση που υπάρξει αυτή η προαναγγελθείσα εξέλιξη, έγκειται στον κίνδυνο μετάδοσης των προβλημάτων της με τη μορφή ντόμινο στην ευρωπαϊκή -και εντέλει παγκοσμιοποιημένη- οικονομία.

Ειδικά, δε, για τη χώρα μας, τυχόν τέτοια εξέλιξη μεγεθύνει σημαντικά το ενδεχόμενο εντάσεων ή και θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο, για λόγους, κυρίως, εσωτερικής τουρκικής κατανάλωσης αλλά και στο πλαίσιο των διεκδικήσεων που εγείρει η Τουρκία στο απόθεμα υδρογονανθράκων της Μεσογείου, στην Κύπρο αλλά και στο Αιγαίο.

Υπό το φως της αντιπαράθεσης, δε,  στην οποία έχει εμπλακεί η γείτονα με τις ΗΠΑ αναφορικά με την προμήθεια του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400 και το συνεπακόλουθο «πάγωμα» των αεροσκαφών F-35 που επρόκειτο να προμηθευτεί από την Αμερική, η τρέχουσα τουρκική κρίση άπτεται όχι μόνον οικονομικών αλλά και θεμελιωδών γεωστρατηγικών παραμέτρων, που καθιστούν ακόμη περισσότερο απρόβλεπτη την εξέλιξή της.

Τα οικονομικού χαρακτήρα μέτρα που έλαβαν, δε, οι ΗΠΑ κατά της Τουρκίας, διπλασιάζοντας τους δασμούς επί εισαγωγών χάλυβα και αλουμινίου, τα οποία συνδέονται και με την υπόθεση της συνεχιζόμενης κράτησης του Αμερικανού πάστορα Αντ. Μπράνσον, εντείνουν έτι περαιτέρω την κρίση στην οποία ήδη βρίσκεται.

Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιοποίησε χθες η JP Morgan, έως τον επόμενο Ιούλιο η Τουρκία πρέπει να αποπληρώσει εξωτερικό δημόσιο χρέος ύψους 179 δισ. δολαρίων, ή περίπου το 25% του ετησίου ΑΕΠ της.

Τμήμα 146 δισ. δολ. εκ του ποσού αυτού βρίσκεται στα χέρια του ιδιωτικού τομέα και δη των τραπεζών και αφορά δάνεια κρατικών και ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Με την τουρκική λίρα να έχει υποτιμηθεί κατά σχεδόν 40% εφέτος και την απόδοση του τουρκικού δεκαετούς ομολόγου να διαμορφώνεται στα ιστορικά υψηλά του 22% -αποκλείοντας κρατική στήριξη-, η εξυπηρέτησή του εμφανίζεται ως ιδιαίτερα δυσχερής.

«Οι ανάγκες χρηματοδότησης στους επόμενους 12 μήνες είναι μεγάλες και η πρόσβαση στις αγορές έχει καταστεί προβληματική», υπογραμμίζεται στην ανάλυση της JP Morgan.

Υπό αυτό το πρίσμα, μία δεκαετία μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, η οποία σηματοδότησε την έναρξη της μεγαλύτερης πιστωτικής και κατά προέκταση οικονομικής κρίσης που βίωσε μεταπολεμικά η παγκόσμια κοινότητα, η Τουρκία ενδέχεται να πυροδοτήσει την επόμενη ή τουλάχιστον διαθέτει όλα τα «συστατικά» ως προς αυτό.

Μολονότι, προφανώς, δεν είμαστε ακόμη εκεί, αυτό το αναδυόμενο περιβάλλον οδηγεί σε μία νέα δοκιμασία, την κυριότερη παράμετρο επί της οποίας εδράζεται η λειτουργία των αγορών: την εμπιστοσύνη.

Για την επίσης γειτονική μας Ιταλία, το δεκαετές ομόλογο της οποίας είδε χθες το spread του έναντι του αντίστοιχου ελληνικού να διαμορφώνεται κάτω από τις 100 μονάδες βάσης, για πρώτη φορά από το 2009, ενδεχόμενη ρήξη εμπιστοσύνης στις αγορές θα μπορούσε να έχει επίσης απρόβλεπτες εξελίξεις.

Εντός αυτού του περιβάλλοντος και ανάμεσα από δύο χώρες με δυνητικά σημαντικά προβλήματα εξυπηρέτησης δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, βρισκόμαστε εμείς κατά την «αυγή» της επόμενης ημέρας των μνημονίων.

Ο διπλός κίνδυνος εξ ανατολών, οικονομικός και γεωστρατηγικός, αλλά και το -δυνητικό- ενδεχόμενο μετάδοσης της τουρκικής κρίσης σε τρίτες χώρες, μέσω της έκθεσης που έχουν στην τουρκική οικονομία, προσμετρούνται από τις αγορές, στις οποίες -ας μην ξεχνάμε- επιθυμούμε να προστρέξουμε… και εμείς.