Εδώ είναι… Βαλκάνια

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Σύσσωμη η υφήλιος παρακολουθεί στη διάρκεια της τελευταίας εικοσιπενταετίας την προσπάθεια ενός ισχυρού και κυρίαρχου κράτους να υπαγορεύσει την ονομασία ενός κρατιδίου στα βόρεια σύνορά του και ταυτόχρονα να το κατηγορεί για δυνητικό επεκτατισμό, στη βάση αλυτρωτικών ισχυρισμών.

Μολονότι έχει δοθεί έδαφος διατύπωσης αυτών των κατηγοριών, τελικό αποτέλεσμα της συγκεκριμένης στάσης είναι ο αποκλεισμός του κρατιδίου τούτου από πολυεθνικούς οργανισμούς, όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, και η αναγωγή του, κατά εποχές, σε μήλο της έριδος για άλλα γειτονικά κράτη, με εθνική παρουσία στα εδάφη του.

Με άλλα λόγια, η διακινδύνευση της κυριαρχίας και ακεραιότητάς του, με ευρύτερες προεκτάσεις για τη σταθερότητα και ασφάλεια της περιοχής και φυσικά για το ίδιο το κράτος, το οποίο εγείρει ενστάσεις κατά του κρατιδίου.

Εσχάτως, μετά από πολύμηνες -εν κρυπτώ- διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών, οι πολιτικοί επικεφαλής τους κατέληξαν σε συμφωνία για έναν συμβιβασμό, ενδεχομένως επώδυνο και ο οποίος θα κριθεί στην πράξη και από την ιστορία, αλλά που πάντως υπόσχεται άρση του πολυετούς αδιεξόδου και περίοδο σταθερότητας για την περιοχή.

Στο μεν κρατίδιο, αυτός ο συμβιβασμός απορρίπτεται ευθέως από τον πολιτειακό άρχοντα και εγείρει μείζονες ενστάσεις από μερίδα του πολιτικού κόσμου, στο δε κράτος, οδηγεί σε ρήξη τόσο ενδοκυβερνητική, όσο και μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, με εμφανή τον σπόρο ενός νέου εθνικού διχασμού.

Ουδείς, δε, πλην ελαχίστων, λέγουν: «Επιτέλους, ας τελειώνουμε με αυτή την ιστορία, ώστε να πάμε παρακάτω».

Ουδείς ενθυμείται τα οφέλη, γεωστρατηγικού, οικονομικού ή άλλου χαρακτήρα, που προκύπτουν όταν συνορεύεις με έναν φίλο παρά με έναν εχθρό.

Ουδείς, τέλος, προσμετρά την τροφή που παρέχεται στον εθνολαϊκισμό ή στις προσπάθειες καπηλείας αυτού του ζητήματος, ενόσω τούτο παραμένει ανεπίλυτο, οδηγώντας στην ενίσχυση ακραίων στοιχείων.

Όλα αυτά, φίλτατοι, μόνο στα Βαλκάνια ή ιδίως στα Βαλκάνια.

Ο, δε, λόγος, απλός. Είναι τα Βαλκάνια.

Είναι ο τόπος όπου η κάθε φυλή βρίσκεται στα χωράφια της άλλης, όπου τα μισά κράτη έχουν ή μπορούν να εγείρουν διεκδικήσεις έναντι των υπολοίπων και όπου οι συνθήκες οι οποίες συνάπτονται κατά καιρούς, αμφισβητούνται όποτε το έδαφος είναι πρόσφορο και οι σκοπιμότητες παρούσες.

Όπως η Ιστορία έχει καταδείξει, είναι δύσκολο να γίνει ουσιαστική δουλειά στα Βαλκάνια και πολλές οι προϋποθέσεις.

Μεταξύ αυτών, κυρίαρχες η ψυχραιμία και η νηφαλιότητα, που κατά κανόνα είναι απούσες.

Θα μπορούσε να είχε λυθεί το όποιο ζήτημα με τη γείτονα προ δεκαετιών, στον βαθμό που σε αμφότερες πλευρές των συνόρων επικρατούσαν αρετές, όπως αυτές;

Θα μπορούσε η χώρα μας, η οποία, επίσης επί δεκαετίες, διεκδικούσε τη θέση της ως πυλώνα σταθερότητας στα Βαλκάνια, να είχε «κατακτήσει» τη γείτονα ενδυναμώνοντας τους οικονομικούς δεσμούς της με αυτήν, σε βαθμό εξαρτήσεως, ώστε -ενδεχομένως- να υπερκεραστεί η όποια μεταξύ τους διένεξη;

Ίσως και σαφέστατα δεν θα μάθουμε ποτέ τη δυνητική τύχη αυτών των δύο υποθέσεων, καθώς ο χρόνος κύλησε άκαρπα για αμφότερες.

Ιδίως, δε, για τη δική μας χώρα, καθώς η γειτονική έχει ήδη αναγνωριστεί με την παρούσα συνταγματική ονομασία της από 140 κράτη ανά την υφήλιο.

Πλέον, στις δύο πλευρές προσφέρεται ακόμη μία ευκαιρία, ως αποτέλεσμα μίας συμφωνίας, η οποία έχει καταγγελθεί ως συμβιβασμός και δη επώδυνος ή και αχρείαστος, από πλευρές ένθεν και ένθεν των συνόρων.

Ας μην ξεχνάμε, όμως, πρώτον, πως δεν υπάρχουν ανώδυνοι συμβιβασμοί και δεύτερον, ότι εάν δεν τους κάνεις κάποτε, το μόνο που θα μετράς θα είναι χαμένες ευκαιρίες.