Η Ελλάδα στο χείλος της αβύσσου

Απομένει μάλλον ελάχιστος χρόνος να δούμε το πρόβλημα κατάματα. Αν υπάρχει κάτι που σίγουρα χρεοκόπησε, αυτό είναι το μοντέλο πολιτικής και οικονομικής άσκησης της εξουσίας στο οποίο εθίστηκε η ελληνική κοινωνία.

Δημοσιεύθηκε: 1 Φεβρουαρίου 2010 - 07:54

Γιώργος Παπανικολάου [email protected]

Απομένει ελάχιστος χρόνος για να δούμε το πρόβλημα κατάματα. Η «τιμωρία» που μας έχουν επιβάλει οι αγορές δεν είναι αντίστοιχη των οικονομικών προοπτικών της χώρας, ούτε των προβλημάτων της. Συγκρίνοντας τους αριθμούς με άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι αγορές μεροληπτούν ξεκάθαρα εις βάρος μας.

Η Ιρλανδία, για παράδειγμα, με την οποία αρκετοί μας συγκρίνουν και θέλουν να πάρουμε το ίδιο σκληρά μέτρα, υποχρεώθηκε σε οδυνηρές λύσεις έχοντας ένα τραπεζικό σύστημα που γλίτωσε οριακά την πλήρη κατάρρευση και ένα ΑΕΠ που σε διάστημα 18 μηνών έπεσε κατά 10%!

Στην πραγματικότητα, όμως, δεν πρόκειται περί αδικίας. Η τιμωρία που μας επιβάλλουν οι αγορές οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει τεράστιο έλλειμμα αξιοπιστίας των Ελλήνων πολιτικών (ανεξαρτήτως «χρώματος) και κατ' επέκταση, εφόσον δεχόμαστε τη ρήση ότι «στη Δημοκρατία κάθε κοινωνία έχει τους πολιτικούς ηγέτες που της αξίζουν», η ίδια η ελληνική κοινωνία έχει τεράστιο έλλειμμα αξιοπιστίας.

Ο κ. Γιώργος Παπανδρέου έδειξε με τις δηλώσεις του στο Νταβός ότι αντιλαμβάνεται αυτήν τη διάσταση του προβλήματος. Ωστόσο, από τα πεπραγμένα της μέχρι τώρα διακυβέρνησής του δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι (ακόμη κι αν ο ίδιος το επιθυμεί διακαώς) είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.

Μπλεγμένη εδώ και δεκαετίες σε έναν φαύλο κύκλο εξυπηρέτησης πελατειακών σχέσεων, διαπλοκής και αλόγιστης σπατάλης (με στόχο την τεχνητή αύξηση του βιοτικού επιπέδου ώστε να ικανοποιείται μια ολοένα και περισσότερο «ιδεολογικά ανερμάτιστη» εκλογική βάση), η ελληνική πολιτική σκηνή -με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις- κατάφερε σχεδόν το… ακατόρθωτο.

Να αποσαθρώσει το κύρος της εντός αλλά και εκτός των συνόρων, με αλλεπάλληλα σκάνδαλα, ψευδείς υποσχέσεις και αποτυχίες, να δημιουργήσει μια ολόκληρη τάξη διαπλεκόμενων που θησαύρισαν με την εύνοιά της- και ταυτόχρονα να δώσει στον απλό πολίτη την αίσθηση πως ορθώς κάνει ό,τι μπορεί για να φοροδιαφύγει, ορθώς διαπλέκεται για να προωθήσει τα συμφέροντά του και ορθώς αισθάνεται μόνιμα «ριγμένος» απέναντι στους «μεγαλοκαρχαρίες» που θησαυρίζουν.

Το μείζον ερώτημα που πρέπει λοιπόν να μας απασχολεί είναι αν προλαβαίνουμε να αλλάξουμε πριν… βουλιάξουμε, με την κυριολεκτική έννοια της λέξης, και βεβαίως αν έχει την ικανότητα το ελληνικό πολιτικό σύστημα, με όλο αυτό το βεβαρημένο παρελθόν, να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, ώστε να οδηγήσει τη χώρα στην έξοδο από την κρίση.

Προς το παρόν, η κοινωνία φαίνεται παντελώς ανέτοιμη να αποδεχτεί ότι όσα ζήσαμε τα τελευταία 10 - 12 χρόνια (με τη βοήθεια του ευρωπαϊκού χρήματος και του κράτους που δανειζόταν ασύστολα για να ξοδεύει) λαμβάνουν τέλος.

Οι περισσότεροι από εμάς θέλουν θυσίες που θα γίνουν όμως από κάποιους άλλους, ενώ είναι ήδη προφανές ότι οι διάφορες επαγγελματικές «κάστες» προετοιμάζονται για να προασπίσουν τα κεκτημένα τους, είτε πρόκειται για δημοσίους υπαλλήλους, είτε για ελεύθερους επαγγελματίες, είτε για υψηλόβαθμα στελέχη και μικροεπιχειρηματίες του ιδιωτικού τομέα.

Κι από την άλλη, η πλήρης απουσία οργανωμένης «φωνής», προτάσεων και σχεδίου, από τους τραπεζίτες και τους μεγαλοεπιχειρηματίες της χώρας μας, αποδεικνύει τόσο την εξάρτησή τους από το Δημόσιο και τους πολιτικούς (εξάρτηση εδραιωμένη από δεκαετίες συνδιαλλαγής αλλά και υποταγής στη λογική του «γκουβέρνου») όσο και την πρότερη αδιαφορία τους να καλλιεργήσουν θετικό προφίλ στην ελληνική κοινή γνώμη.

Στην κορυφή, ωστόσο, ενός συστήματος που φαίνεται σήμερα πολύ πιο έτοιμο να χρεοκοπήσει απ' ό,τι η ελληνική οικονομία βρίσκεται βεβαίως η πολιτική.

Το δυσάρεστο είναι πως, ακόμη και αυτήν την ύστατη ώρα, το πολιτικό σύστημα (περιλαμβανομένων και των μικρών κομμάτων της αντιπολίτευσης) δείχνει ότι αδυνατεί να προσαρμοστεί στις συνθήκες.

Η κυβέρνηση, δέσμια των προεκλογικών υποσχέσεων που μοίρασε και της -πανταχού παρούσας- λογικής του πολιτικού κόστους, πέρασε τις 100 μέρες σε καθεστώς αμηχανίας, με πολλή «διαβούλευση», ελάχιστη δράση και ορατά δείγματα ανεπάρκειας και έλλειψης συντονισμού σε κρίσιμα θέματα και μέτωπα.

Κι αυτό δεν είναι τυχαίο. Διότι, είτε μας αρέσει είτε όχι, οι μηχανισμοί που επανδρώνουν την εξουσία είναι προϊόντα των φαινομένων τα οποία περιγράψαμε.

Δεν είναι συνεπώς καθόλου βέβαιο ότι το «σύστημα ηγεσίας και εξουσίας» της χώρας μας είναι σε θέση να μας βγάλει από την κρίση, ακόμη κι αν αφυπνιστούν οι υγιείς δυνάμεις, ακόμη κι αν οι ηγέτες κυβέρνησης κι αντιπολίτευσης συστρατευτούν για τον κοινό σκοπό.

Πρέπει να συστρατευτεί η ίδια η κοινωνία και να απομονώσει όσους νοσταλγούν το παρελθόν.

Διότι είναι βέβαιο πως αν δεν πετύχουμε μόνοι μας, κινδυνεύουμε όχι από μια οικονομική χρεοκοπία (αυτήν το πιθανότερο είναι ότι τυπικά θα την αποφύγουμε με την «απρόθυμη» ευρωπαϊκή βοήθεια), αλλά από την έλευση ξένων παραγόντων οι οποίοι θα επιβάλουν τις λύσεις που απαιτούνται, με κάθε κόστος.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.