Τεστ... κοπώσεως για τον κεϊνσιανισμό στην Ευρώπη

Η ευρωζώνη κινδυνεύει από στασιμοπληθωρισμό και το γεγονός αυτό έχει αφετηρία την πορεία των οικονομιών της Γερμανίας και της Γαλλίας, που είναι και οι ισχυρότερες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως το φαινόμενο είναι πολύ πιθανόν να επεκταθεί και στις υπόλοιπες χώρες-μέλη, κάποιες από τις οποίες ήδη αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα.

Στη βάση αυτής της διαπίστωσης, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση γενικότερα, τα τεράστια πακέτα τόνωσης, συμπεριλαμβανομένου του Σχεδίου Ανάπτυξης και Εργασίας 2009, του Σχεδίου Γιούνκερ, της Νέας Πράσινης Συμφωνίας και της Ευρώπης Επόμενης Γενιάς, αποδεικνύουν ότι ότι είναι πολύ πιθανόν ο κεντρικός σχεδιασμός να προσφέρει μάλλον πενιχρή ανάπτυξη, αυξημένο χρέος και τώρα υψηλό πληθωρισμό.

Τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) ναι μεν δείχνουν ότι τα οικονομικά μεγέθη παρουσιάζουν μικρή βελτίωση, πλην όμως ο πληθωρισμός παραμένει σε επίπεδα που μόνον ανησυχία προκαλούν.

Οι συναινετικές εκτιμήσεις για την αύξηση του ΑΕΠ το 2023 ανέρχονται σε πολύ χαμηλό ποσοστό με πληθωρισμό πάνω από 5%, σύμφωνα με το Bloomberg, και είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο δομικός πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι υψηλότερος από τον στόχο της σταθερότητας των τιμών.

Με βάση τις μέχρι σήμερα πρωτοβουλίες της ΕΚΤ, γίνεται φανερό ότι το πρόβλημα της ευρωζώνης είναι ο μετριασμός του πληθωρισμού μέσω της αύξησης των επιτοκίων. Τι θα γίνει όμως με τις κυβερνήσεις που δαπανούν δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και βοηθήματα για τον Τομέα της Επόμενης Γενιάς (Next Generation EU), χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη ανάπτυξη;

Σίγουρα θα ακολουθήσουν ελλείμματα που σημαίνουν περισσότερο πληθωρισμό ή φόρους στο μέλλον.

Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι η πίστωση στην ευρωζώνη μειώνεται μαζί με τα νομισματικά μεγέθη. Όλο το βάρος της νομισματικής ομαλοποίησης πέφτει στον παραγωγικό τομέα, τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις, ενώ πολλές κυβερνήσεις συνεχίζουν να αυξάνουν τις ελλειμματικές δαπάνες. Με τις τελευταίες να αυξάνονται και λόγω φυσικών καταστροφών, αλλά και ανόδου στην Ε.Ε. της επιδοτούμενης μετανάστευσης.

Υπό τις πιο πάνω συνθήκες, είναι πολύ αμφίβολο αν τα κεφάλαια των Ταμείων Ανάπτυξης και της Επόμενης Γενιάς θα έχουν επαρκή πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Η αποκαλούμενη επιχειρηματική οικονομία δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση στην Ένωση. Και αυτό παρά την άνοδο της νεανικής επιχειρηματικότητας που είναι αχτίδα ελπίδας. Οσο και αν βυσσοδομούν εναντίον της οι εχθροί της δημοκρατίας.

Κατά τα λοιπά, παρά τα τρισεκατομμύρια σε κεντρικά σχέδια για το έλλειμμα και την ανάπτυξη, η ευρωζώνη αντιμετωπίζει ένα περιβάλλον ισχνής ανάπτυξης και υψηλού πληθωρισμού με ισχυρούς αντίθετους ανέμους, που οδηγούνται από την αύξηση του ενεργειακού κόστους και την υστέρηση που μπορεί να προκαλέσει η άνοδος των επιτοκίων, καθώς οι αυξήσεις τους, δεν δείχνουν πλήρως επιπτώσεις στην οικονομία μέχρι 12-18 μήνες μετά την ολοκλήρωσή τους, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΚΤ.

Ας έχουμε κατά νου επίσης τα τεχνολογικά προβλήματα της E.E. Ενώ οι ΗΠΑ και η Κίνα πρωτοστατούν στις παγκόσμιες τεχνολογικές προόδους, φαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση υστερεί στην ανάπτυξη και τις επενδύσεις, αλλά κυρίως σε διπλώματα ευρεσιτεχνίας και εταιρείες τεχνολογίας. Η E.E. δεν έχει τεχνολογικούς γίγαντες που να μπορούν να αμφισβητήσουν τους παγκόσμιους ηγέτες και ένας από τους παράγοντες που ανησυχεί περισσότερο τους επενδυτικούς κύκλους, είναι το πολύ υψηλό επίπεδο φορολογίας. Λειτουργεί ενάντια στις ευκαιρίες δημιουργίας τεχνολογικών εταιριών παγκόσμιας κλάσης.

Δεν είναι λίγοι έτσι στην ΕΕ αυτοί που αναρωτιούνται αν στη σημερινή εποχή έντονων ανακατατάξεων και βαθύτατων τεχνολογικών αλλαγών, που μεταβάλλουν και τη φιλοσοφία της ανάπτυξης, ο κεϊνσιανισμός του περασμένου αιώνα, που κατά κόρον χρησιμοποιεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει μέλλον.

Μήπως τελικά σοβαρό πρόβλημα των κρατών δικαίου στον δυτικό κόσμο είναι η κόπωση από αυτά που τα ίδια δημιούργησαν;