Οι επιλογές του ΝΑΤΟ και πώς πυροδότησαν την κρίση στην Ταϊβάν

Για το Πεκίνο η απόφαση της Νάνσι Πελόσι να επισκεφθεί την Ταϊβαν που οδήγησε στην σημερινή κρίση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας δεν ήταν ούτε ένα συγκυριακό γεγονός ούτε «κεραυνός εν αιθρία».

Αντίθετα αποτελεί μέρος μιας σειράς κλιμακωμένων προκλήσεων εναντίον της Κίνας που άρχισε επί προεδρίας Τράμπ και συνεχίζεται με τον σημερινό του διάδοχο. Αποκορύφωμα αυτής της εχθρικής πολιτικής υπήρξε η υιοθέτηση της στρατηγικής διακήρυξης των χωρών του ΝΑΤΟ στην διάσκεψη κορυφής που έγινε στην Μαδρίτη πρόσφατα (και την οποία ψήφισε και η Ελλάδα).

Σύμφωνα με την στρατηγική διακήρυξη που υιοθετήθηκε, οι ΗΠΑ-ΝΑΤΟ αποφάσισαν ότι η Συμμαχία θα πρέπει να προετοιμάζεται για να αντιμετωπίσει το επόμενο μετά την Ρωσία εχθρό που δεν είναι άλλος από την Κίνα. Με βάση τη διακήρυξη η Κίνα αντιπροσωπεύει μια «συστημική πρόκληση» -ένας νατοϊκός ευφημισμός που υποδηλώνει ένα κίνδυνο λίγο μικρότερο από αυτό που αντιπροσωπεύει η Ρωσία που χαρακτηρίζεται στο ντοκουμέντο ως πρωτεύουσα «απειλή».

Να σημειωθεί εδώ ότι σύμφωνα με δημοσίευμα των Νew York Times αρχικά είχε υιοθετηθεί ο όρος «απειλή» και για την Κίνα όμως παρενέβησαν η Γαλλία και η Γερμανία που κατάφεραν να «μαλακώσουν» τον χαρακτηρισμό κυρίως επειδή φοβόντουσαν τις επιπτώσεις που θα είχε στις συναλλαγές τους με την Κίνα η υιοθέτηση ενός τέτοιου ακραίου χαρακτηρισμού.

Από μία σκοπιά, η «κατασκευή» ενός νέου -μετά την Ρωσία- εχθρού από το ΝΑΤΟ δεν πρέπει να εκπλήσσει. Οπως παρατηρούν διάφοροι αναλυτές, μια τέτοια τεράστια γραφειοκρατία όπως αυτή του ΝΑΤΟ που διαχειρίζεται τρισεκατομμύρια όχι μόνο για στρατιωτικούς στόχους, αλλά επίσης στον τομέα των δημοσίων σχέσεων, χρειάζεται να αντιμετωπίζει-κατασκευάζει συνεχώς νέες «απειλές» και «εχθρούς» προκειμένου να επιβιώσει. Απ’ αυτή την σκοπιά η επιλογή της Κίνας ως του νέου εχθρού ήταν κάτι το αναμενόμενο.

Oμως εκπλήσσει φυσικά ότι το ΝΑΤΟ σήμερα ετοιμάζεται να επεκτείνει και θεσμικά τον χώρο των δραστηριοτήτων του έτσι ώστε να περιλάβει και την Νοτιανατολική Ασία. Εχει ασφαλώς περάσει πολύς καιρός από τότε που ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Τζορτζ Μπέικερ διαβεβαίωνε τον ηγέτη της (μετακομμουνιστικής) Σοβιετικής Ενωσης Μιχαήλ Γκορμπατσώφ ότι το ΝΑΤΟ δεν επρόκειτο να επεκταθεί «ούτε τρεις ίντσες» ανατολικά της εκ νέου ενοποιημένης Γερμανίας. Το ΝΑΤΟ επεκτάθηκε, έφτασε στα σύνορα με την Ρωσία και τώρα ετοιμάζεται να διευρύνει το εύρος της επικράτειας του στην ασιατική ήπειρο.

Να σημειωθεί, για όσους δεν θυμούνται, ότι το ΝΑΤΟ δημιουργήθηκε στο τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου για να αντιμετωπίσει στρατιωτική επίθεση στην Ευρώπη της Σοβιετικής Ενωσης και των συμμάχων της που αποτελούσαν το Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Σήμερα το Σύμφωνο της Βαρσοβίας δεν υπάρχει όμως το ΝΑΤΟ συνεχίζει να υπάρχει και να επωμίζεται νέα καθήκοντα.

Το γεγονός ότι η επιλογή της Κίνας ως του επόμενου «εχθρού»- με ότι αυτό συνεπάγεται για των χώρο δραστηριοτήτων του ΝΑΤΟ - αποτελεί μια «θεσμική» και όχι απλά «συγκυριακή» επιλογή, υπογραμμίσθηκε από το γεγονός ότι για πρώτη φορά προσκλήθηκαν σε διάσκεψη κορυφής του ΝΑΤΟ τέσσερις χώρες από την περιοχή της Ειρηνικού: H Αυστραλία, η Ιαπωνία, η Νέα Ζηλανδία και η Νότιος Κορέα.

Για το Πεκίνο όπως ήταν φυσικό η δημιουργία ενός τέτοιου μπλοκ τεσσάρων χωρών της Ασίας-Ειρηνικού, συμμάχου του ΝΑΤΟ και εχθρού της Κίνας είναι ανάλογη με την σταδιακή στρατολόγηση χωρών της Ανατολικής Ευρώπης από τις ΗΠΑ με στόχο την στρατιωτική παρουσία του ΝΑΤΟ (δηλ. των ΗΠΑ) στα σύνορα με την Ρωσία, τακτική που για πολλούς αναλυτές οδήγησε στην ουκρανική κρίση που βιώνουμε σήμερα.

Ομως δεν είναι μόνο το Πεκίνο που βλέπει παραλληλισμούς με την υπό διαμόρφωση κατάσταση στην Ασία-Ειρηνικό με την κατάσταση στην Ανατολική Ευρώπη. Το ίδιο το ΝΑΤΟ στην διακήρυξη του δικαιολογεί σε μεγάλο βαθμό την υιοθέτηση της εχθρικής απέναντι στην Κίνα στάσης του στην προσέγγιση μεταξύ Ρωσίας και Κίνας που παρατηρούμε τον τελευταίο καιρό.

«Η εμβάθυνση της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ της Κίνας και της Ρωσίας» αναφέρει η διακήρυξη του ΝΑΤΟ «και οι αμοιβαίες αλληλοενισχυόμενες προσπάθειες τους να υπονομεύσουν την διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες έρχονται σε αντίθεση με τις αξίες και τα συμφέροντα μας».

Φυσικά ο αναγνώστης θα διερωτηθεί ασφαλώς τι ακριβώς σχέση έχει με την «διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες» η, για παράδειγμα, επίθεση εναντίον του Ιράκ και ο βομβαρδισμός της Σερβίας που πραγματοποίησαν οι ΗΠΑ και συμμαχικές τους χώρες –αμφότερες παράνομες ενέργειες, υπό την έννοια ότι δεν δόθηκε έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας.

H, για να πάμε σε πιο πρόσφατες καταστάσεις, τι σχέση έχει με την διεθνή νομιμότητα η επιβολή οικονομικών κυρώσεων στην Ρωσία από τις χώρες του ΝΑΤΟ χωρίς την έγκριση των ΗΕ-μια παράνομη ενέργεια όπως επεσήμανε ο Ξι στην πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία του με τον Μπάιντεν.

Εν κατακλείδι από την σκοπιά του Πεκίνου το ταξίδι της Πελόσι στην Ταϊβαν ήταν απλά το «κερασάκι» σε μία κλιμακούμενη σειρά εχθρικών ενεργειών των ΗΠΑ και των συμμάχων της με αποκορύφωμα την συνάντηση κορυφής του ΝΑΤΟ στην Μαδρίτη.