Τι αποκαλύπτουν οι ομιλίες Πούτιν για τη στρατηγική του

Ένα από τα δραματικά ελλείμματα του ΝΑΤΟ είναι το χαμηλό επίπεδο των αναλύσεών του για τη Ρωσία και ακόμα περισσότερο για τις ιδεολογικές εξελίξεις στη χώρα αυτή, σε σχέση με το πρόσφατο, αλλά και πιο μακρινό της ιστορικό παρελθόν.

Δίνοντας μεγάλη προσοχή σε θέματα πυρηνικού οπλοστασίου, αντιπυραυλικής άμυνας και στρατιωτικής κινητικότητας, οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΝΑΤΟ, και όχι μόνον, έχουν πλημμελή γνώση της βαθιάς Ρωσίας, της οικονομικής της πραγματικότητας και της πολιτικο-κοινωνικής συμπεριφοράς Ρώσων που κατοικούν εκτός μεγάλων πόλεων.

Όπως επισημαίνουν Δυτικοί διπλωμάτες αλλά και μελετητές της ρωσικής ζωής και ιστορίας, η αχανής αυτή χώρα απέχει πολύ από το να βρίσκεται στα δυτικά επίπεδα διαβίωσης και προσλαμβανουσών παραστάσεων. Υπό αυτή την έννοια, πέρα από το οικονομικό ρήγμα ανάμεσα στους δύο πόλους, τον ρωσικό/ευρασιατικό και τον δυτικό, υπάρχει και μια πολιτισμική διαφορά, η οποία έχει ιδιαίτερο πολιτικό βάρος.

Τα τελευταία χρόνια έτσι, οι Ρώσοι θεωρητικοί του ευρασιατισμού (Ντούνγκιν, Τσιμπούρσκι, Γκουμιλιόφ κ.ά.) υποστηρίζουν, από διαφορετικές οπτικές γωνίες, ότι η Ρωσία είναι μια εντελώς διαφορετική από τη Δύση γεωπολιτική, αυτοκρατορική οντότητα, η οποία ιστορικά καλείται να δεσπόζει στην ευρύτερη περιοχή της. Δεν είναι τυχαίο έτσι το γεγονός ότι τον τελευταίο καιρό ο Ρώσος πρόεδρος αναφέρεται στον ρωσικό πολιτισμικό κόσμο και στην ανάγκη να ενταχθούν σε αυτόν γειτονικοί λαοί, οι οποίοι έλκονται από αυτόν.

Στην προσέγγιση αυτή, ο «ρωσικός κόσμος» απελευθερώνεται από τη στενά εθνική ερμηνεία του, στον βαθμό που μπορεί να εντάξει και άλλους λαούς, οι οποίοι ελκύονται από τον ρωσικό πολιτισμό -τους Οσέτιους και τους Αμπχάζιους αλλά, πολύ πιθανόν, και τους Λευκορώσους, τους Γκαγκαούζους, τους Τατζίκους, καθώς επίσης και τους Σέρβους και σειρά άλλων λαών που μπορεί στο μέλλον να θελήσουν να ενταχθούν στον πολιτισμικό κόσμο της Ρωσίας. Η θεωρία αυτή εξάλλου δεν απέχει πολύ από την αντίστοιχη των ναζί περί «περιούσιου λαού».

Οσο για την εδαφική ακεραιότητα των κρατών στα οποία δεν υπάρχει ομοιόμορφη εντύπωση της πολιτισμικής τους ταυτότητας και στα οποία ο προσανατολισμός προς τη Ρωσία είναι χαρακτηριστικός για ολόκληρες περιοχές, εξαρτάται από την ουδετερότητά τους και την ετοιμότητά τους να αναγνωρίζουν τον «ρωσικό κόσμο» ως πολιτισμική και πολιτική πραγματικότητα.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η Ρωσία, χωρίς απαραιτήτως να επιδιώκει την αλλαγή των συνόρων, πρέπει εντούτοις να εργάζεται για τη σταθερότητα στην Ανατολική και εν μέρει Κεντρική Ευρώπη, την οποία υπονομεύουν οι πολιτικές και πολιτισμικές δραστηριότητες του ευρωατλαντικού μπλοκ. Ιδιαίτερα δε των ΗΠΑ, που είναι το προπύργιο της πολιτισμικής αλλοτρίωσης.

Αυτή η θεωρητική προσέγγιση που η πατρότητά της αποδίδεται στον Βαντίμ Λεονίντοβιτς Τσιμπούρσκι (1957-2009), φιλόλογο και γλωσσολόγο μελετητή του Ομήρου, τον τελευταίο καιρό επιβεβαιώνεται από πολλές πρωτοβουλίες της ρωσικής πολιτικής, αλλά και από δηλώσεις κορυφαίων Ρώσων αξιωματούχων.

Μετά την τελευταία δημόσια ομιλία του Βλαδίμηρου Πούτιν σε διεθνές οικονομικό συνέδριο στην Αγία Πετρούπολη, γίνεται πλέον ορατό ότι από κάθε άποψη, η Ρωσία αυτοπροσδιορίζεται ως ένας ξεχωριστός και διάφορος από τον ευρωπαϊκό και εν γένει τον δυτικό πολιτισμό, οργανισμός, ο οποίος έχει τις δικές του νομοτέλειες και τις δικές του εσωτερικές διεργασίες.

Στηριζόμενη στους τρεις βασικούς της πυλώνες: τον ρωσικό εθνικισμό, τη ρωσική εκδοχή της Ορθόδοξης πίστης και τον εγγενή απολυταρχισμό, η Ρωσία πορεύτηκε και πορεύεται στους αιώνες, προσπαθώντας να συνδυάσει τη σαγήνη που ασκεί επάνω της ο ευρωπαϊκός πολιτισμός και την ορμέμφυτη ροπή της προς την ασιατική σκληρότητα.

Φιλοδοξεί δε να παραμείνει κυρίαρχη περιφερειακή δύναμη στον ευρασιατικό χώρο, υπολογίζοντας ότι στη φιλοδοξία της αυτή θα προσελκύσει τελικά τόσο το Ιράν όσο και την Τουρκία. Και αυτός είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος-πρόκληση για την Ελλάδα και την πανάρχαια ιστορία της.

Όλα αυτά οδηγούν σε ένα συμπέρασμα: ο πόλεμος στην Ουκρανία θα έχει διάρκεια και δεν είναι τόσο απλός όσο κάποιοι τον κρίνουν…