Τι αλλάζει στη διαχείριση κεφαλαίων με το ESG

Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα (SigTech 2021) που δημοσιεύθηκε στο Bloomberg, η ζήτηση για υπηρεσίες διαμόρφωσης χαρτοφυλακίων με κριτήρια βιωσιμότητας και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG) έχει εκτοξευθεί. Ταυτόχρονα ο τομέας αυτός αναμένεται να έχει έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια.

Μέχρι σήμερα, η παρακολούθηση δεικτών και η βαθμονόμηση των χαρτοφυλακίων με γενικούς κανόνες αποτελούν τη βασική μεθοδολογία ως προς τη διαχείριση χαρτοφυλακίων σε βιώσιμες επενδύσεις. Βέβαια, καθώς οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, η ζήτηση των καταναλωτών για υπεύθυνες επενδύσεις αυξάνεται, ειδικά από τη γενιά της χιλιετίας (Millennial Generation).

Ταυτόχρονα οι ρυθμιστικές αρχές διαμορφώνουν νέα πλαίσια, όπως για παράδειγμα στην ΕΕ, ενώ η επιρροή διαφόρων πρωτοβουλιών, της Principles for Responsible Investment (PRI) και η ομάδα εργασίας για τις οικονομικές γνωστοποιήσεις που σχετίζονται με το κλίμα (TCFD), συνεχίζει να κλιμακώνεται. Ως αποτέλεσμα, οι ροές κεφαλαίων σε εταιρείες που ακολουθούν τα πρότυπα επιταχύνονται και οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων βρίσκονται υπό αυξανόμενη πίεση να ενσωματώσουν τα πρότυπα ESG στις επενδυτικές τους προσεγγίσεις.

Θέματα στρατηγικής

Δεν υπάρχει επιχειρησιακή διαδικασία και κυρίως αλλαγή που να μην ξεκινά από τη στρατηγική τοποθέτηση. Είναι λοιπόν σημαντικό να οριστεί η στρατηγική προσέγγιση, με βάση τις επενδυτικές επιλογές σε βιώσιμο πλαισίο, που είναι κατάλληλη για την κάθε επιχείρηση και τα χαρακτηριστικά της βάσης των πελατών της.

Για αυτό τον σκοπό θα πρέπει να γίνει σε βάθος ανάλυση του ρυθμιστικού πλαισίου και των επερχόμενων αλλαγών του, αλλά και των τάσεων στην ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά της διαχείρισης κεφαλαίων. Αξίζει να υπολογίζουμε ότι δεν είναι πάντα απαραίτητο να αλλάξουμε συνολικά τη στρατηγική μας. Ορισμένες φορές είναι εξαιρετικά αποτελεσματικότερο να την προσαρμόσουμε με ευφυία και δημιουργικότητα.

Δεν πρέπει ωστόσο να παραβλέπουμε τις προσδοκίες που έχουν από το βιώσιμο πλαίσιο οι ίδιοι οι πελάτες και δυνητικοί πελάτες μας. Το προφίλ των πελατών μας, ιδιαίτερα αν είναι αναλυτικά προσδιορισμένο, μας προφέρει πολλά στοιχεία για αξιολόγηση.

Επιβάλλεται επίσης η σύγκριση και η αξιολόγηση των δεδομένων της αγοράς, ώστε να έχουμε ένα χάρτη για το πώς άλλοι διαχειριστές τοποθετούνται και κυρίως τις ιδιαίτερες δράσεις που αναλαμβάνουν σε συνδυασμό με την παροχή των υπηρεσιών τους.

Πραγματικός μετασχηματισμός

Η ξεκάθαρη απόφαση για μετακίνηση σε μια πιο ολιστική προσέγγιση ενός βιώσιμου πλαισίου είναι το πρώτο απαραίτητο βήμα. Πρέπει όμως να ακολουθήσει η ενεργοποίηση ενός συγκεκριμένου πλάνου ενσωμάτωσης των αρχών που θα αποφασιστούν, στο σύνολο της οργάνωσης της επιχείρησης. Σήμερα στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 80% των εταιρειών δηλώνει ότι έχει πρόγραμμα ενσωμάτωσης των βιώσιμων κριτηρίων και μάλιστα οι περισσότερες από αυτές σε λειτουργική φάση.

Όσοι εφαρμόζουν παρόμοια πλαίσια στην Ευρώπη, έχουν στόχο να οδηγήσουν τους οργανισμούς τους σε αλλαγές μετασχηματισμού και όχι απλώς να ανταποκριθούν σε συγκεκριμένες επιταγές της νομοθεσίας και των κανονιστικών αρχών. Αν αυτή η φιλοδοξία γίνει πραγματικότητα, θα διαμορφώσει έναν τρόπο προσέγγισης τόσο για τα αμοιβαία κεφάλαια της κάθε εταιρείας στο βιώσιμο πλαίσιο όσο και γενικότερα για τον οργανισμό στο σύνολό του.

Είναι βέβαια ενδιαφέρον ότι αρκετές εταιρείες βρέθηκαν υπό πίεση να θέσουν σε εφαρμογή προγράμματα ESG και να λειτουργήσουν σε ένα νέο πλαίσιο, πριν έχουν την ευκαιρία να σκεφτούν σε βάθος για τους στρατηγικούς στόχους που πρέπει να θέσουν. Η ενσωμάτωση του πλαισίου βιωσιμότητας στον εταιρικό σκοπό με μετασχηματιστικό τρόπο μπορεί να βοηθήσει τους διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων να καρπωθούν σημαντική αξία. Στην πράξη, η επιτυχία ή όχι της προσπάθειας ενός μετασχηματισμού εξαρτάται από την υποστήριξη που έχει σε όλη την έκταση (βάθος & πλάτος) της επιχειρησιακής οργάνωσης.

Τελικές σκέψεις

Σε αυτές τις μακροπρόθεσμες ασκήσεις, οι διαθέσιμοι πόροι είναι επίσης ένα σημαντικό ζήτημα. Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι στην πρώτη φάση, τα προγράμματα ESG δεν είναι καλά στελεχωμένα και έχουν σχετικά λίγα άτομα που εμπλέκονται ως μέρος της συνολικής τους απασχόλησης.

Μια ακόμα πρόκληση που υπογραμμίζεται από πολλούς διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων είναι η έλλειψη σχετικών δεξιοτήτων και υπογραμμίζουν την ανάγκη για ένα σύνολο δεξιοτήτων ESG που θα βοηθήσουν στην πράσινη μετάβαση.

Αυτές οι δυσκολίες μπορεί να εξηγήσουν γιατί οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων έχουν κάνει μόνο μερικές προετοιμασίες για τη βασική ρύθμιση. Είναι ουσιαστική η διαφορά μεταξύ ενός σχεδίου και ενός προγράμματος που έχει ήδη εφαρμοστεί.

Είναι ιδιαίτερα αισιόδοξο ότι αρκετοί διαχειριστές βλέπουν το βιώσιμο πλαίσιο ως κινητήρια δύναμη του μετασχηματισμού, έχουμε όμως αρκετό δρόμο για να κάνουμε την πραγματικότητα να ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες μας. Η πρόοδος που έχει σημειωθεί στο κανονιστικό πλαίσιο, λέει τη δική της ιστορία. Για να επιτευχθεί η μετάβαση, πέραν των κανονιστικών ρυθμίσεων, θα απαιτηθούν μακροπρόθεσμες προσπάθειες και συστηματική δράση. Το πεδίο είναι ένδοξο.

(*) Founder & CEO, Koubaras Ltd (Συμβουλευτική εταιρεία που δίνει έμφαση στις λύσεις και την άμεση εφαρμογή τους στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων), Αντιπρόεδρος, AI CATALYST (Όμιλος Τεχνητής Νοημοσύνης)