Ερευνα: Λάθος συνταγή τα lockdown για τη μείωση των θανάτων

Χιλιάδες μελέτες έχουν δημοσιευθεί τα τελευταία δύο χρόνια που εξετάζουν τις επιπτώσεις των lockdown όσον αφορά την διάδοση του κορωνοϊού. Πρόσφατα μια ομάδα οικονομολόγων του Πανεπιστημίου John Hopkins των ΗΠΑ δημοσίευσαν μια από τις πιο εξαντλητικές μέχρι σήμερα μετα-αναλύσεις των επιπτώσεων των lockdown όσον αφορά τον αριθμό των θανάτων (μετα-ανάλυση σημαίνει εξαντλητική ανάλυση και σύγκριση όλων των επιστημονικών δημοσιεύσεων σε ένα θέμα).

Οι ερευνητές άρχισαν με 18 χιλιάδες μελέτες και μετά από τέσσερα επίπεδα φιλτραρίσματος κατέληξαν σε 34 που επέτρεπαν τις συγκρίσεις.

Επικεφαλής της ομάδας των ερευνητών είναι ο οικονομολόγος Steve H. Hanke διευθυντής του John Hopkins Institute for Applied Economics, Global Health, and the Study of Business Enterprise. Το ερώτημα το οποίο έθεσαν οι μελετητές στην μετα-ανάλυση τους ήταν αν τα μέτρα κρατικού καταναγκασμού (lockdown) στην προ εμβολίου φάση της πανδημίας είχαν θετικές επιπτώσεις όσον αφορά τον αριθμό των νεκρών.

Τα συμπεράσματα τους που δημοσιεύθηκαν στο Studies in Applied Economics είναι δραματικά. Τα lockdown μείωσαν τους θανάτους κατά μόλις 0,2%, ενώ οι καραντίνες (εγκλεισμός στο σπίτι) κατά μόλις 2,9%. Οι συγγραφείς της μελέτης προσδιορίζουν τα lockdown ως «καταναγκαστικές μη φαρμακο-ιατρικές παρεμβάσεις… που περιορίζουν την κινητικότητα, οδηγούν στο κλείσιμο των σχολείων και σε απαγορεύσεις σε διεθνή ταξίδια».

Οι ερευνητές δεν περιέλαβαν στη μελέτη τους μέτρα που δεν περιείχαν καταναγκασμό, όπως κρατικές συμβουλές, εκστρατείες πληροφόρησης κλπ. Ούτε περιέλαβαν τα μέτρα για τον εμβολιασμό.

Tο μόνο καταναγκαστικό μέτρο σύμφωνα με την μελέτη που φαίνεται να έχει θετικές επιπτώσεις ήταν το κλείσιμο των μπαρ που εμφανίζεται να μείωσε τους θανάτους κατά 10,6%. Οι ερευνητές δεν ανέλυσαν το θέμα της υποχρεωτικής χρήσης μασκών, διότι βρήκαν μόνο μια μελέτη που εξέταζε το θέμα.

Τα lockdown και οι καραντίνες ίσως να μην έσωσαν ζωές όμως, σύμφωνα με την μελέτη είχαν «καταστροφικές» επιπτώσεις στην οικονομία και την κοινωνία τουλάχιστον στο πρώτο κύμα της πανδημίας.

Οπως γράφουν:

«Tα lockdown οδήγησαν στην μείωση της οικονομικής δραστηριότητας, την αύξηση της ανεργίας, την μείωση της παροχής εκπαίδευσης, την αύξηση των πολιτικών ταραχών, την αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας και την υπονόμευση της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Το κόστος όλων αυτών στην κοινωνία θα πρέπει να συγκριθεί με τα οφέλη των lockdown που σύμφωνα με την ανάλυση μας είναι στην καλύτερη περίπτωση οριακά. Μια τέτοια ανάλυση κόστους-οφέλους οδηγεί σε ένα ισχυρό συμπέρασμα: τα lockdown θα πρέπει να απορριφθούν κατηγορηματικά ως εργαλείο καταπολέμησης της πανδημίας».

Η μελέτη ανέφερε επίσης το γεγονός ότι τα lockdown είχαν σε πολλές περιπτώσεις απρόβλεπτες συνέπειες. Οι καραντίνες π.χ. οδήγησαν στην μείωση της πρόσβασης που είχαν οι πολίτες σε ασφαλείς χώρους όπως πάρκα και απομόνωσαν μολυσμένα άτομα στα σπίτια τους, όπου οι οικογένειες τους είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να μολυνθούν και αυτές.

Και τι θα πρέπει λοιπόν να κάνουν οι κυβερνήσεις σε περιπτώσεις πανδημίας όπως της Covid; «Στις αρχικές φάσεις της πανδημίας, πριν την έλευση των εμβολίων και νέων θεραπειών, μία κοινωνία μπορεί να αντιδράσει με δύο τρόπους. Υποχρεωτικές αλλαγές συμπεριφοράς ή εθελοντικές αλλαγές συμπεριφοράς. Η μελέτη μας έδειξε ότι δεν υπάρχουν σημαντικές θετικές επιπτώσεις από υποχρεωτικές αλλαγές συμπεριφοράς (lockdown). Αυτό θα πρέπει να μας κάνει να επικεντρωθούμε στον ρόλο των εθελοντικών αλλαγών της συμπεριφοράς. Θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι ένας σημαντικός ρόλος για τις αρχές είναι να παρέχουν πληροφόρηση έτσι ώστε οι πολίτες να μπορούν να ανταποκρίνονται εθελοντικά στην πανδημία με τέτοιο τρόπο που να μειώνεται η έκθεση τους σε αυτή».