Το γαλλικό αντάρτικο στη συμφωνία ΕΕ-Mercosur

Η υιοθέτηση περιβαλλοντολογικών στόχων στην πολιτική του εμπορίου με άλλες χώρες δεν είναι τόσο αυτονόητα σωστή. Αντίθετα, πολλές φορές χρησιμοποιείται για να προωθήσει προστατευτικούς στόχους με αποτέλεσμα να ζημιώνονται μεγάλες μάζες ανθρώπων ιδιαίτερα τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα.

Δυστυχώς αυτό το μάθημα δεν φαίνεται να το έμαθε η Ευρωπαϊκή Ενωση που παρασυρόμενη από ορισμένα κράτη μέλη της διακινδυνεύει να οδηγήσει σε ακύρωση μια από τις πιο σημαντικές εμπορικές συμφωνίες που έχει επιτύχει από την δημιουργία της. Την συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις χώρες της Mercosur που περιλαμβάνει τις Βραζιλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη και Παραγουάη.

Απαιτήθηκαν δύο δεκαετίες σκληρών διαπραγματεύσεων μέχρι να υπογραφεί επιτέλους τον Ιούνιο 2019 η συμφωνία που προβλέπει την φιλελευθεροποίηση των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των δύο μπλοκ.

Πρόκειται για την μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία που έχει υπογράψει η ΕΕ από την σύσταση της. Η συμφωνία επιτρέπει την ελεύθερη πρόσβαση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε μια αγορά 260 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Φυσικά η επίτευξη της συμφωνίας δεν σηματοδοτεί κατά ανάγκη την άμεση εφαρμογή της. Απαιτείται και η επικύρωση της από τις κυβερνήσεις των διαφόρων χωρών. Και εδώ αρχίζουν τα προβλήματα. Συγκεκριμένα η Γαλλία του Macron αρνείται επιμόνως να υπογράψει την συμφωνία επικαλούμενη την αποψίλωση των δασών του Αμαζονίου που εγκαλείται ότι εφαρμόζει ο πρόεδρος της Βραζιλίας Jaim Bolsonaro. Στην άρνηση της η Γαλλία υποστηρίζεται από Αυστρία, Βέλγιο και Ιρλανδία.

Στην απέναντι όχθη μεταξύ των κρατών που υποστηρίζουν την συμφωνία είναι η Γερμανία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και οι χώρες που έχουν την ισχυρότερη παράδοση οικονομικής ανίχνευσης προς τον Τρίτο Κόσμο: Oι Σκανδιναβικές και ιδιαίτερα η Σουηδία.

Οι υποστηρικτές της συμφωνίας τονίζουν κυρίως τα οικονομικά οφέλη που θα προκύψουν και για τα δύο μπλοκ από την απελευθέρωση των συναλλαγών. Επιπλέον πιστεύουν ότι η πολιτική Bolsonaro στον Αμαζόνιο θα είναι πιο ελεγχόμενη στα πλαίσια μιας συμφωνίας παρά χωρίς αυτήν.

Υπάρχει, όμως, και μια άλλη πτυχή. Η Κίνα. Αν αποτύχουν οι προσπάθειες γεφύρωσης των διαφορών μεταξύ ΕΕ και Mercosur μπορεί να είναι κανείς βέβαιος ότι το ευρωπαϊκό κενό θα σπεύσει να το εκμεταλλευθεί η Κίνα που σταδιακά μεταβάλλεται σε ένα από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των χωρών της περιοχής. Με ότι αυτό συνεπάγεται.

Στο μεταξύ οι πιέσεις στην Βραζιλία για αλλαγή πολιτικής στο θέμα του περιβάλλοντος φαίνεται να αποδίδουν καρπούς, καθώς ο Bolsonaro αλλάζει την πολιτική του αποδεχόμενος π.χ. αύξηση του προϋπολογισμού για την πρόσληψη δασοφυλάκων, αλλαγή στόχων κ.λπ. Ομως αυτό δεν φαίνεται να επηρεάζει την Γαλλία που επιμένει στις μαξιμαλιστικές θέσεις της ανεξάρτητα από το κόστος τους.

Γεγονός που οδηγεί τους αναλυτές να διερωτώνται αν η στάση της Γαλλίας απηχεί πράγματι περιβαλλοντολογικές ευαισθησίες ή αν απλά αντανακλά την στάση μιας χώρας με μακρά παράδοση καχυποψίας στο ελεύθερο εμπόριο και την στάση ενός ηγέτη με ιδιαίτερα αυξημένη ευαισθησία στο που φυσάν οι δημοσκοπήσεις ιδιαίτερα εν όψη των προεδρικών εκλογών του επόμενου έτους όπου ο πράσινος προστατευτισμός θα παίξει σημαντικό ρόλο.

Σε συνέντευξη του στους Fianancial Times ο υπουργός εξωτερικών της Πορτογαλίας Augusto Santos Silva προειδοποίησε ότι τα αδιέξοδα στα οποία οδηγείται η διαδικασία της επικύρωσης θέτει σε κίνδυνο την «αξιοπιστία» της ΕΕ ως εμπορικού εταίρου.

Μια θέση που δεν θα έχει κανένα πρόβλημα να καταλάβει η Κίνα που με αυτό τον τρόπο όχι μόνο θα εμφανίζεται σύμμαχος των αδυνάμων, αλλά επίσης και υπέρμαχος του ελεύθερου εμπορίου.