Γιατί η αποταμίευση ωφελεί σοβαρά την... υγεία

Η υγειονομική κρίση προσέθεσε νέες αβεβαιότητες στους πολίτες σε ολόκληρο τον κόσμο, οι οποίες με τη σειρά τους προστέθηκαν στις υφιστάμενες αβεβαιότητες που είχαν προκληθεί από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007/08, καθώς και από την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη αλλά και σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο.

Ιδιαίτερα στη χώρα μας, η μακροχρόνια οικονομική κρίση και στασιμότητα έχει μειώσει τους μισθούς και τις συντάξεις και έχει περιορίσει σημαντικά τις δυνατότητες για αποταμίευση. Όμως η εμφάνιση της πανδημίας ανέδειξε την αναγκαιότητα μίας διαφορετικής στάσης ζωής και πληθώρα πολιτών σε ολόκληρο τον κόσμο άλλαξαν τα καταναλωτικά τους πρότυπα, περιορίζοντας σε μεγάλο βαθμό την άσκοπη κατανάλωση.

Η σημασία της αποταμίευσης σε ένα ιδιαίτερα ευάλωτο χρηματοοικονομικό περιβάλλον στο οποίο αποτυπώνονται οι διαρκείς συνέπειες των κρίσεων καθιστούν την αναγκαιότητα της συνήθειας αυτής περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Στην πραγματικότητα, με τόσο πολλά αποδεδειγμένα οφέλη, η αποταμίευση χρημάτων είναι μία από τις καλύτερες χρηματοοικονομικές συνήθειες που μπορείτε να υιοθετήσετε τόσο εσείς όσο και τα παιδιά σας.

Κατά πρώτον, η αποταμίευση χρημάτων είναι σημαντική επειδή μας προστατεύει σε περίπτωση κάποιας έκτακτης οικονομικής ανάγκης. Επιπλέον, η αποταμίευση χρημάτων μπορεί να μας βοηθήσει να αξιοποιήσουμε επενδυτικές ευκαιρίες, να αποφύγουμε ενδεχόμενο χρέος το οποίο θα μας κοστίσει ακριβά, να μειώσουμε το χρηματοοικονομικό άγχος, να αφήσουμε μια οικονομική κληρονομιά στα αγαπημένα μας πρόσωπα και να μας προσφέρει την αίσθηση της χρηματοοικονομικής ελευθερίας.

Πραγματικά υπάρχουν πολλοί λόγοι για να ξεκινήσουμε να αποταμιεύουμε, αλλά και να μεταδώσουμε την καλή αυτή συνήθεια και στα παιδιά μας. Ας δούμε λοιπόν τους βασικότερους.

Μακροπρόθεσμη ασφάλεια

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον! Μπορούμε όμως να προστατευτούμε από τους μελλοντικούς κινδύνους δημιουργώντας ένα δίχτυ ασφαλείας. Χωρίς αποταμιεύσεις, πώς θα μπορέσουμε να προστατευτούμε από τους κινδύνους αξιοποιώντας τις δυνατότητες που μας προσφέρει ο θεσμός της ασφάλισης ή να αξιοποιήσουμε επενδυτικές ευκαιρίες οι οποίες πάντοτε θα υπάρχουν;

Η αποταμίευση χρημάτων καθίσταται λοιπόν σημαντική, γιατί μας παρέχει χρηματοοικονομική ασφάλεια. Και όσο περισσότερο αποταμιεύουμε τόσο πιο ασφαλείς θα είμαστε.

Μείωση του χρηματoοικονομικού άγχους

Το χρηματοοικονομικό άγχος έχει σημαντικές επιπτώσεις στη σωματική αλλά και στην ψυχική μας υγεία. Έλλειψη συγκέντρωσης, κακές επιδόσεις στη δουλειά μας, αϋπνίες, αυξημένη πίεση καθώς και άλλα σημαντικά προβλήματα υγείας βρίσκονται ανάμεσα στις σημαντικότερες επιπτώσεις του χρηματοοικονομικού άγχους, εις βάρος της ποιότητας της ζωής μας.

Χρηματοoικονομική ανεξαρτησία

Ένα σημαντικό προνόμιο του να είσαι ενήλικας είναι η ελευθερία να κάνεις ό,τι θέλεις, όταν το θέλεις. Εννοείται βέβαια πάντοτε μέσα στα όρια της νομιμότητας. Όμως, όσο λιγότερα αποταμιεύουμε και όσο περισσότερα χρέη συσσωρεύουμε, τόσο λιγότερη ανεξαρτησία θα έχουμε. Έτσι, εάν θέλουμε να είμαστε πραγματικά ελεύθεροι και χρηματοοικονομικά ανεξάρτητοι, πρέπει να αυξήσουμε αρχικά τις αποταμιεύσεις μας, στη συνέχεια να ασφαλιστούμε για τους διάφορους υπαρκτούς κινδύνους και, τέλος, ένα τμήμα των χρημάτων μας να το επενδύσουμε αποτελεσματικά.

Ελευθερία να έχουμε επιλογές και να ακολουθήσουμε την καριέρα των ονείρων μας

Πολλές φορές, η ανάγκη για χρήματα μας περιορίζει σε μια εργασία ή και σε μια καριέρα που δεν θέλουμε ή δεν ταιριάζει σε εμάς! Στον βαθμό που στην εργασία μας περνάμε ίσως το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μας, η ύπαρξη επαρκών αποταμιεύσεων μας δίνει τον χρόνο και τη δυνατότητα να ψάξουμε για τη δουλειά που ονειρευόμαστε!

Ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους για να αποταμιεύουμε χρήματα είναι να δώσουμε στον εαυτό μας την ελευθερία να ακολουθήσει εκείνη την καριέρα που πραγματικά αγαπά.

Αποταμίευση για διασκέδαση και απόλαυση της ζωής

Η απόλαυση της ζωής, η γνωριμία άλλων πολιτισμών, η επίσκεψη σε άλλες χώρες, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και της γενικότερης ευημερίας μας. Ένας από τους σκοπούς της αποταμίευσης είναι σίγουρα η κατανάλωση και η απόλαυση της ζωής. Και όταν έχουμε αποταμιεύσεις, μπορούμε να το κάνουμε χωρίς ενοχές και χωρίς καμία ανησυχία ότι επηρεάζεται το χρηματοοικονομικό μας μέλλον.

Για άλλη μια φορά, η αποταμίευση χρημάτων μάς δίνει την ελευθερία να κάνουμε αυτό που θέλουμε. Και μερικές φορές αυτό σημαίνει ότι μπορούμε επίσης και να διασκεδάζουμε.

Αντιμετωπίζοντας καταστάσεις έκτακτης ανάγκης

Είναι αναπόφευκτο ότι κατά τη διάρκεια της ζωής μας θα αντιμετωπίσουμε κάποιες έκτακτες καταστάσεις. Μία βλάβη στο αυτοκίνητό μας, έκτακτα ιατρικά έξοδα, έκτακτοι φόροι και ασφαλιστικές εισφορές ή ακόμα και μία παροδική απώλεια της εργασίας μας, μπορούν να διαταράξουν τον οικογενειακό μας προϋπολογισμό. Η αποταμίευση και σε αυτές τις περιπτώσεις μάς προφυλάσσει από το πρόσθετο χρηματοοικονομικό άγχος.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Bankrate (2019), μόνον το 18% των Αμερικανών πολιτών έχει ένα κεφάλαιο έκτακτης ανάγκης, γεγονός που τους κάνει ιδιαίτερα ευάλωτους σε αναπάντεχα γεγονότα, όπως αυτό της πανδημίας.

Στον Πίνακα 1 παρουσιάζεται η σχέση της αποταμίευσης ως προς το ΑΕΠ της Ελλάδας, της Γερμανίας και του διάμεσου ποσοστού σε ολόκληρο τον κόσμο. Η Ελλάδα παρουσιάζει πολύ χαμηλότερο ποσοστό αποταμίευσης προς ΑΕΠ ως προς την παγκόσμια διάμεσο και το μισό περίπου από τη Γερμανία. Τα χαμηλά ποσοστά της χώρας μας την καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτη σε πιθανές χρηματοπιστωτικές ή άλλες κρίσεις.

Προοπτική για επενδύσεις

Καταλήγοντας, η αποταμίευση χρημάτων είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς μας παρέχει ασφάλεια, ανακούφιση από το άγχος και ουσιαστική ελευθερία, ενώ εξασφαλίζει την εκπαίδευση των παιδιών μας και ελαχιστοποιεί τον συνολικό χρηματοοικονομικό κίνδυνο της οικογένειάς μας.

Όμως στο σύγχρονο χρηματοοικονομικό περιβάλλον και με ορίζοντα το μέλλον, η απλή αύξηση των αποταμιεύσεων δεν μπορεί να δώσει από μόνη της τη λύση. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, στη χώρα μας το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Δεδομένων των δημοσιονομικών μας προβλημάτων, των δημογραφικών ανισορροπιών, του ατελούς κρατικού συνταξιοδοτικού συστήματος καθώς και των χαμηλών επιτοκίων, μόνη λύση αποτελεί η αύξηση των αποταμιεύσεων με την παράλληλη τοποθέτησή τους σε διεθνικά διαφοροποιημένες επενδύσεις, εκμεταλλευόμενοι τα μοναδικά πλεονεκτήματα που προσφέρει ο θεσμός των αμοιβαίων κεφαλαίων.

* Ο Νικόλαος Δ. Φίλιππας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς,
Πρόεδρος και Ιδρυτής του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού.

Στο σημείο αυτό, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους χορηγούς του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού για την πολύτιμη, ουσιαστική συμβολή τους στις δράσεις του Ινστιτούτου καθώς επίσης και για τη χρηματοδότηση των δράσεων αυτών.

Μέγας Χορηγός: ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ Α.Ε.Γ.Α.
Χορηγός: ALPHA TRUST Α.Ε.Δ.Α.Κ.
Χορηγός: TRITON ASSET MANAGEMENT Α.Ε.Δ.Α.Κ.
Χορηγός: ΕΝΩΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΑΠΟ ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ