Είναι τώρα η ευκαιρία για συγχωνεύσεις;

Πριν λίγες μέρες, στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε κίνητρα για εταιρείες που συγχωνεύονται ή εξαγοράζουν άλλες. Τα κίνητρα συνδέονται με το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου, την αναβάθμιση του νομικού προσώπου που λειτουργούν οι επιχειρήσεις, τη μείωση του φόρου εισοδήματος και βέβαια την συμμετοχή τους στα δανειακά προγράμματα της χώρας.

Από την άλλη, οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις είναι μορφές επιχειρησιακής στρατηγικής που σχετίζονται με τις φάσεις ανάπτυξης, ολοκλήρωσης και επέκτασης των δραστηριοτήτων τους. Δηλαδή ξεκινούν από τις ίδιες τις επιχειρήσεις και κυρίως την αντίληψη της διοίκησης τους για τον τρόπο με τον οποίο θα επιτύχουν τα καλύτερα αποτελέσματα.

Πλεονεκτήματα

Αν δεχτούμε ότι ο στόχος της διοίκησης μια εταιρείας είναι η μεγιστοποίηση του πλούτου των μετόχων, οι εξαγορές και συγχωνεύσεις συμβάλουν στην επίτευξη του εν λόγω στόχου, εάν και μόνο εάν δημιουργήσουν συνέργειες οδηγώντας με τον τρόπο αυτό σε αύξηση της κερδοφορίας.

Οι συνέργειες με τη σειρά τους επιτυγχάνονται είτε μέσω της ενίσχυσης της δύναμης τους στην αγορά, είτε μέσω της επίτευξης οικονομιών κλίμακας, είτε μέσω της μείωσης του χρηματοοικονομικού κινδύνου που αντιμετωπίζει η επιχείρηση, βεβαίως και με συνδυασμούς αυτών. Με απλά λόγια για να έχουμε αύξηση του πλούτου των μετόχων, θα πρέπει στη συγχώνευση να δημιουργεί υπεραξίες.

Από την άλλη πλευρά, προκειμένου να ερμηνευτούν οι λόγοι για τους οποίους οι επιχειρήσεις στρέφονται στην επιλογή των εξαγορών και συγχωνεύσεων, χωρίς να προκύπτουν σαφείς συνέργειες όπως είπαμε παραπάνω, αντιλαμβανόμαστε ότι οι διοικήσεις των επιχειρήσεων εισηγούνται την πραγματοποίηση τους προκειμένου να εξασφαλίσουν τις αμοιβές και την υπόσταση τους και ταυτόχρονα να μειώσουν τον κίνδυνο να μείνουν χωρίς απασχόληση.

Ιδιαιτερότητες

Στη χώρα μας, όπου το ποσοστό των οικογενειακών εταιρειών (ιδιοκτησία και διοίκηση από την οικογένεια) είναι τεράστιο, αυτός ο δεύτερος λόγος είναι εξαιρετικά περιορισμένος. Βέβαια στη χώρα μας υπάρχει το πρόβλημα του μεγέθους. Σχεδόν το 90% των εταιρειών, εξαιρουμένου του πρωτογενούς τομέα, απασχολούν έως τέσσερις εργαζόμενους και σωστά προτείνεται κίνητρο για την αναβάθμιση και μεγέθυνση τους, κίνητρο για το κόστος του μετασχηματισμού και φορολογικό. Σε αυτές τις μικρές, σε πολλές περιπτώσεις ατομικές, επιχειρήσεις οι επιλογές γίνονται κυρίως με γνώμωνα το καθαρό εισόδημα και όχι με βάση τη μεγιστοποίηση της περιουσίας των μετόχων. Οι επιχειρηματίες στη χώρα μας αισθάνονται λιγότερο μέτοχοι και περισσότερο εργαζόμενοι του εαυτού τους.

Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις, μέσω του μεγέθους και των συνεργιών, προσδίδουν μία δυναμική στη νέα εταιρεία. Η δυναμική αυτή οδηγεί σε βελτίωση των δεικτών και τη μεγιστοποίηση της απόδοσης της εταιρείας. Μία ισχυρή εταιρία που προκύπτει από συγχώνευση, έχει μεγαλύτερες δυνατότητες για να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό.

Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις συμβάλλουν στην μεγέθυνση μεριδίου αγοράς και στην απόκτηση ολιγοπωλιακής δύναμης, δίνοντας στην νέα εταιρεία την δυνατότητα να ελέγχει και να θέτει τις τιμές που επιθυμεί στην αγορά μέσω της τιμολογιακής δύναμης που αποκτά και πριν φτάσει σε αυτό το επίπεδο, αποκτά ισχυρότερη θέση απέναντι στους προμηθευτές.

Παράλληλα η δημοσιότητα που δίνεται είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα και που ανάλογα με το αντικείμενο πρέπει να ληφθεί υπόψη. Μία συγχώνευση συμβάλλει στην ισχυροποίηση του «Brand» της επιχείρησης, που επιφέρει με τη σειρά της πολλαπλά οφέλη σε τομείς όπως οι πωλήσεις και οι οικονομικές συναλλαγές της, αλλά και γενικότερα στην αξιοπιστία της.

Διαχωρισμός

Σε αυτό το σημείο πρέπει να επισημάνουμε ένα ακόμα χαρακτηριστικό που παρουσιάζεται στη χώρα μας, και όχι μόνο. Ο διαχωρισμός μεταξύ φυσικού προσώπου (επιχειρηματία) και νομικού προσώπου (επιχείρησης) είναι εξαιρετικά περιορισμένος, αν υπάρχει. Πέρα από το φυσικό διαχωρισμό, υπάρχουν χιλιάδες επιχειρήσεις που λειτουργούν σε έδρα ιδιοκτησίας του επιχειρηματία, που είναι σχετικά εύκολος, υπάρχει και ένας ψυχικός δεσμός.

Οι επιχειρηματίες ζητούμε φροντίδα, αποδοχή, αναγνώριση και ασφάλεια, όπως κάθε άνθρωπος. Για όλους όσους τα παραπάνω ποιοτικά στοιχεία έχουν «δεθεί» με την επαγγελματική δραστηριότητα, με την επιχείρηση μας, η απόφαση της συγχώνευσης της ή ακόμη περισσότερο της εξαγοράς της από μια άλλη ισοδυναμεί με βίαιο χωρισμό. Ταυτόχρονα η διαβίωση μέσα από το ταμείο την εταιρείας, κάνει τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα.

Δεν είναι βέβαια δυνατόν να εξαντληθεί ένα τόσο μεγάλο και σημαντικό θέμα σε λίγες λέξεις. Ίσως όμως να καταφέραμε να αγγίξουμε μερικές διαστάσεις που επηρεάζουν καθοριστικά τις αποφάσεις με κριτήρια λιγότερο οικονομικά και περισσότερο συμπεριφοράς.

Επίσης είναι ξεκάθαρο ότι ενώ τα κίνητρα για τις συγχωνεύσεις θα λειτουργήσουν αποτελεσματικά για μεγάλες ή πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, στις μικρές και μεσαίες θα χρειαστεί να ενισχυθεί η γνώση και ακόμα περισσότερο να κατανοηθούν οι κίνδυνοι της απραξίας, της αδράνειας και του μικρού μεγέθους.

Σε ένα κόσμο που αλλάζει, μπορούμε να αμελήσουμε την τεχνολογία; Στην επέλαση των «θηρίων», μπορούμε να κάνουμε τους αδιάφορους; Στην αυγή της δύναμης του μυαλού, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι τα ξέρουμε όλα;

Προφανώς δεν έχω όλες τις απαντήσεις, όμως οι προβληματισμοί, τα καθημερινά θέματα, οι αδυναμίες λόγω μεγέθους, το αίσθημα της απόλυτης σύνδεσης με την εταιρεία, και αυτές οι γραμμές που μόλις έγραψα με κάνουν να το σκέφτομαι.

Εσάς;

(*) Ο κ. Θεόδωρος Ν. Κρίντας, PhD, CIIA, είναι Founder & CEO, Koubaras Ltd (Συμβουλευτική εταιρεία που δίνει έμφαση στις λύσεις και την άμεση εφαρμογή τους στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων), Αντιπρόεδρος, AI CATALYST (Όμιλος Τεχνητής Νοημοσύνης)