Ποια είναι η νέα «κανονικότητα» για τις επιχειρήσεις

«…Σε περιόδους μετασχηματισμού είτε επιλέγεις την προσαρμογή, είτε η αγορά σε εγκαταλείπει», συνήθιζε να λέει ο Τζάκ Γουελτς, ένας σκληρός και αμφιλεγόμενος μάνατζερ που πάντως άφησε εποχή, όταν στις ΗΠΑ, σε εποχή ισχυρής κρίσης διοικούσε την «Τζένεραλ Ελέκτρικ». Και το ερώτημα είναι τι θα έλεγε αν ζούσε σήμερα αυτός ο πολύπειρος μάνατζερ, όταν οι συνθήκες και τα γεγονότα ακολουθούν κινηματογραφικούς ρυθμούς ως πρός τις μεταλλάξεις τους;

Την απάντηση ίσως να τη δίνει με πειστικό τρόπο ο επίσης πολύπειρος γκουρού του μάρκετινγκ Φιλίπ Κότλερ, όταν τονίζει ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι μπήκαν σε εποχή χάους, με ό,τι αυτό σημαίνει για τον τρόπο που λειτουργούν, αναπτύσσονται και τελικά πετυχαίνουν η καταρρέουν.

Κατά τον ενενηντάχρονο γκουρού, που πάντα διατηρεί μια μοναδική πνευματική σπιρτάδα, «…στην εποχή που διανύουμε, υπάρχει πολύ περισσότερος κίνδυνος και αβεβαιότητα στις επιχειρηματικές υποθέσεις απ' ό,τι οποτεδήποτε στο παρελθόν, εξαιτίας των ανατρεπτικών καινοτομιών και των μεγάλων απροσδόκητων σοκ. Οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων ανέκαθεν ζούσαν με κάποιο κίνδυνο και αβεβαιότητα αγοράζοντας ασφάλιση, όποτε αυτό ήταν δυνατό, για να μετριάσουν τη ζημιά. Σήμερα όμως η ταχύτητα των αλλαγών και το μέγεθος των σοκ είναι μεγαλύτερα από κάθε άλλη φορά. Αυτό που συμβαίνει στις μέρες μας δεν είναι εκείνο που θεωρούνταν φυσιολογικό στο παρελθόν.

Πρόκειται όμως για μια καινούργια «φυσιολογική κατάσταση», που πάει πέρα από τις ανατρεπτικές καινοτομίες και συμπεριλαμβάνει ισχυρά σοκ τύπου πανδημίας».

Και αυτά τα τελευταία, ο Φ.Κότλερ, κρίνοντας από την πανδημία, δεν τα βλέπει να τελειώνουν. Θεωρεί ότι οι μεταλλάξεις της νόσου Covid-19 φέρνουν νέες συνθήκες την υγειονομική κρίση, στην οποίαν πρέπει να προστεθεί και η περίφημη κλιματική αλλαγή. «…Για τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις», μας είπε διαδικτυακά, το χάος και η αβεβαιότητα είναι η νέα φυσιολογική κατάσταση. Πρόκειται για μια νέα κατάσταση στο πλαίσιο της οποίας η αίσθηση των συνεχών αναταράξεων θα γίνεται τρόπος ζωής και δράσης.

Από μόνη της η εξέλιξη αυτή οδηγεί στην ανάγκη για συνεχή εγρήγορση αλλά και ενδελεχή μελέτη του παρελθόντος ώστε να αποφευχθούν σοβαρά λάθη. Οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων πρέπει να επανεφεύρουν γρήγορα τον τρόπο σκέψης τους, για να υιοθετούν νέες στρατηγικές συμπεριφορές, ώστε να ελαχιστοποιούνται τα τρωτά τους σημεία και να εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες τους. Τό νέο περιβάλλον για πολλά χρόνια θα είναι ρευστό και πολύπλοκο. Καταργεί ετσι κανόνες που στο επιχειρείν θεωρούνταν αμετάθετοι.

Από την άποψη αυτή, τα λάθη που έκαναν στο παρελθόν οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων, στη διάρκεια του καθοδικού κύκλου, ενώ δεν ήταν ασφαλώς ωφέλιμα για τις επιχειρήσεις τους, στη νέα αυτή εποχή όχι μόνο θα είναι επιζήμια, αλλά και μοιραία για μια επιχείρηση αν δεν κατορθώσει να προσαρμοστεί.

Με βάση τις πιο πάνω διαπιστώσεις, ο Αμερικανός καθηγητής πιστεύει στην εφαρμογή αυτού που αποκαλεί «Μάντζμεντ των Αναταράξεων». Πρόκειται για τεχνικές διοίκησης που ανατρέπουν κανόνες, ιεραρχίες και παντογνωστικού τύπου αντιλήψεις και περιγράφουν τι μπορούν να κάνουν οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων ώστε να ισορροπήσουν σωστά τις βραχυπρόθεσμες, τις μεσοπρόθεσμες και τις μακροπρόθεσμες απαιτήσεις των εταιριών τους.

Διότι, κακά τα ψέμματα, για να διατηρήσουν και να αναπτύξουν επιτυχημένες εταιρείες, που θα ζήσουν και θα ευδοκιμήσουν για πολλά χρόνια στο μέλλον, το παρόν απαιτεί ανοιχτά μυαλά και ευρείς ορίζοντες.  Επιβάλλει δε σε χώρες όπως η Ελλάδα την εξωστρέφεια ως μοναδική πόρτα εξόδου, σε ιστορικά για το εγχώριο επιχειρείν αδιέξοδα.