Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και η σύνδεση με τη… διαφθορά

Πραγματικός «σεισμός» στην πολιτική ζωή του Μεξικού αποτελούν οι αποκαλύψεις του πρώην διοικητού της κρατικής εταιρείας πετρελαίου PEMEX Emilio Lozoya.

Οι αποκαλύψεις αφορούν τις τεράστιες «μίζες» που έπαιρναν προηγούμενοι πρόεδροι, βουλευτές και κρατικοί λειτουργοί από τη γνωστή βραζιλιάνικη πετρελαϊκή εταιρεία Odebrecht, με αντάλλαγμα την υπογραφή προνομιακών συμβολαίων για επιχειρηματικές δραστηριότητες.

Στις 63 σελίδες της κατάθεσής του ο Lozoya παρέχει ημερομηνίες και τοποθεσίες της παράδοσης των γεμάτων με χαρτονομίσματα βαλιτσών, με αποδέκτες τέως προέδρους, βουλευτές και δημόσιους υπαλλήλους.

Μέχρι στιγμής το λεγόμενο «τσουνάμι» Loyoza εμπλέκει τρεις πρώην προέδρους, υπουργούς και βουλευτές των δύο μεγάλων κεντροδεξιών κομμάτων που κυβερνούσαν την χώρα τα τελευταία 90 έτη (πριν από την εμφάνιση του σημερινού αριστερού προέδρου). Ολοι κατηγορούνται ότι έλαβαν μεγάλα ποσά για να προωθήσουν συμφέροντα της Odebrecht.

Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα για τους Ελληνες πτυχή των αποκαλύψεων αφορά το γεγονός ότι η προηγούμενη κυβέρνηση εξαγόρασε με 17 εκατομμύρια δολάρια διάφορους βουλευτές, προκειμένου να ψηφίσουν ένα πακέτο «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων». Αυτές οι μεταρρυθμίσεις αφορούσαν τομείς όπως τα εργασιακά, τον ανταγωνισμό στις τηλεπικοινωνίες, στο ενεργειακό, στα χρηματοοικονομικά, στην κοινωνική ασφάλεια κ.λπ. Ηταν μεταρρυθμίσεις που αποτελούσαν τον πυλώνα της λεγόμενης «Συμφωνίας για το Μεξικό» που υπέγραψαν διάφορα κεντροδεξιά κόμματα πριν από μερικά έτη και που περιλάμβαναν 95 συμφωνίες για την προώθηση του ανταγωνισμού, το άνοιγμα των αγορών κ.λπ.

Τα χρήματα για την εξαγορά της ψήφου των βουλευτών τα διαχειριζόταν ο ίδιος ο πρώην διοικητής της Pemex και φυσικά προέρχονταν από τις «μίζες» που προσέφερε η Odebrecht, που είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο άνοιγμα της ενεργειακής αγοράς και εν γένει στη «φιλελευθεροποίηση» της οικονομίας. Από το συνολικό ποσό ο Lozoya φέρεται να διέθεσε 3,5 εκατ. δολάρια σε διάφορους βουλευτές, 6 εκατ. σε 5 γερουσιαστές και 8 εκατ. στον υπεύθυνο για τα οικονομικά ενός κόμματος της αντιπολίτευσης.

Εδώ έχουμε μια ενδιαφέρουσα περίπτωση, όπου οι «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις» δεν έχουν ένα εξυγιαντικό ρόλο στην πάταξη της διαφθοράς αλλά αντιθέτως αποτελούν την προμετωπίδα της διαφθοράς!

Από την άλλη πλευρά, αυτό το γεγονός δεν είναι τελείως ακατανόητο για τον Ελληνα πολίτη. Δεν μπορούμε άραγε να πούμε ότι κάτι ανάλογο συνέβη και με την Ελλάδα των «μνημονίων»; Οτι όπως η Odebrecht εξαγόρασε την ψήφο των Μεξικανών βουλευτών προκειμένου να προχωρήσουν οι «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις» στο ενεργειακό και αλλού που θα της επέτρεπαν να δραστηριοποιηθεί σε αυτούς τους τομείς, έτσι και η ΕΕ εξαγόρασε την ψήφο του ελληνικού πολιτικού κατεστημένου υπέρ των «μνημονίων» (διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων) με δάνεια-μαμούθ, προκειμένου να μπορέσουν γερμανικές, γαλλικές, ιταλικές κ.λπ. επιχειρήσεις να αποκτήσουν θέση σε κρίσιμους τομείς.

Ασφαλώς υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο περιπτώσεων. Στη Λατινική Αμερική τα πράγματα έχουν μια μεταφυσική διάσταση, που απουσιάζει από την Ευρώπη. Ομως η απόσταση μεταξύ των δύο ίσως να μην είναι τόσο μεγάλη όσο φαίνεται εκ πρώτης όψεως.

Οπως και να έχει το θέμα σήμερα στο Μεξικό, η έννοια των «reformas estructurales» προκαλεί θυμηδία ή οργή. Κάτι ανάλογο υποθέτω ότι συμβαίνει και στην Ελλάδα, αν κρίνουμε από το ότι ο όρος αυτός ακούγεται λιγότερο το τελευταίο διάστημα.