Οι επιχειρήσεις πρέπει να αποκτήσουν «ανώτερους στόχους»

Η έρευνα Navigator της HSBC, η οποία πραγματοποιήθηκε μεταξύ 9.000 επιχειρήσεων παγκοσμίως, αποκαλύπτει ότι η παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τις κοινωνικές προκλήσεις.

Το 63% των επιχειρήσεων σε ολόκληρο τον κόσμο αναγνωρίζουν τον ρόλο τους στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) που ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ορίζει ως πρότυπο για ένα βιώσιμο μέλλον για όλους. Στην Ελλάδα αυτό το ποσοστό είναι μικρότερο, με το 42% των επιχειρήσεων να αναγνωρίζουν ότι διαδραματίζουν κάποιο ρόλο και το 15% να θεωρούν ότι παίζουν σημαντικό ρόλο.[i]

Τα ευρήματα αυτά είναι σημαντικά και, για εμένα, αναμενόμενα. Είναι αξιοσημείωτη η πρόοδος που σημειώθηκε εδώ και λίγο καιρό, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι των Ηνωμένων Εθνών. Η εξέλιξη της προόδου αυτής, όμως, απέχει από το χρονοδιάγραμμα του πλάνου και η ώρα για δράση είναι τώρα ακριβώς. [Ii] Οποιαδήποτε ελπίδα για την επίτευξη των στόχων αυτών απαιτεί από τις επιχειρήσεις να εφαρμόσουν την αρχή της συνεργασίας μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου τομέα για τους ΣΒΑ.

Τα αποτελέσματα της έρευνας παγκοσμίως είναι αναμενόμενα διότι οι επιχειρήσεις ανέκαθεν υπήρχαν για να δημιουργούν αξία – αλλά το τι ακριβώς συνιστά την αξία συνεχίζει να εξελίσσεται. Παλαιότερα υπολογιζόταν με τη στενή έννοια, μόνο βάσει των καθαρών κερδών, αλλά τις τελευταίες δεκαετίες διευρύνθηκε υπολογίζοντας τις ευρύτερες αποδόσεις για τους μετόχους.

Σήμερα αναγνωρίζεται σταδιακά ότι η «άδεια λειτουργίας» των εταιρειών εξαρτάται από ένα σιωπηρό συμβόλαιο με την κοινωνία. Ολοένα και περισσότερο επικρατεί μια πιο ολιστική άποψη για την έννοια της αξίας, η οποία ενσωματώνει τις πλήρεις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις μιας επιχείρησης, από την προέλευση των πρώτων υλών και την παραγωγή έως τη διάθεση των προϊόντων. Και αναγνωρίζει ότι οι εφοδιαστικές αλυσίδες ευθύνονται για το 90% των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των επιχειρήσεων. [iii]

Η φιλοδοξία να γίνουν περισσότερα πράγματα για τη βιωσιμότητα είναι ένα κοινό θέμα των συζητήσεών μας με τους πελάτες μας. Συχνά, όμως, οι κινήσεις αυτές αποτρέπονται από τα πρακτικά ζητήματα που προκύπτουν όταν χρειάζεται να εκπονηθεί κάτι τέτοιο σε μεγάλη κλίμακα. Έχουμε σαφώς πολύ δρόμο μπροστά μας, για αυτό και οι επιχειρηματίες, οι πολιτικοί και οι ρυθμιστικές αρχές χρειάζεται να συνεργαστούν και να συντονίσουν τη δράση για την αντιμετώπιση δύο προκλήσεων.

Η πρώτη πρόκληση είναι η διαδικασία της καταμέτρησης. Ένας ευρύτερος ορισμός της έννοιας της δημιουργίας αξίας απαιτεί βελτιωμένες μετρήσεις. Η έρευνα της HSBC δείχνει ότι οι επιχειρήσεις δηλώνουν απογοητευμένες από την έλλειψη συνέπειας ως προς τα Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά και τα σχετικά µε τη ∆ιακυβέρνηση (ΠΚ∆) κριτήρια. Υπάρχει ένα σταθερό χάσμα μεταξύ των δεικτών που οι επιχειρήσεις αξιολογούν ως σχετικούς και εκείνων που στην πραγματικότητα καταμετρούν. [iv]

Τα κοινά πρότυπα και πλαίσια μπορούν να κινητοποιήσουν προς την υλοποίηση δράσεων. Η μεγαλύτερη ευθυγράμμιση ως προς τις μεθόδους με τις οποίες οι εταιρείες καταρτίζουν τις αναφορές τους θα επιτρέψει τη σύγκριση μεταξύ ομοειδών επιχειρήσεων. Η πίεση που προκύπτει από τον ανταγωνισμό μπορεί να οδηγήσει σε πρόοδο.

Η μεγαλύτερη διαφάνεια και καλύτερη καταμέτρηση θα συμβάλει, επίσης, στην αντιμετώπιση της δεύτερης πρόκλησης: της χρηματοδότησης, η οποία αναγνωρίζεται ως το μεγαλύτερο εμπόδιο για τη βιωσιμότητα. Για την επίτευξη των στόχων του ΟΗΕ απαιτούνται επιπλέον ετήσιες επενδύσεις ύψους περίπου 2,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ. [V]

Οι τράπεζες μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για δράση, επιτρέποντας στις μεγάλες επιχειρήσεις να επιτύχουν βιώσιμα αποτελέσματα στις εφοδιαστικές τους αλυσίδες. Η χρηματοδότηση που συνδέεται με τους ΣΒΑ (Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης) μπορεί να ξεκλειδώσει νέα κεφάλαια.

Η HSBC εγκαινίασε το πρώτο δάνειο που σχετίζεται με τους ΣΒΑ το 2017, για έργα ευθυγραμμισμένα με επτά επιλεγμένους στόχους.[Vi] Ακολούθησε το 2018 από το πρώτο παγκοσμίως ΠΚΔ (περιβαλλοντικοί, κοινωνικοί και σχετικοί με τη διακυβέρνηση παράγοντες) sukuk ομόλογο συμβατό με τη σαρία. Αυτό αντικατοπτρίζει μια σημαντική στροφή προς τις βιώσιμες επενδύσεις, οι οποίες ανέρχονται ήδη σε 30 τρισεκατομμύρια δολάρια.[Vii]

Εάν η αξία των επιχειρήσεων αντανακλά ολοένα και περισσότερο την απόδοση αξίας στην κοινωνία, τότε αυτοί οι ευρύτεροι κοινωνικοί παράγοντες θα επηρεάζουν τις αποφάσεις για τη χρηματοδότηση. Οι προσπάθειες για τη βελτίωση της καταγραφής των κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή σε ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα δείχνουν σαφώς την πορεία προς το μέλλον. Μελλοντικά πιστεύω ότι οι επιδόσεις ως προς τους ΣΒΑ θα επηρεάζουν τις αποφάσεις σχετικά με τη χρηματοδότηση και αυτό θα επιταχύνει ακόμα περισσότερο την τάση αυτή.

Με την πλειοψηφία των επιχειρήσεων να αναγνωρίζουν τον ρόλο τους στην επίτευξη των ΣΒΑ, τι συμβαίνει σε αυτούς που καθυστερούν; Βραχυπρόθεσμα, εκτίθενται σε κίνδυνο καθώς η κοινωνία, οι ρυθμιστικές αρχές και οι ανταγωνιστές ασχολούνται ολοένα και πιο ενεργά με αυτά τα θέματα.

Μακροπρόθεσμα, θα μπορούσαν να χάσουν και επιχειρηματικές ευκαιρίες, καθώς η διαδικασία επίτευξης των στόχων του ΟΗΕ θα μπορούσε να ξεκλειδώσει ευκαιρίες 12 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και να δημιουργήσει 380 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. [viii]

Η αλλαγή είναι συχνά σταδιακή και μετά ραγδαία. Καθώς η ενασχόληση με το θέμα εξαπλώνεται γρήγορα από τους μαθητές-ακτιβιστές σε ολόκληρο τον κόσμο σε αίθουσες εταιρικών συνεδριάσεων, φαίνεται ότι βρισκόμαστε σε μια τέτοια στιγμή.

Θα είναι εκείνοι οι ηγέτες των επιχειρήσεων που προσαρμόζουν το σκοπό τους προκειμένου να λαμβάνουν υπόψη τις κοινωνικές επιπτώσεις που έχουν όλες οι φάσεις της εφοδιαστικής τους αλυσίδας, αυτοί οι οποίοι θα παράγουν μακροπρόθεσμα βιώσιμη αξία για όλους.

*Η Natalie Blyth είναι Global Head of Trade and Receivables Finance της HSBC

[i] Η έρευνα HSBC Navigator, δημοσιεύθηκε στις  5/11/19. Συμμετείχαν 9.131 στελέχη επιχειρήσεων σε 35 αγορές μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. 

[ii] Financial Times: Bill Gates: world needs to move faster on tackling inequality 

[iii] McKinsey, Starting at the source: Sustainability in supply chains – «Η τυπική εφοδιαστική αλυσίδα μιας επιχείρης στο λιανικό κλάδο οδηγεί σε περισσότερα περιβαλλοντικά και κοινωνικά κόστη από τις ίδες τις τις λειτουργίες. Συγκεκριμένα, αποτελεί το 80% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και 90% του συνολικού αντικτύπου σε νερό, γή, αέρα, βιοποικιλότητα και γεωλογικές πηγές.»

[iv] HSBC Navigator: Για παράδειγμα, 21% των επιχειρήσεων αναγνωρίζουν ότι τα πρότυπα εργασίας είναι σχετικά αλλά μόνο 11% τα καταμετρούν.

[v] UNCTAD World Investment Report, 2014

[vi] HSBC UN Sustainable Development Goals Bond and Sukuk Report, Οκτώβρης 2019

[vii] http://www.gsi-alliance.org/wp-content/uploads/2019/03/GSIR_Review2018.3.28.pdf

[viii] Business Commission, Οι Βιώσιμες επιχειρήσεις μπορούν να ξεκλειδώσουν τουλάχιστον 12 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε αξία αγοράς και να επιδιορθώσει το οικονομικό σύστημα.