Τις... μεταρρυθμίσεις και τα μάτια σας!

Όταν το 2007 ο Νικολά Σαρκοζί, κεντροδεξιός Γάλλος πολιτικός, εκλέχθηκε πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, η πρώτη κίνηση που έκανε, ήταν να δημιουργήσει υπό την προεδρία του Γάλλου σοσιαλιστή διανοούμενου και συγγραφέα Ζακ Αταλί, πρώην συμβούλου του σοσιαλιστή προέδρου Φρανσουά Μιτεράν, μια Επιτροπή Μεταρρυθμίσεων της Γαλλίας. Επρόκειτο για μια Επιτροπή που στόχο είχε να προτείνει τρόπους απελευθέρωσης της ανάπτυξης, ώστε η Γαλλία να γίνει μια από τις ισχυρότερες χώρες στην Ευρώπη και στον κόσμο.

Έτσι, 42 άνδρες και γυναίκες διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων, προερχόμενοι από διαφορετικούς ορίζοντες και διάφορες χώρες, βρέθηκαν μαζί από τον Αύγουστο του 2007 έως τον Ιανουάριο του 2008 και τελικά κατέθεσαν 300 προτάσεις που θα άλλαζαν τη Γαλλία.

«…Οι προτάσεις αυτές, μας δήλωνε τον Οκτώβριο του 2008 ο Ζακ Αταλί στο Στρασβούργο, δεν ήταν ούτε μελέτη, ούτε έκθεση, αλλά οδηγίες χρήσεως για επείγουσες και θεμελιακές μεταρρυθμίσεις. Και αυτές οι τελευταίες ήταν αρθρωμένες κατά τρόπο τέτοιο, ώστε μεταξύ τους να συνθέτουν ένα συναφές σύνολο, κάθε στοιχείο του οποίου συνιστά κλειδί για την επιτυχία του όλου…».

Υπό αυτή την έννοια, οι 300 προτάσεις που συνέθεταν τις απαραίτητες για τη συνολική ανάπτυξη της Γαλλίας αποφάσεις ήταν εργαλείο επιτυχίας. Κατά κύριο δε λόγο, έδιναν μεγάλο βάρος στην εκπαίδευση, μέσω της οποίας οι νέοι θα προετοιμάζονταν να αντιμετωπίσουν την οικονομία της γνώσης και να μάθουν να αναλαμβάνουν κινδύνους. Είχαν στόχο, με άλλα λόγια, την προώθηση της επιχειρηματικότητας.

Παρόμοιες μεταρρυθμίσεις είναι όχι μόνον απαραίτητες για την Ελλάδα. Είναι πλέον η κορυφαία προϋπόθεση για την επιβίωση της χώρας, αλλά και για την επιστροφή της στην ευημερία στα εναπομένοντα χρόνια του 21ου αιώνα.

Κατά συνέπεια, αν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναλάβει μια παρόμοια με αυτήν του τότε προέδρου Ν. Σαρκοζί πρωτοβουλία, ίσως αυτή του η κίνηση να ήταν καθοριστική τόσο για την επιτυχία της διακυβέρνησής του, όσο και για την οριστική έξοδο της Ελλάδας από τη σημερινή αβεβαιότητα.

Και από τη θέση αυτή, θα προτείναμε στον κύριο πρωθυπουργό να ρίξει μια ματιά σε δύο βιβλία. Το ένα είναι γραμμένο από τον ομότιμο καθηγητή του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Δημήτρη Β. Παπούλια και το άλλο από τον κ. Παναγή Βουρλούμη, καταξιωμένο τραπεζίτη και μάνατζερ, που έχει αποδείξει ότι γνωρίζει να διοικεί.

Στο τελευταίο βιβλίο του με τίτλο «Πώς συντελούνται οι μεταρρυθμίσεις» (Εκδόσεις Αλεξάνδρεια), ο Δημήτρης Β. Παπούλιας εξετάζει το τεράστιο θέμα των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα και υποδεικνύει τρόπους και μεθόδους για την υλοποίηση και την ολοκλήρωσή τους.

Χωρίς να υποτιμάται η πολυπλοκότητα του ζητήματος -οι κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις του και οι αδυναμίες του ελληνικού κράτους και της δημόσιας διοίκησης-, υποστηρίζει ότι για την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων απαιτείται, εκτός από την πολιτική βούληση, τεχνογνωσία από επιστήμονες και επαγγελματίες εξοικειωμένους με τα ερωτήματα που ανακύπτουν στην πράξη, γνώση της ιστορίας και των ιδιαιτεροτήτων της χώρας και αξιολόγηση των διαθέσιμων εμπειριών, των «επιτυχημένων» αλλά και των «αποτυχημένων» μεταρρυθμίσεων που επιχειρήθηκαν μέχρι σήμερα.

Καρπός της εμπειρίας του συγγραφέα από την εργασία του στο κράτος και στον δημόσιο τομέα, καθώς και της σχετικής μεταπτυχιακής διδασκαλίας του στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η μελέτη εξετάζει τη μεταρρυθμιστική εμπειρία της χώρας από τη Μεταπολίτευση μέχρι τις μέρες μας -την πρόσφατη κρίση με τα μνημόνια και την παρ’ ολίγον χρεοκοπία. Και επισημαίνει τον δύσβατο δρόμο που ακολουθήθηκε και ακολουθείται ακόμη, με τις μεταρρυθμίσεις να καθυστερούν, να αναβάλλονται ή να εγκαταλείπονται εντελώς και ελάχιστες μόνο να ολοκληρώνονται.

Όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας, αν οι μεταρρυθμίσεις είναι τόσο σημαντικές όσο εμφανίζονται στον δημόσιο διάλογο και στις συμφωνίες με τους Ευρωπαίους εταίρους, τότε η απάντηση είναι προφανής: περισσότερη εκπαίδευση και οργανωμένη προσπάθεια, εξοικείωση με τις τεχνικές οργάνωσης και διοίκησής τους και ικανοί μεταρρυθμιστές• κι απ’ την άλλη, λιγότερες ρητορείες περί συνολικής αναδιοργάνωσης του κράτους ή αναφορές στον πατριωτισμό των Ελλήνων. Με λόγια κανείς δεν πάει πουθενά.

Από την πλευρά του, ο Παναγής Βουρλούμης, στο βιβλίο του «Η σημασία της σωστής διακυβέρνησης» (Εκδόσεις Ποταμός), με οξυδέρκεια αντιλαμβάνεται το Σύνταγμα ως την καθοδηγητική σύνταξη διοίκησης και με θάρρος προτείνει την αναμόρφωσή του. Παράλληλα όμως, δείχνει πώς πραγματώνεται η λογική της χρηστής και αποτελεσματικής διοίκησης των επιχειρήσεων, επισημαίνοντας την ανάγκη για τις εταιρείες να επανακαθιερώσουν συνήθειες και αντιλήψεις σ’ ένα περιβάλλον που ταχύτατα μεταλλάσσεται. Και που κανέναν δεν περιμένει.

Μήπως παρόμοιες τροφές για σκέψη θα ήταν χρήσιμες στην παρούσα κυβέρνηση; Λέμε, μήπως;