Τα «κρυφά χαράτσια» της τελευταίας τετραετίας

Για την υπέρογκη και αντιαναπτυξιακή φορολογία έχω αναφερθεί πολλές φορές κατά το παρελθόν, προτείνοντας μάλιστα «έξυπνες λύσεις» που μέσα από την αποκλιμάκωση των επαχθέστατων επιβαρύνσεων θα μπορούσαν να φέρουν στη χώρα μας πολλές νέες-καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας και κατ’ επέκταση υψηλότερα δημόσια έσοδα.

Ωστόσο, πέρα από τις φανερές φορολογικές και ασφαλιστικές «αρπαχτές» του δημοσίου στις τσέπες των νομοταγών φορολογούμενων, υπάρχει και μια σειρά από «κρυφά χαράτσια» με τα οποία κατά την τελευταία τετραετία έχουν επιβαρυνθεί βαρύτατα οι Έλληνες πολίτες έμμεσα και συνήθως χωρίς καν να το γνωρίζουν!

Ζημιές στην πλάτη των κορόιδων δηλαδή…

Ας εξετάσουμε τρία μόνο χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Τράπεζες: Οι κυβερνητικοί πειραματισμοί κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 που είχαν ως αποτέλεσμα τη φυγή καταθέσεων πολλών δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, καθώς και το γεγονός της αναιμικής πορείας της οικονομίας κατά την τελευταία τετραετία, είχαν ως αποτέλεσμα την καταβύθιση των τιμών των τραπεζικών μετοχών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας. Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία του παρατιθέμενου πίνακα, σύμφωνα με τα οποία οι απώλειες των τραπεζικών τίτλων κατά τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κυμαίνονται από 92% έως και 99,9%!

Αν κάποιος υπολογίσει πως οι σημερινές αποτιμήσεις αυτών των τραπεζών υπερβαίνουν τα 8 δισ. ευρώ, τότε αντιλαμβάνεται το τεράστιο μέγεθος των απωλειών, το οποίο επιμερίζεται:

• Κατά κύριο λόγο στο Ελληνικό Δημόσιο το οποίο έως το 2015 αποτελούσε και το βασικότερο μέτοχο των τεσσάρων συστημικών τραπεζών.

• Σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες συμπολίτες μας που άμεσα ή έμμεσα είναι μέτοχοι τραπεζικών τίτλων!

• Σε ξένους κεφαλαιούχους που επένδυσαν στη χώρα μας και κατέγραψαν απώλειες.

ΔΕΗ: Η Ελλάδα όχι μόνο ήταν υποχρεωμένη να απελευθερώσει την εγχώρια αγορά ενέργειας, αλλά παράλληλα ήταν γνωστό στους ειδικούς ότι η ΔΕΗ ήταν πολύ πιθανόν να αντιμετωπίσει μελλοντικά ζητήματα χρηματοδότησης. Για το λόγο αυτό, είχε προταθεί από ευρωπαϊκής και ελληνικής πλευράς το μοντέλο της «Μικρής ΔΕΗ», με τον ΣΥΡΙΖΑ -τότε στην αντιπολίτευση- να αντιδρά δυναμικά και να μιλά για «ξεπούλημα».

Ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση υιοθέτησε με καθυστέρηση ένα διαφορετικό μοντέλο προσαρμογής της ΔΕΗ στα νέα δεδομένα, το οποίο ήταν ομιχλώδες, αναποτελεσματικό και τόσο σύνθετο, έτσι ώστε ακόμη και σήμερα να μην έχει ολοκληρωθεί.

Τα αποτελέσματα της ανεπιτυχούς αυτής πολιτικής; Η ΔΕΗ από κερδοφόρος επιχείρηση το 2014 (+91 εκατ. ευρώ) υποχρεώθηκε το 2018 να εμφανίσει ζημίες ύψους 904 εκατ. ευρώ! Μιλάμε για διαφορά ενός ολόκληρου δισεκατομμυρίου ευρώ!

Όσο για την τιμή της μετοχής της στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, από τα 11,21 ευρώ της 27ης/5/2014 υποχώρησε στα 5,63 ευρώ στις 23/1/2015 (προεξόφληση φόβου ενόψει της ματαίωσης της «Μικρής ΔΕΗ» και της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ) και σήμερα έχει κατρακυλήσει στο επίπεδο του 1,65 ευρώ…

Αν κάποιος υπολογίσει πως η ΔΕΗ έχει 232 εκατ. μετοχές, τότε η αξία της κατά την διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μειώθηκε κατά 923,3 εκατ. ευρώ! (σ.σ. θα πρέπει πάντως να ληφθεί υπόψη και η απόσχιση του ΑΔΜΗΕ) Ποιοι «χαρατσώθηκαν» -χωρίς καν να το γνωρίζουν- από αυτή την «τρύπα»;

Κατά κύριο λόγο το Ελληνικό Δημόσιο (βλέπε οι φορολογούμενοι) και κατά δεύτερο λόγο δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας επενδυτές που αποφάσισαν να εμπιστευτούν την συγκεκριμένη κρατική εταιρεία…

Το πρόβλημα μάλιστα της ΔΕΗ είναι πολύ πιο ευρύ από τις παραπάνω (τεράστιες) απώλειες και αναμένεται να αποτελέσει «καυτή πατάτα» για τη νέα κυβέρνηση που θα προκύψει στις 7 Ιουλίου.

ΕΥΔΑΠ-Attica Βank: Η κρατικά ελεγχόμενη ΕΥΔΑΠ αποφάσισε στα τέλη του 2015 (με απόφαση μάλιστα του διοικητικού της συμβουλίου) να καταβάλει 20 εκατ. ευρώ μετρητά προκειμένου να συμμετάσχει στην τότε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που επιχειρούσε η Attica Βank. Αν και το ευρύτερο ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη επένδυση ήταν αναιμικό (ή έκδοση δεν καλύφθηκε πλήρως) η κρατική ΕΥΔΑΠ συμμετείχε για κυρίως πολιτικούς λόγους, προκειμένου δηλαδή να μείνει σε ελληνικά χέρια (και να μην περάσει στον έλεγχο της τρόικας και των δανειστών) η διοίκηση της Τράπεζας.

Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Η μετοχή της Attica Βank έχει κατρακυλήσει και τα 20 εκατ. της ΕΥΔΑΠ (δηλαδή κατά κύριο λόγο του Έλληνα φορολογούμενου) έχουν σχεδόν εξαφανιστεί… Βέβαια, από τις εξελίξεις στην Attica Bank πολλαπλάσιες απώλειες έχει υποστεί το Ταμείο των Μηχανικών (ΤΣΜΕΔΕ).

Συμπέρασμα

Μια κυβέρνηση πρέπει να δρα κατά τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργεί έμμεσα οφέλη για τους πολίτες της και όχι να τους φορτώνει με «χαράτσια» που συνήθως δεν τα αντιλαμβάνονται και έτσι δεν έχουν πολιτικό κόστος.

Κάποιοι μπορούν να υποστηρίξουν ότι με άλλα «χαράτσια» είχαν επιβαρυνθεί οι συμπολίτες και πριν τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και γενικότερα καθ’ όλη τη μεταπολιτευτική περίοδο. Δεν θα διαφωνήσω.

Το μόνο βέβαιο είναι πως σήμερα η ελληνική κοινωνία πρέπει ενωμένη να κοιτάξει μπροστά, αφήνοντας κατά μέρος τα μεγάλα λάθη του παρελθόντος. Η δημόσια περιουσία -όποια μορφή και αν έχει αυτή- θα πρέπει να διαχειρίζεται όχι μόνο με ευλάβεια, αλλά και με παραδειγματική αποτελεσματικότητα από έμπειρα άτομα που γνωρίζουν να κάνουν καλά τη δουλειά τους.

Κλέβοντας λοιπόν το σύνθημα από τη γνωστή, θεάρεστη πρωτοβουλία, θα έλεγα πως μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου «Όλοι Μαζί Μπορούμε»!

* Ο κ. Αλέξανδρος Μωραϊτάκης είναι Οικονομολόγος, πρώην Βουλευτής ΝΔ Α' Αθήνας.