Η συνταγή για να σπάσει ο φαύλος κύκλος στην Ελλάδα

Ας σταματήσουμε επιτέλους να προσβάλουμε συνεχώς τους εαυτούς μας. Είναι γεγονός ότι είμαστε ό,τι διεκδικούμε από τους εαυτούς μας και απολαμβάνουμε ό,τι διεκδικούμε γι’ αυτούς.

Το Κράτος αναμφίβολα επί σειρά ετών δεν είναι δίκαιο και δεν προάγει με επιτυχία την υγιή ανάπτυξη, την αύξηση της επιχειρηματικότητας, δεν προβαίνει σε αποτελεσματική κοινωνική πολιτική, δεν έχει δημιουργήσει δομές και εξακολουθεί να μην θέτει τις βάσεις για τη δημιουργία δομών λειτουργίας Κράτους ανεξάρτητου από τα πολιτικά κόμματα.

Το κύριο ερώτημα είναι, γιατί ο καθένας μας, επιτέλους, δεν παίρνει το μερίδιο που του αναλογεί και δεν σταματά όλον αυτό το φαύλο κύκλο. Όλα γίνονται με την συμμετοχή και την ανοχή των περισσοτέρων από εμάς και αναφέρω περισσοτέρων γιατί υπάρχει και μια μικρή μερίδα ατόμων οι οποίοι πραγματικά εργάζονται, είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις κρατικές ή μη και δεν επιβιώνουν εις βάρος του κράτους στο οποίο έχουν επιλέξει να ζήσουν.

Δεν πρόκειται ποτέ να θεσπιστεί δίκαιο φορολογικό σύστημα και κράτος κοινωνικού δικαίου, να δημιουργηθεί περιβάλλον αγοράς φιλικό προς τις επενδύσεις και την ανάπτυξη παραγωγής, εάν δεν σταματήσουμε όλοι να συμμετέχουμε ακόμα και μέσω της ανοχής μας στην λειτουργία αυτού του μορφώματος που συντηρούμε.

Θα πρέπει επιτέλους να απαιτήσουμε να δημιουργηθεί ένα σταθερό οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο λειτουργίας του κράτους, να λειτουργεί άμεσα η δικαιοσύνη, μια από τις τρεις βασικές αρχές εξουσίας, να υπάρχει έλεγχος και συνέπειες στη μη εφαρμογή των νόμων, να γίνονται όλες οι συναλλαγές και συνδιαλλαγές με το Δημόσιο ηλεκτρονικά, να ελέγχεται η νομιμότητα κι όχι η νομιμοφάνεια της ηλεκτρονικής επικοινωνίας – συνεργασίας των κρατικών υπηρεσιών με τις επιχειρήσεις και τους πολίτες, να δημιουργηθεί ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα, να οριστούν σαφώς ο τρόπος και τα όρια της κάθε εργασίας (job description), οι σύμβουλοι των δημόσιων υπηρεσιών και φορέων να μην ενεργούν για ίδιον όφελος, αλλά για όφελος του Κράτους, να επιλέγονται ανάλογα με τα τυπικά αλλά και ουσιαστικά προσόντα τους και να κρίνονται για την αποτελεσματικότητά τους, όπως και κάθε εργαζόμενος φυσικά, είτε δραστηριοποιείται στο δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα.

Είμαστε όλοι πολίτες αυτού του κράτους.

Το κράτος ανήκει στο σύνολο των πολιτών και όχι σε ομάδες.

Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν «μηχανισμοί» και παραοικονομία, αλλά στα αναπτυγμένα κράτη που χαρακτηρίζονται για τα δημοκρατική τους λειτουργία υπάρχουν μηχανισμοί κρίσης με βάση επιστημονικά κριτήρια που έχουν θεσπιστεί και φυσικά τυχόν παραβατική ή μη ηθική συμπεριφορά δεν γίνεται αποδεκτή και τιμωρείται.

Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ούτε φορολογική συνείδηση, ούτε σωστές σχολικές υποδομές, κτιριακές και εκπαίδευσης, ούτε άμεση εφαρμογή δικαιοσύνης, ούτε σωστές οδικές υποδομές, ούτε καθαριότητα στους δρόμους, ούτε υποδομές για άτομα με ειδικές ανάγκες, ούτε εξυπηρέτηση πολιτών στους δημόσιους φορείς και τα υπουργεία (στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν μπορεί ο πολίτης να εξυπηρετηθεί τηλεφωνικά ή ηλεκτρονικά), ούτε επαρκές δίκτυο μέσων μεταφοράς κ.λπ.. Σε λίγες περιπτώσεις υπάρχει άμεσα αποτέλεσμα στην συνδιαλλαγή πολίτη με δημόσια υπηρεσία και αυτό χάρη στην ευσυνειδησία κάποιων συνανθρώπων μας που έτυχε να μας εξυπηρετήσουν.

Στην εποχή που διανύουμε παρατηρείται το φαινόμενο πώλησης ελληνικών εταιριών σε ξένους επενδυτές σε πολύ χαμηλό τίμημα γιατί δεν υπάρχουν εκείνες οι δομές του κράτους που θα στηρίξουν υγιώς αυτές τις επιχειρήσεις, οι οποίες δεν συνδέονται με το «σύστημα», ενώ με την κατάλληλη διαχείριση αυτών των εταιρειών, το Κράτος θα μπορούσε να δημιουργήσει μελλοντικά έσοδα.

Δεν έχουμε φορολογικό και ασφαλιστικό πλαίσιο ανταγωνιστικό άλλων χωρών, με αποτέλεσμα είτε να μην επενδύουν οι επιχειρηματίες στην χώρα μας, είτε μέσω νομίμων χειρισμών (μητρικών και θυγατρικών εταιρειών και νόμιμης λογιστικής διαχείρισης), να μεταφέρουν για φορολόγηση μέρος των εσόδων τους, από την δραστηριότητά τους στο ελληνικό κράτος σε άλλο κράτος που εφαρμόζει προνομιακότερο φορολογικό σύστημα ή σε κράτος που υπάρχει μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα των φόρων που καταβάλλουν και προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια γιατί είναι σταθερό και λειτουργεί με κανόνες και δομές, οι οποίοι δεν μεταβάλλονται διαρκώς. Και φυσικά, στα οποία ούτε κατά διάνοια δεν υπάρχει η πιθανότητα να εφαρμοστούν Νόμοι με αναδρομική ισχύ.

Σε πολλές υπηρεσίες και φορείς του δημόσιου τομέα, σε πολλά νοσοκομεία δεν έχει γίνει ποτέ σωστή κοστολόγηση υπηρεσιών σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, δεν γνωρίζουν οι αρμόδιοι ποιο είναι το κόστος μιας παρεχόμενης υπηρεσίας ή ενός τμήματος.

Στην ελεύθερη αγορά, εάν μια επιχείρηση δεν έχει σωστό management, άμεσα ή σε βάθος χρόνου, εάν δεν καταφέρει να πουληθεί, θα προβεί μοιραία σε διακοπή των εργασιών της και οι μέτοχοι θα διώκονται αστικά ή και ποινικά εάν υπάρχουν οφειλές.

Στον Δημόσιο τομέα όμως, παρότι δεν ασκείται πάντα χρηστή διαχείριση, όπως καταφανώς αποδεικνύει η πορεία των γεγονότων, παρότι έχει «πτωχεύσει», δεν επέρχονται ουσιαστικές και καινοτόμες αλλαγές και οι διαχειριστές του δεν διώκονται. Κι αυτό γιατί πολλές φορές οι μηχανισμοί που έχουν δημιουργηθεί και επικρατούν σε δημόσιες υπηρεσίες και φορείς μπορούν να μπλοκάρουν την οποιαδήποτε απόφαση ή χρηστή διοίκηση των ανωτέρων τους. Το φαινόμενο αυτό υφίσταται γιατί δεν υπάρχει μηχανισμός ελέγχου και ως γνωστόν, ούτε συνέπειες.

Όλες οι επιστημονικές ενώσεις καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να βελτιωθούν οι μηχανισμοί και το σύστημα μέσα στο οποίο λειτουργούμε και φυσικά πολλοί πολίτες και πολιτικοί, αλλά όσο συνεχίζει να υπάρχει απαξίωση των βασικών αρχών παιδείας, όπως είναι το ήθος, η αξιοπρέπεια, η κοινωνική συνείδηση, η ειλικρίνεια, η αξιοκρατία κ.α. και φυσικά όσο υπάρχει απουσία γνώσης και διαρκούς επιμόρφωσης και κρίσης του παραγόμενου αποτελέσματος δεν πρόκειται ποτέ να δημιουργηθούν οι δομές για ένα κράτος δικαίου που προάγει και εξασφαλίζει την διαρκή εξέλιξη του και κατά συνέπεια την εξέλιξη των πολιτών του.

Το να ζητάμε δίκαιο και σταθερό φορολογικό σύστημα, βελτίωση του ηλεκτρονικού συστήματος, ηλεκτρονική διασύνδεση όλων των φορέων του δημοσίου, κατάργηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος, ύπαρξη σαφών νόμων χωρίς την δημιουργία και την ύπαρξη διευκρινιστικών αποφάσεων, εγκυκλίων Π.Ο.Λ. κ.λπ., δημιουργία κινήτρων με στόχο την αύξηση του επιχειρείν και την προσέλκυση επενδυτών, δημιουργία κινήτρων με στόχο την αύξηση της απασχόλησης, δημιουργία υγιούς ασφαλιστικού συστήματος, σωστού και ολοκληρωμένου συστήματος περίθαλψης, μείωση του χρόνου έκδοσης των δικαστικών αποφάσεων, αποτελεσματική λειτουργία των σωμάτων ασφαλείας, δημιουργία σωστών υποδομών (δρόμων ,Μ.Μ.Μ. κ.λπ.) σωστή και διαφανής λειτουργία δήμων και κοινοτήτων, την εξάλειψη «παραθύρων» σε περιπτώσεις παραβίασης νόμων και παραβατικής συμπεριφοράς, είναι μάταιο και μόνο προσωρινά «μπαλώματα» μπορούν να επιτευχθούν εάν δεν αποκτήσουμε συνείδηση κι εάν δεν λειτουργούμε με αρχές.

Στην Ελλάδα υπάρχει το επιστημονικό και άλλο προσωπικό που έχει ανάγκη μια χώρα για την ανάπτυξή της. Ακόμα και το επιστημονικό προσωπικό που έχει φύγει από τη χώρα μας και έχει επιλέξει να βρίσκεται σε χώρες πιο οργανωμένες από τη δική μας σε χώρες που η επιστήμη και η έρευνα και η καινοτομία συνδέονται με την αγορά εργασίας, σε χώρες που η διαρκής επιμόρφωση είναι απαραίτητη, σε χώρες με αποδεδειγμένο υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικού και επιστημονικού ευστήματος, είναι διατεθειμένο να επιστρέψει εάν δημιουργηθεί κράτος με σταθερές δομές που θα στηρίζεται στην αξιοκρατία, θα υπάρχει αξιολόγηση αποτελέσματος και φυσικά θετικές ή αρνητικές αντίστοιχα συνέπειες. Εννοείται πως και οι επιτροπές που θα κρίνουν θα κρίνονται και είναι βέβαιο πως μπορούν να θεσπιστούν μηχανισμοί αδιάβλητοι.

Μόνον έτσι θα μπορέσει να υπάρξει ουσιαστική επανεκκίνηση της Οικονομίας και δεν θα κινούμαστε διαρκώς σε έναν «φαύλο» κύκλο.

Τα πάντα είναι πολιτική, αλλά δεν θα πρέπει να καθορίζονται από αυτήν, θα πρέπει να δημιουργηθεί υγιής ιστός Κράτους με σωστές δομές, ένα κράτος που θα λειτουργεί με σταθερούς κανόνες και ανεξάρτητα από την πολιτική των εκάστοτε κομμάτων.

* Η Μαρίνα Πολίτου είναι Γενική Γραμματέας του Λογιστικού Συλλόγου Αθηνών