Η Ελλάδα και ο φιλελευθερισμός à la carte

Υπάρχουν θέματα που θεωρούνται ήσσονος σημασίας ενώ είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα της οπισθοδρόμησης της Ελλάδας διεθνώς. Οι αντιδράσεις στο νομοσχέδιο που ρυθμίζει την αναδοχή τέκνων από ομόφυλα ζευγάρια είναι ένα από αυτά.

Η πρωταθλήτρια του πολιτικού χαμαιλεοντισμού Αικατερίνη Μάρκου, ως εκπρόσωπος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δήλωσε: «Είναι ξεκάθαρη η θέση της Νέας Δημοκρατίας: δεν επιτρέπεται σήμερα η επεξεργασία ενός τέτοιου ζητήματος, είναι θέμα κοινωνικών συνθηκών.

Δεν το έχει αφομοιώσει η ελληνική κοινωνία». Η άποψη είναι ταυτόσημη με αυτή του ανθρώπου που έδωσε νέο νόημα στην απεργία πείνας, Γιάννη Μιχελογιαννάκη, που αποφάνθηκε: «Το ενδεχόμενο αναδοχής από ομόφυλα ζευγάρια ως γιατρό και ως πολιτικό με βρίσκει αντίθετο, αφού πιστεύω ότι δεν είναι ώριμη η ελληνική κοινωνία για κάτι τέτοιο».

Η πλήρης υιοθεσία (και όχι η απλή αναδοχή) τέκνων από ομόφυλα ζευγάρια επιτρέπεται σε 17 χώρες, στις οποίες περιλαμβάνονται και θρησκευτικά συντηρητικές όπως η Ιρλανδία. Με ποιο δικαίωμα απαγορεύουμε σε κάποιους συνανθρώπους μας να προσφέρουν αγάπη και φροντίδα σε παιδιά που έχουν καταδικαστεί στη στέρηση; Οι περισσότερες μελέτες αποδεικνύουν ότι τα παιδιά υπό την κηδεμονία ομόφυλων ζευγαριών μεγαλώνουν κανονικά και χωρίς προβλήματα. Γιατί πρέπει να αντιμετωπίζονται από τον νόμο κάποιοι σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας;

Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της διαΝΕΟσις για το τι πιστεύουν οι Έλληνες, το 79,6% διαφωνεί με την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια (περισσότερο με εντυπωσιάζει ότι το 18% συμφωνεί). Όμως η πλειοψηφία δεν δικαιούται να περιορίζει ατομικά δικαιώματα.

Οικονομικά φιλελεύθεροι (αλλά να μην το παρακάνουμε)

Όσοι κατακρίνουν τις πρακτικές της κυβέρνησης και δηλώνουν «οικονομικά φιλελεύθεροι» χάνουν την αξιοπιστία τους, όταν ταυτόχρονα υπερασπίζονται συντηρητικές αντιλήψεις σε ζητήματα δικαιωμάτων.

Είναι υποκριτικό να καταδικάζουν τις (υπαρκτές) τακτικές της κυβέρνησης για κατάλυση θεμελιωδών δημοκρατικών αρχών (όπως η διάκριση των εξουσιών κυρίως μέσα από τον έλεγχο της Δικαιοσύνης), αλλά να κρύβονται όταν η Βουλή ψηφίζει το Σύμφωνο συμβίωσης ή την απόδοση υπηκοότητας σε αλλοδαπούς. Είναι υποκριτικό να κατακρίνουν τον ΣΥΡΙΖΑ για εχθρότητα προς τις ευρωπαϊκές αξίες και την ίδια στιγμή να μην υιοθετούν καμία από αυτές, όταν αφορούν ανθρώπινα δικαιώματα.

Το θέμα είναι ευρύτερο από όσο αρχικά φαίνεται

Για να εμπιστευθούμε ότι η αξιωματική αντιπολίτευση θα υλοποιήσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις ως κυβέρνηση, πρέπει να αποδείξει ότι δεν ορρωδεί στα δύσκολα θέματα. Οι ηγετικές αποφάσεις έχουν αξία ειδικά όταν «η κοινή γνώμη δεν είναι ώριμη». Δυστυχώς, η ΝΔ έχει μια μακρά αρνητική παράδοση.

Τη δεκαετία του 1980 καταψήφιζε τον πολιτικό γάμο και την κατάργηση της προίκας, ενώ πριν από 18 χρόνια όλα σχεδόν τα στελέχη της έτρεχαν να υπογράψουν δηλώσεις της Εκκλησίας εναντίον της κατάργησης της αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες. Δεν έχει ψηφίσει με διάφορες φτηνές δικαιολογίες κανένα μέτρο προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων το οποίο έχει έρθει στη Βουλή από την παρούσα κυβέρνηση.

Είναι εύκολο να δηλώνεις η «μεγάλη φιλελεύθερη παράταξη» όταν ζητάς μείωση φόρων, αλλά να ξεχνάς το μεγαλείο όταν υποχρεούσαι να τοποθετηθείς σε θέματα δικαιωμάτων ή σε εθνικά ζητήματα με την κοινή γνώμη αντίθετη.

Με αφορμή τη στάση της ΝΔ στο «μακεδονικό» ο Δημοσθένης Κούρτοβικ ρωτούσε με εύλογο προβληματισμό: «Αν ο αρχηγός της ΝΔ, τα (λιγοστά) φιλελεύθερα στελέχη του και οι ομόφρονες ή πλησιόφρονες δημοσιογραφικές γραφίδες οραματίζονται πράγματι κάτι περισσότερο από την έξωση του ΣΥΡΙΖΑ, πόσο πιθανό είναι ότι ο σκοπός τους αυτός θα μείνει αμόλυντος από τέτοιου είδους μέσα που χρησιμοποιούν ή επιδοκιμάζουν; Πού θα βρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης την καλύτερη συγκυρία που επικαλέστηκε για την επίλυση του ονοματολογικού προβλήματος, όταν είναι από τώρα έρμαιο αρειμάνιων μακεδονομάχων και φοβισμένων πολιτικάντηδων;

Γιατί θα είναι πιο αποφασιστικός στο θέμα π.χ. των κόκκινων δανείων, όταν το κόμμα του και τα δημοσιογραφικά όργανά του λαϊκίζουν και εδώ όσο πριν ο ΣΥΡΙΖΑ; Σε ποιους θα στηριχτεί για να εκσυγχρονίσει την παιδεία ή για να αντιπαρατεθεί στην Εκκλησία για κρίσιμα ζητήματα, όταν στις γραμμές του αλωνίζουν αντιδραστικές ιδέες, μικροπολιτικά συμφέροντα και συντεχνιακά λόμπι;» (“Όταν τα μέσα αγιάζουν τον σκοπό”, Protagon 27.01.2018).

Η διαχωριστική γραμμή

Αν θέλουμε να προχωρήσει αυτή η χώρα ένα βήμα παραπέρα, θα πρέπει να στρέψουμε το βλέμμα μας στο μέλλον και να προσαρμόσουμε ό,τι χρειάζεται σήμερα. Και στην οικονομία, και στους θεσμούς, και στα (καθολικά) δικαιώματα των πολιτών. Αυτό σημαίνει ότι κανένας δεν μπορεί να κρύβεται στην ανευθυνότητα της σιωπής ή της ανέξοδης αντιπολίτευσης.

Η ουσιαστική διάκριση σήμερα δεν είναι ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά ή στο ό,τι δηλώνει ο καθένας. Είναι ανάμεσα στην πρόοδο και την οπισθοδρόμηση. Εκεί βρίσκονται τα δύσκολα. Τα υπόλοιπα είναι ανέξοδες ρητορικές και ιδιοτελείς πολιτικές τακτικές.

* Ο Κώστας Μαρκάζος είναι οικονομολόγος, συγγραφέας του βιβλίου «ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ» (εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη)