Ατακτη υποχώρηση του λαϊκισμού στη Γαλλία

Η τελευταία επίσημη δημοσκόπηση στη Γαλλία είναι εύγλωττη. Η δημοτικότητα του νέου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν βρίσκεται στα ύψη, ήτοι ξεπερνά το 52%, ποσοστό που λέει πολλά. Πριν απ’ όλα, επιβεβαιώνει ότι ο λαϊκισμός υποχωρεί σημαντικά στη γαλλική πολιτική σκηνή και ήδη το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λε Πεν βρίσκεται σε κάθετη πτώση. Αλλά ούτε και ο αριστερός δημαγωγός Ζαν-Λικ Μελανσόν έχει πάρει τα πάνω του. Η δημοτικότητά του δεν ξεπερνά το 16%, ποσοστό που τον υποχρεώνει να προσέχει τι λέει και πώς το λέει.

Γιατί, όμως, αυτή η σημαντική επίδοση για τον Γάλλο πρόεδρο; Απαντώντας στη σχετική ερώτηση Γάλλου συναδέλφου του τηλεοπτικού καναλιού FR2, ο Εμανουέλ Μακρόν μεταξύ άλλων τόνισε:

«Οι Γάλλοι με έφεραν στην εξουσία για να πραγματοποιήσω αυτά που τους έλεγα προεκλογικά. Ε, λοιπόν, αυτό κάνω. Εφαρμόζω ένα πρόγραμμα μεταρρυθμιστικό και προετοιμάζω μαζί με τους συνεργάτες μου μία μεγάλη Γαλλία για το μέλλον… Προετοιμάζω τη Γαλλία που θα παίξει πρωτεύοντα ρόλο στην Ευρώπη και θα έχει ηγετικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως για παράδειγμα στο επίπεδο της κλιματικής αλλαγής… Δίπλα μου δεν έχω υπουργούς που ανέλαβαν καθήκοντα για την καρέκλα. Οι υπουργοί της κυβέρνησής μου πονάνε αυτό που κάνουν. Αγωνιούν να το κάνουν όσο καλύτερα γίνεται και να είναι χρήσιμοι για τους Γάλλους… Θέλουμε επίσης μία Ευρώπη υπεύθυνη, δημιουργική και σεβαστή. Από την άποψη αυτή, η Γαλλία ήδη αναλαμβάνει σοβαρές πρωτοβουλίες και πιστεύει ότι θα πετύχει τους στόχους της… Θέλω τους Γάλλους υπερήφανους και δημιουργικούς στον κόσμο που αναδύεται και που είναι αυτός της γνώσης και της εφευρετικότητας».

Για τις διάφορες Κασσάνδρες που προέβλεπαν καταποντισμό του Εμανουέλ Μακρόν λόγω των αλλαγών που ήδη προωθεί στις εργασιακές σχέσεις, η τελευταία δημοσκόπηση αποτελεί ηχηρή διάψευση.

«Την πολιτική του Γάλλου προέδρου ακολουθεί η Γαλλία της δημιουργικής προκοπής, της φιλοδοξίας να ξεφύγει η χώρα από συντεχνιακές καταστάσεις και ξεπερασμένες αντιλήψεις», δήλωσε ο Φραντζ-Ολιβιέ Γκισμπέρ, αρθρογράφος του περιοδικού Λε Πουέν, ο οποίος με 40 και πλέον χρόνια δημοσιογραφικής εμπειρίας πίσω του σίγουρα ξέρει πολύ καλά τι λέει. «Ο λαϊκισμός στη Γαλλία πάει πίσω», μας λέει επίσης ο συνάδελφος της Λιμπερασιόν Ζαν Κατρμέρ, τα δε γεγονότα επιβεβαιώνουν την άποψή του.

Παρά την προσπάθεια του Ζαν-Λικ Μελανσόν να καλύψει το κενό που άφησε η πτώση των Σοσιαλιστών, με αφορμή ακραίες τοποθετήσεις του, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τη στήριξη προς αυτόν να έχει πέσει -από το 19,6% στις τελευταίες εκλογές, στο 16%- παρά τις φωνές, τις αντάρες και την πατριδοκαπηλία που «πουλάει». Τον τελευταίο καιρό, έτσι, ο Μελανσόν το παίζει και ευρωσκεπτικιστής, ξεκίνησε δε καμπάνια για να απομακρυνθεί η ευρωπαϊκή σημαία από τη γαλλική Βουλή. Παρ’ όλα αυτά, οι ιθαγενείς δεν τσιμπάνε. Και ο ίδιος ο Ζαν-Λικ Μελανσόν σε τελευταίες δηλώσεις του παραδέχεται ότι ο Εμανουέλ Μακρόν τον «κερδίζει στην αντιπαράθεση και για την ώρα εκείνος έχει το πλεονέκτημα».

Κάτι δεν πάει καθόλου καλά και στη γαλλική ακροδεξιά. Ο λαϊκισμός και τα συνθήματά της δεν συγκινούν πλέον. «Θεωρώ ότι η Μαρίν Λε Πεν είναι τελειωμένη», λέει ο Λοράν Μπουβέ του Πανεπιστημίου των Βερσαλλιών. Η ηγέτιδα του Εθνικού Μετώπου δεν δείχνει ίχνη ανάκαμψης μετά τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, όπου ο Μακρόν την κατατρόπωσε με 66% έναντι 34% της λαϊκής ψήφου. Η εμμονή της στο θέμα της αποχώρησης από την ευρωζώνη αποδείχθηκε λάθος στοίχημα, ενώ δεν κατόρθωσε να εκμεταλλευτεί ούτε το άγχος των Γάλλων στα θέματα ταυτότητας ή μετανάστευσης.

Έκτοτε, η θέση της Λε Πεν μόνο χειροτερεύει. Βρίσκεται για πρώτη φορά στην Εθνοσυνέλευση, επικεφαλής μίας κοινοβουλευτικής ομάδας με 8 μόλις μέλη, αποδυναμωμένη και με πολύ χαμηλό προφίλ. Το ίδιο κόμμα της ταλαιπωρείται από εσωτερικές τριβές, με τον αναπληρωτή της Φλοριάν Φιλιπό -ο οποίος είχε διαμορφώσει τη στρατηγική στροφής προς την εργατική τάξη- να αποχωρεί για να σχηματίσει δικό του κόμμα. Η Μαρίν Λε Πεν σκέφτεται μέχρι και να αλλάξει το όνομα του (42χρονου) Εθνικού Μετώπου.

Στο επίπεδο αυτό, όμως, ίσως να έχει σοβαρό πρόβλημα με την ανιψιά της, Μαριόν Λε Πεν, η οποία υποστηρίζει ότι το κόμμα πρέπει να αλλάξει εντελώς γραμμή πλεύσης και ως τότε αυτή θα απέχει. Σε κάθε περίπτωση δε, το Εθνικό Μέτωπο θα χρειαστεί να απαντήσει κάπως στην ανανέωση των Κεντροδεξιών Les Republicains, που θα εκλέξουν νέον αρχηγό -μάλλον τον Λοράν Βοκιέ, από τη δεξιά τους πτέρυγα.

Σε υποχώρηση βρίσκεται επίσης και η γαλλική ακροαριστερά, η οποία, μπροστά στα αδιέξοδά της, έχει γίνει ο συνήγορος της ισλαμικής τρομοκρατίας, ελπίζοντας ότι θα προσελκύσει κοινό από τους νέους Γάλλους μουσουλμάνους. Στο «άθλημα» αυτό, όμως, οι δημοσκοπήσεις δεν φέρνουν καλά νέα.

Ο λαϊκισμός, για την ώρα, πέφτει στη Γαλλία. Και η πτώση του αυτή είναι πολύτιμο δώρο για τον Εμ. Μακρόν και τις μεταρρυθμίσεις του. Είναι δε σαφές ότι το γαλλικό κοινό έχει αίσθηση πραγματικότητας -πρωτόγνωρη στη χώρα του Βολταίρου, σίγουρα όμως ικανή να ανοίξει νέους δρόμους στους μεταβαλλόμενους καιρούς μας.