Η σιωπή στις αγορές είναι πολύ ύποπτη!

Καλοκαίρι. Αύγουστος. Διακοπές, χαλάρωμα, παραλία, καρπούζι. 

Πόσο αναζωογονητικό είναι αυτή την εποχή να αγναντεύεις το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας, κάτω από το γαλήνιο ουρανό. Να ακούς τον ρυθμικό ήχο των κυμάτων, τους γλάρους. Να αφουγκράζεσαι τους αθάνατους νόμους του ωραίου, του αιώνιου.

Ωστόσο αυτή η μαγευτική περίοδος δεν αφορά εμάς που ασχολούμαστε στα σοβαρά με τις αγορές. Οφείλουμε να είμαστε στις επάλξεις, καθώς διανύουμε τον μήνα που συχνά δημιουργούνται αναστατώσεις. Επί ποδός πολέμου.

Βλέπετε, οι αγορές έχουν το κακό συνήθειο να μην κοιμούνται. Ποτέ.

Δεν ενδιαφέρονται αν χρειαζόμαστε διακοπές. Αδιαφορούν αν νιώθουμε ευτυχισμένοι που γνωρίσαμε την γυναίκα των ονείρων μας. Δεν τους καίγεται καρφάκι αν μόλις τρακάραμε με το αυτοκίνητο μας.
Δημιουργούν ευκαιρίες και καταστρέφουν χαρτοφυλάκια, όποτε αποφασίσουν εκείνες. Όχι εμείς.

Ασυνήθιστη περίοδος

Στις αγορές των ΗΠΑ βρισκόμαστε θεατές της πιο ήρεμης περιόδου όλων των εποχών, σύμφωνα με τον δείκτη «φόβου» VIX (Volatility Index). Το τελευταίο διάστημα έχει καταγράψει τα χαμηλότερα κλεισίματα του. Η πιο «άφοβη» περίοδος εδώ και σχεδόν 30 χρόνια!

Και όμως οι εταιρίες του S&P δεν ανεβαίνουν. Κάποιο αόρατο εμπόδιο τις εμποδίζει.

Σίγουρα δεν οφείλεται στην πολιτική αστάθεια. Παρά το ότι στην αμερικάνικη ηγεσία έχουμε ίσως τον πιο απρόβλεπτο πρόεδρο που υπήρξε ποτέ, διαπιστώσαμε πως αυτή δεν μεταφράζεται απαραιτήτως σε χρηματιστηριακή νευρικότητα. Μέχρι τώρα ο S&P με τις 500 μεγαλύτερες εταιρίες, διανύει το πιο ήσυχο έτος από το 1965.

Το πρώτο εξάμηνο του έτους, το ημερήσιο εύρος συναλλαγών ήταν κατά μέσο όρο 0,32%. Η πιο μικρή διακύμανση για πάνω από μισό αιώνα.

Αυτές που κυρίως δείχνουν διάθεση να σκαρφαλώσουν υψηλότερα, είναι οι επιχειρήσεις του τεχνολογικού κλάδου. Οι πιο απρόβλεπτες. Τουλάχιστον σε σχέση με αυτές των τροφίμων ή της βιομηχανίας.

Ένα άλλο περίεργο, είναι πως παρά τα νέα υψηλά του S&P, περισσότερες ήταν οι μετοχές που έκλεισαν στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 52 εβδομάδων, από όσες πραγματοποίησαν νέα υψηλά στο ίδιο χρονικό διάστημα.

Αυτό είναι πολύ σπάνιο φαινόμενο. Τελευταία φορά το είχαμε δει να συμβαίνει στην κορυφή του 2007. Νομίζω δεν χρειάζεται να υπενθυμίσω ότι ακολούθησε η μεγαλύτερη χρηματιστηριακή κρίση, μετά το πολύ μακρινό 1929. Την αμέσως προηγούμενη εμφάνιση αυτού του φαινομένου ακολούθησε το σκάσιμο της φούσκας των dot.com, το 2000. Ακόμα πιο πίσω θα την βρούμε το 1990, όπου είχαμε άλλη μια σημαντική υποχώρηση του δείκτη.

Σε επίπεδο επιχειρήσεων, όπως παραδέχονται αξιόλογοι αναλυτές, οι μετοχές στην USA έχουν αρχίσει ξεκάθαρα να αυτονομούνται από τα στοιχεία της οικονομίας και να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στα υποσχόμενα κέρδη τους. Μεγάλο μέρος της ήρεμης εικόνας μπορεί να αποδοθεί σε ισχυρά θεμελιώδη στοιχεία, καθώς η οικονομία συνεχίζει τον σταθερό ρυθμό ανάπτυξής της μαζί με τα ισχυρά εταιρικά κέρδη.

Και πράγματι το έχει διαπιστώσει και η δικιά μας επενδυτική ομάδα, στις μετοχές που μελετάμε. Ωστόσο καμιά φορά όταν κάτι είναι διαφορετικό, χρειάζεσαι και μια δεύτερη επιβεβαίωση, για να σιγουρευτείς ότι το ερμηνεύσεις σωστά.

Σε επιφυλακή

Η ηρεμία αυξάνει την ένταση. Τόση σιωπή είναι ύποπτη. Μπορεί η επενδυτική μας πορεία να καθορίζεται από εμάς τους ίδιους, αλλά όχι κάτω από τις συνθήκες που επιλέγουμε εμείς. Είναι όπως η ιστιοπλοΐα. Δεν φτάνει μόνο να χαράζεις πορεία, χρειάζεται να μυρίζεσαι τις αλλαγές του ανέμου.

Μην υποτιμάτε την επίδραση ασήμαντων αιτιών. Μια απειροελάχιστη διαρροή μπορεί να βουλιάξει ένα πλοίο. Η παραδοχή ότι το παρελθόν είναι ο προθάλαμος για το μέλλον είναι μεν σωστή, αλλά ποτέ δεν αρκεί.

Είναι αυθαιρεσία να θεωρούμε πως μια αυστηρή αιτιότητα αποτελεί άτεγκτο νόμο προκαθορισμένης αναγκαιότητας. Παρόμοιες αρχικές συνθήκες παράγουν διαφορετικά αποτελέσματα. Το μέλλον έχει την δικιά του δυναμική.

Το χρηματιστήριο συχνά παίζει περίεργα παιχνίδια. Τίποτα δεν το εμποδίζει από το να δώσει και άλλο ένα ρεσιτάλ συμπτώσεων.


* Ο Βασίλης Παζόπουλος ([email protected]) είναι οικονομολόγος, χρηματιστηριακός αναλυτής, συγγραφέας του βιβλίου «Επενδυτές χωρίς Σύνορα».