Οι προοπτικές των επιτοκίων για το 2002

Στην προοπτική των επιτοκίων το 2002 σε συνδυασμό με την αναμενόμενη ανάκαμψη σε ΗΠΑ και Ευρώπη, αναφέρεται ο Γ. Στυλιανόπουλος, Διευθυντής Διαχείρισης Διαθεσίμων της SanPaolo IMI, επισημαίνοντας ότι βραχυπρόθεσμα το περιβάλλον ευνοεί το άνοιγμα των spreads μεταξύ των κρατικών ομολόγων.

Δημοσιεύθηκε: 11 Φεβρουαρίου 2002 - 12:55

του Γιώργου Στυλιανόπουλου

Διευθυντή Διαχείρισης Διαθεσίμων

της Τράπεζας SANPAOLO IMI

Η χρονιά που πέρασε χαρακτηρίστηκε από ύφεση της μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο, των ΗΠΑ και κατά συνέπεια από χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής με μεγάλες και συνεχείς μειώσεις επιτοκίων.

Η επιβράδυνση και στην συνέχεια η ύφεση στις ΗΠΑ επηρέασε όπως είναι φυσικό και τις οικονομίες των χωρών της ευρωζώνης, με φυσική συνέπεια την υποχώρηση των χρηματιστηρίων και την πτώση των επιτοκίων ιδιαίτερα των βραχυχρόνιων.

Eτσι φθάσαμε το επιτόκιο για καταθέσεις μιας μέρας (overnight) στις ΗΠΑ να πέφτει στο 1,75% και στην Ευρώπη το ελάχιστο επιτόκιο όπου η ΕΚΤ δίνει ρευστότητα στις εμπορικές τράπεζες να διαμορφώνεται στο 3,25%. Αξίζει να σημειώσουμε εδώ ότι με τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ στο 2% το 1,75% αποτελεί αρνητικό πραγματικό επιτόκιο.

Σαν συνέπεια της χαλαρής νομισματικής πολιτικής τόσο από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ αλλά και από την ΕΚΤ είχαμε και την διεύρυνση της διαφοράς των επιτοκίων μεταξύ των κοντινών χρονικών λήξεων (2 χρόνια) και των μακρινών (30 χρόνια) στις καμπύλες των επιτοκίων. Η διαφορά αυτή των κοντινών και των μακρινών επιτοκίων μεγιστοποιήθηκε κυρίως μετά τα τραγικά γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου.

Μέσα σε αυτό το κλίμα οι αγορές των κρατικών ομολόγων ευνοήθηκαν σε σχέση με τα χρηματιστήρια. Κυρίως ευνοήθηκαν τα περιφερειακά ομόλογα της ευρωζώνης (π.χ. Ιταλία, Βέλγιο, Ελλάδα) σε σχέση με τα γερμανικά, καθώς επίσης στις ΗΠΑ τα agencies σε σχέση με τα Treasuries. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τα 10ετή ελληνικά μείωσαν τη διαφορά των επιτοκίων τους με τα γερμανικά στις 32 βασικές μονάδες πριν αρχίσουν να διευρύνονται και πάλι.

Ωστόσο έχουν αρχίσει πάλι να φαίνονται στον ορίζοντα σημάδια οικονομικής ανάκαμψης. Αυτό μπορεί κάποιος να το παρατηρήσει αν ”διαβάσει” προσεχτικά τα στοιχεία που ανακοινώνονται για την βιομηχανική παραγωγή τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη Γερμανία καθώς επίσης και στη μείωση των βιομηχανικών αποθεμάτων (industrial inventories) στην μετά την 11η Σεπτεμβρίου εποχή. Παρ’ όλο που η κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ διατήρησε το λεγόμενο ”easing bias”, κατά την προσωπική μου άποψη φθάσαμε στο τέλος του κύκλου της μείωσης των επιτοκίων τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη, κάτι που εξάλλου ήδη προεξοφλείται από τις αγορές επιτοκίων, ιδιαίτερα από τα futures Euribor, παρ’ όλο που θεωρητικά κατά την άποψη ορισμένων οικονομολόγων η ΕΚΤ έχει ”χώρο” για μια τελευταία μείωση της τάξεως των 25 μονάδων βάσης.

Υπάρχει βέβαια και ο αντίλογος ο οποίος συνίσταται στα εξής: Για ποια οικονομική ανάπτυξη μιλάμε με αυτά τα χρηματιστήρια και τις χρεωκοπίες μεγάλων εταιριών. (Πρόσφατο το παράδειγμα της Enron, καθώς επίσης και η προειδοποίηση της Τράπεζας της Ιταλίας σε δύο Ιταλικές Τράπεζες για την FIAT). Και γιατί οι τιμές των ομολόγων είναι σε σχετικά υψηλά επίπεδα.

Εδώ έχω να αντιπαραθέσω τα εξής: Στο τέλος μιας περιόδου ύφεσης συμβαίνει να έχουμε χρεωκοπίες εταιριών. Από την άλλη η αγορά θέλει να δει και άλλα θετικά οικονομικά στοιχεία ώστε να γίνει λιγότερο σκεπτικιστική. Αυτό ακριβώς το περιβάλλον (μαζί με την μείωση των κερδών των επιχειρήσεων) δημιουργεί σκεπτικισμό και αποφυγή ανάληψης κινδύνου με συνέπεια να ευνοούνται ακόμη σχετικά οι αγορές των ομολόγων.

Ο γράφων πιστεύει ότι μεσοπρόθεσμα, και ιδιαίτερα στο δεύτερο εξάμηνο του 2002, θα έχουμε ανάκαμψη και όχι μόνον στις ΗΠΑ. Ο μοχλός αυτής της ανάκαμψης θα είναι η βιομηχανική παραγωγή. Συνεπώς μεσοπρόθεσμα θα ήμουν αρνητικός όσον αφορά τα ομόλογα και τα επιτόκια. Βραχυπρόθεσμα όσον αφορά τις αγορές επιτοκίων το περιβάλλον ευνοεί το άνοιγμα των ”spreads” μεταξύ των κρατικών ομολόγων. Τη στιγμή αυτή η διαφορά Γερμανίας - Ελλάδας στα 10 χρόνια είναι ήδη 40 μονάδες βάσης, και η διαφορά Γερμανίας - Ιταλίας είναι 30 μονάδες βάσης.

* Οι απόψεις που διατυπώνονται στο κείμενο αυτό είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη τις επίσημες απόψεις της Τράπεζας.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.