Κύπρος-Ελλάδα: Το καλό και το κακό παράδειγμα στην ενέργεια

Οι θετικότατες για την Κύπρο εξελίξεις στο θέμα της έρευνας υδρογονανθράκων, με την εκδήλωση ενδιαφέροντος από ενεργειακούς κολοσσούς, όταν την Ελλάδα την αποφεύγουν ακόμη και οι διεθνείς μικρομεσαίες εταιρείες, θα πρέπει να προβληματίσει έντονα το πολιτικό προσωπικό της χώρας, ανεξαρτήτως κόμματος.

Τα αποτελέσματα του νέου διαγωνιστικού «γύρου» παραχωρήσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας, έδειξε ότι η συγκυρία των χαμηλών τιμών του πετρελαίου που ισχύουν στις διεθνείς αγορές, επηρεάζει, όχι όμως καθοριστικά το βαθμό ενδιαφέροντος, αρκεί να τηρούνται άλλες προϋποθέσεις, που εξασφαλίζουν το σεβασμό της συνέχειας και τη σοβαρότητα της δημόσιας διοίκησης.

Έτσι, μέσα στο διεθνές περιβάλλον των χαμηλών τιμών πετρελαίου, το οποίο μάλιστα μετά από ένα διάστημα σταθεροποίησης δείχνει και πάλι τάσεις για χαμηλότερα επίπεδα, στην Κύπρο εμφανίστηκε η μεγαλύτερη εταιρεία του κόσμου, η ExxonMobil.

Επίσης κολοσσοί όπως η Statoil, η ΕΝΙ και η Total. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα μένει στα αζήτητα, ενώ φεύγουν ακόμη και μικρομεσαίοι παίκτες, όπως η Petra Petroleum και η Petroceltic (μέχρι τώρα), ενώ η ιταλική ENEL η οποία προκάλεσε διεθνή διαγωνισμό, τελικά, τελευταία στιγμή έκανε πίσω.

Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς γεωλόγους η Ελλάδα και η Κύπρος βρίσκονται στην ίδια ευρύτερη γεωλογική γειτονιά, με παρεμφερή χαρακτηριστικά, άρα και με ίδιες πιθανότητες ανακαλύψεων. Δυστυχώς όμως, οι δύο χώρες έχουν σχέση ως προς τους χειρισμούς, όπως ο φάντης με το ρετσινόλαδο.

Και εξηγούμε:

-Η Κύπρος ξεκίνησε τις διαγωνιστικές διαδικασίες προ δεκαετίας, και εμφανίστηκε μόνο η ισραηλινή Delek. Το 2011 ανακοινώθηκε η ανακάλυψη της "Αφροδίτης" και στον επόμενο διαγωνισμό που έβγαλε η χώρα ήρθαν... 33 εταιρείες, μεταξύ των οποίων και ονόματα όπως ENI, TOTAL και KOGAS (Κορεατική).

Η Ελλάδα ξεκίνησε διαγωνισμό με τη διαδικασία Open Door για τρεις περιοχές, τον Ιανουάριο του 2012. Κατάφερε να επικυρώσει τις συμβάσεις με τις εταιρείες μόλις... δυόμιση χρόνια μετά και αφού στο μεταξύ, χωρίς καν να έχει καν κλείσει ο πρώτος διαγωνισμός, έβγαλε άλλος δύο με... είκοσι τρία θαλάσσια μπλοκ (οικόπεδα), σε μία τελείως αρνητική συγκυρία, λόγω της πτώσης των τιμών. Από αυτά έμειναν στα αζήτητα τα 17, ενώ η σημαντική ξένη εταιρεία, η Total, εκδήλωσε ενδιαφέρον μόνο για ένα με συμμετοχή 50%. Και αυτό επειδή βρίσκεται κοντά σε άλλο θαλάσσιο μπλοκ της Αδριατικής στο οποίο έχει συμμετοχή.

-Η Κύπρος έχει μία κρατική εταιρεία υδρογονανθράκων, από την οποία περνά όλη η διαδικασία, με ενεργά στελέχη από την παγκόσμια αγορά υδρογονανθράκων (Shell, BP, Statoil κ.ά.). Η Ελλάδα δεν έχει ακόμη καταφέρει, τέσσερα χρόνια μετά την θεσμοθέτησή της, να στελεχώσει την ΕΔΕΥ, η πρόεδρος της οποίας Σοφία Σταματάκη παραιτήθηκε πριν καν ολοκληρωθούν οι διαδικασίες που τρέχουν από τον Φεβρουάριο του 2015 για τις χερσαίες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας, ενώ αυτήν την περίοδο ζητούνται βιογραφικά.

Μάλιστα πληροφορίες κάνουν λόγο και για... συνωστιζόμενους ανενεργούς υπερήλικες συνταξιούχους να ενδιαφέρονται για την θέση, επιδιώκοντας να αξιοποιήσουν γνωριμίες και «εξυπηρετήσεις» που πρόσφεραν αφιλοκερδώς. Ειρήσθω εν παρόδω ότι πρόεδρος της επιτροπής αξιολόγησης αυτού του διαγωνισμού για τις χερσαίες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας τοποθετήθηκε ο πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Ενέργειας, ο οποίος πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 με δηλώσεις του είχε εξαγγείλει ότι θα ακυρώσει τους διαγωνισμούς και θα καταργήσει και τις υπογεγραμμένες και εγκεκριμένες από τη Βουλή συμβάσεις!!

Μετά από εκείνες τις δηλώσεις, αρκετές εταιρείες που είχαν επαφές με εγχώριες επιχειρήσεις για συνεργασία (μεταξύ άλλων, και η ιταλική ENEL, το επίσημο ενδιαφέρον της οποίας είχε οδηγήσει στην προκήρυξη του διαγωνισμού) εξαφανίσθηκαν.

-Στην Κύπρο, όπως είδαμε, ένας διαγωνισμός που βγαίνει το 2007, οδηγεί σε ανακάλυψη τέσσερα χρόνια μετά. Στην Ελλάδα, 4,5 χρόνια μετά τον πρώτο διαγωνισμό του Open Door ακόμη δεν ολοκληρώθηκε η παράδοση των δεδομένων των τριών περιοχών στις εταιρείες που τις ερευνούν.

-Στην Κύπρο, υπάρχει μια πραγματική ομοθυμία και συνέχεια, σε όλα τα επίπεδα για την ανάπτυξη των υδρογονανθράκων. Εδώ αντίθετα, το θέμα αυτό ανάγεται σε αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης, οι αλλαγές προσώπων είναι συνεχείς, η μία εταιρεία τρέχει την άλλη στα δικαστήρια, σεισμικές έρευνες επιχειρείται να διακοπούν, ενώ αμφισβητείται η τήρηση των όρων των προκηρύξεων των διαγωνισμών από όλου τους συμμετέχοντες.

Καταλήγοντας, να πούμε ότι δεν πρόκειται να εισέλθουμε σε θέματα γεωλογίας, όπως για το κατά πόσον η λεκάνη του Ηροδότου είναι το ίδιο ελπιδοφόρα όσο η λεκάνη της Λεβαντίνης κοκ. Αυτά είναι θέματα των ειδικών. Αυτό που πιστεύουμε εμείς είναι ότι μόνο οι γεωτρήσεις δείχνουν την αλήθεια για τα πραγματικά απολήψιμα αποθέματα υδρογονανθράκων. Και για να γίνουν γεωτρήσεις και μάλιστα σε δύσκολες και αχαρτογράφητες γεωλογικά περιοχές, πρέπει να προσελκυσθούν αυτοί που μπορούν να τις χρηματοδοτήσουν.

Το πραγματικό ενδιαφέρον παγκοσμίως ηγετικών εταιρειών για την ΑΟΖ της Κύπρου, όταν στην Ελλάδα βιώνουμε... μοναξιά στον τομέα των υδρογονανθράκων, αυτό που δείχνει είναι ότι, όταν ένα κράτος λαμβάνει υπ' όψιν τις λειτουργίες της διεθνούς αγοράς και προσπαθεί να γίνει ελκυστικό, το ενδιαφέρον θα υπάρξει.

Ακόμη και με χαμηλά επίπεδα τιμών, ακόμη και με αβεβαιότητες, όπως αυτές που προκαλεί το ανοικτό πολιτικό ζήτημα του Κυπριακού.