Θ. Κρίντας: Οι διακυμάνσεις θα φέρουν αποδόσεις

Η πρόσφατη κρίση έδειξε για μία ακόμη φορά ότι δεν υπάρχουν ”μηχανές” παραγωγής αποδόσεων. Οι βασικοί επενδυτικοί κανόνες εξακολουθούν να ισχύουν, ενώ οι διακυμάνσεις είναι αυτές που θα φέρουν τις αποδόσεις το επόμενο διάστημα, γράφει ο κ. Θ. Κρίντας.

Δημοσιεύθηκε: 18 Σεπτεμβρίου 2007 - 08:03

Θ. Κρίντας: Οι διακυμάνσεις θα φέρουν αποδόσεις

του Θεόδωρου Κρίντα*

Η ισχυρή ανάπτυξη που παρουσιάζει η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια σε συνδυασμό με τη θέση την οποία κατέχει στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων αποτέλεσαν τους δύο σημαντικότερους λόγους για την αύξηση της συμμετοχής των ξένων επενδυτών στη χρηματιστηριακή αγορά της χώρας μας.

Η εξέλιξη αυτή συντέλεσε στη θετική πορεία της αγοράς, στη βελτίωση της ρευστότητας και στην πραγματική ωρίμανσή της.

Από την άλλη πλευρά οι θεσμικές αλλαγές, η εταιρική διακυβέρνηση, ο εκσυγχρονισμός των επιχειρήσεων και η διεθνοποίηση των δραστηριοτήτων τους ενισχύουν τη διεθνή εικόνα των συμμετεχόντων στην αγορά και αποτελούν τον θεμέλιο λίθο για την εξέλιξη της αγοράς τα επόμενα χρόνια.

Στο τοπίο που έχει σχηματιστεί λίγα θυμίζουν το παρελθόν.

Οι συγκρίσεις είναι μάλλον ατυχείς και ο μόνος ουσιαστικός τρόπος για να προβλέψει κάποιος τις εξελίξεις είναι να κοιτάξει στο μέλλον. Είναι γεγονός ότι η οικονομία κινείται σε κύκλους (ανάπτυξης – ύφεσης), όμως εφόσον η μακροχρόνια κατεύθυνσή της είναι ανοδική είναι πιθανό ο κύκλος ενδεχόμενης ύφεσης να είναι πολύ πιο σύντομος και ανώδυνος σε σχέση με το παρελθόν.

Ωστόσο προβλέψεις για τη διάρκεια των κύκλων της οικονομίας είναι πολύ δύσκολο να γίνουν, στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης των αγορών και των παραγόντων που τις επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά.

Ένα πρόσφατο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η κρίση της αγοράς των επισφαλών στεγαστικών δανείων των ΗΠΑ, που είχε μεγάλο αντίκτυπο και στην ευρωπαϊκή τραπεζική αγορά αλλά και στο σύνολο των χρηματιστηριακών αγορών.

Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον να προσπαθήσουμε με δυο λόγια να εξηγήσουμε τον μηχανισμό: Η ρευστότητα που δημιουργήθηκε στην αγορά των ΗΠΑ λόγω της πολιτικής της FED αύξησε τη διάθεση των τραπεζών για την ”τοποθέτησή της” σε μια σχετικά ασφαλή αγορά, αυτή των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων.

Ο ανταγωνισμός και οι νόμοι των μεγάλων αριθμών (πολλά δάνεια) οδήγησαν γρήγορα στην άμβλυνση των κριτηρίων δανειοληψίας με αποτέλεσμα να χορηγούνται δάνεια σε ”επισφαλείς” δανειολήπτες.

Ταυτόχρονα η δανειοδότηση έγινε σε πολύ μεγάλο ποσοστό της αξίας του ενυπόθηκου περιουσιακού στοιχείου (ίσως και πάνω από το 100% της εμπορικής αξίας του ακινήτου) σε μια αγορά που σε ορισμένες περιοχές διπλασίασε τις αξίες σε τρία χρόνια.

Σε αυτό το σημείο έρχεται η τιτλοποίηση αυτών των δανείων έτσι ώστε να εξασφαλιστούν ακόμη περισσότερα κεφάλαια για την κάλυψη της ζήτησης, σε μια αγορά όπου όλοι αναζητούν μια λίγο υψηλότερη απόδοση από αυτή των τίτλων του Δημοσίου.

Τέλος, για να ”μοχλευτεί” η απόδοση και να αυξηθεί το τελικό κέρδος οι επενδύσεις στα τιτλοποιημένα δάνεια έγιναν με άλλα δάνεια... Έτσι μόλις οι δανειολήπτες αντιμετώπισαν πρόβλημα ρευστότητας σε ποσοστό μεγαλύτερο από το αναμενόμενο, το σύστημα σείστηκε.

Το εύκολο κέρδος έδωσε τη θέση του στον ”υπέρμετρο” φόβο. Οι νέοι ”γκουρού” των επενδύσεων έγιναν οι αποδιοπομπαίοι τράγοι...

Θα πρέπει βέβαια να επισημάνουμε ότι η ελληνική αγορά δείχνει να αποστασιοποιείται αρκετά από τις απότομες κινήσεις των διεθνών αγορών.

Σε αυτό έχει συμβάλει η βραδύτερη ωρίμανση της ελληνικής αγοράς όπως και το μέγεθός της, που ακούσια ίσως έχουν προστατέψει τις ελληνικές εταιρίες από ”καινοτομίες” οι οποίες πολλές φορές δεν έχουν αποδώσει σε βάθος χρόνου.

Οι βασικοί επενδυτικοί κανόνες της παρακολούθησης των θεμελιωδών μεγεθών, της διασποράς, της μέτρησης του κινδύνου και της πειθαρχίας είναι και σήμερα επίκαιροι.

Ταυτόχρονα επιβεβαιώνεται, δυστυχώς με ζημίες, ότι δεν υπάρχει ”μηχανή” παραγωγής αποδόσεων. Όσο μεγαλύτερο είναι το διάστημα της επένδυσης και ο αναλαμβανόμενος κίνδυνος τόσο μεγαλύτερη και η αναμενόμενη απόδοσή της.

Η χρηματοοικονομική μηχανική δημιουργεί νέες κατηγορίες αξιών προς επένδυση, που θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν στον στρατηγικό σχεδιασμό ενός χαρτοφυλακίου. Σε καμία περίπτωση όμως δεν υποκαθιστούν τις βασικές.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι δεν υπάρχουν ”παλιές” και ”νέες” αξίες, υπάρχουν βασικές και παράγωγες των βασικών. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι αγορές πλήττονται από τη λανθασμένη εκτίμηση του αναλαμβανόμενου κινδύνου.

Δεν θα είναι επίσης η πρώτη φορά που μετά την ανησυχία θα μετρηθούν οι απώλειες, θα επανεξεταστούν τα επίπεδα των τιμών και οι αγορές θα συνεχίσουν περισσότερο έμπειρες την πορεία τους.

Μια πορεία που θα παρουσιάζει διακυμάνσεις, από όπου άλλωστε προκύπτουν οι αποδόσεις. Αυτή είναι μάλλον η ασφαλέστερη πρόβλεψη για το μέλλον.

* Ο κ. Κρίντας είναι διευθύνων σύμβουλος της Αττικής ΑΕΔΑΚ

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.