Τράπεζες: Η Βασιλεία ΙΙ αλλάζει τα δεδομένα

Μεγάλες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο υπολογίζουν τον κίνδυνο οι τράπεζες και κατ’ επέκταση στον τρόπο υπολογισμού της επάρκειας κεφαλαίων φέρνει η εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙ, η οποία -με τη μορφή νομοσχεδίου- ψηφίζεται την Τρίτη από τη Βουλή. Σημαντικές οι επιπτώσεις και για τους… πελάτες τους.

Δημοσιεύθηκε: 23 Ιουλίου 2007 - 08:10

Τράπεζες: Η Βασιλεία ΙΙ αλλάζει τα δεδομένα

του Νικόλαου Ζορμπά*

Μετά την πρόσφατη ανακοίνωση από το υπουργείο Οικονομικών για το νέο θεσμικό πλαίσιο του τραπεζικού συστήματος σχετικά με την κεφαλαιακή επάρκεια, η εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙ για τις ελληνικές τράπεζες είναι πλέον αναγκαιότητα. Οι τράπεζες με την εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙ καλούνται να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο υπολογίζουν τα εποπτικά τους κεφάλαια βάσει των κινδύνων που αναλαμβάνουν, εξασφαλίζοντας τη φερεγγυότητά τους.

Το νέο κανονιστικό πλαίσιο αποτελεί μία ολοκληρωμένη μεθοδολογία διαχείρισης κινδύνων και απαιτεί συμμόρφωση στις απαιτήσεις των παρακάτω πυλώνων:

Πυλώνας 1: Υπολογισμός των ελάχιστων εποπτικών κεφαλαίων (minimum capital requirements).

Πυλώνας 2: Εποπτικές πρακτικές εφαρμογής της Βασιλείας ΙΙ (supervisory review process).

Πυλώνας 3: Απαιτήσεις αναφορών προς τηv εποπτική αρχή (market discipline).

Κατά κύριο λόγο, η Βασιλεία ΙΙ εν συγκρίσει με την προηγούμενη κατάσταση αναβαθμίζει σημαντικά τη διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου και εισάγει την έννοια του λειτουργικού κινδύνου.

Η Βασιλεία ΙΙ επιτρέπει στις τράπεζες να επιλέξουν μεταξύ διαφορετικών προσεγγίσεων ανά τύπο κινδύνου (λειτουργικού, πιστωτικού και αγοράς), ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες τους και τις προτεραιότητές τους.

Όμως, κατά τα επόμενα έτη αναμένεται ότι οι τράπεζες θα προχωρήσουν στην υλοποίηση όλο και πιο προηγμένων προσεγγίσεων (π.χ. για τον υπολογισμό κεφαλαιακών απαιτήσεων του πιστωτικού κινδύνου όπως AIRB) με οφέλη τόσο για τις ίδιες όσο και για τους πελάτες τους.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά και στη συνέντευξη Τύπου από το υπουργείο Οικονομικών, όταν χορηγείται ένα δάνειο θα πρέπει να υπάρχει διαβάθμιση του κινδύνου και όσο χαμηλότερος είναι ο κίνδυνος τόσο χαμηλότερα θα είναι και τα εποπτικά κεφάλαια που δεσμεύονται για το συγκεκριμένο δάνειο.

Κατ’ επέκταση εφόσον θα απαιτούνται λιγότερα εποπτικά κεφάλαια, ο τελικός πελάτης θα ωφελείται αφού το κεφάλαιο του δανείου θα τοκίζεται με χαμηλότερο επιτόκιο.

Για να γίνει εφικτό όμως αυτό και για τη συμμόρφωση με το σύμφωνο απαιτείται η αναλυτική επεξεργασία όλων των ”ανοιγμάτων” της τράπεζας (π.χ. δανείων), όπως και η βελτίωση των εσωτερικών διεργασιών στη Διεύθυνση Διαχείρισης Κινδύνων της κάθε τράπεζας, για τον υπολογισμό τόσο των εποπτικών κεφαλαίων όσο και του εσωτερικού οικονομικού κεφαλαίου (δηλαδή του ελάχιστου κεφαλαίου που απαιτείται για να επιτευχθεί το επιθυμητό οικονομικό αποτέλεσμα).

Βάσει ερευνών, η πλειονότητα των τραπεζών στο εξωτερικό (92% ερωτηθέντων σε έρευνα της Oracle στην Ευρώπη) υποστηρίζει ότι με την ευκαιρία της εφαρμογής τεχνολογικών συστημάτων που ακολουθούν το σύμφωνο της Βασιλείας ΙΙ, οι τράπεζες όχι μόνο συμμορφώνονται με την οδηγία αλλά επιπλέον επανεξετάζουν τις δομές και τις διεργασίες τους ώστε να βελτιώσουν συνολικά την εσωτερική τους οργάνωση.

Έτσι, στοχεύουν στη δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος με πραγματική απόδοση της επένδυσής τους (ROI). Η λειτουργία διαχείρισης κινδύνων αναβαθμίζεται και βελτιώνεται με ουσιαστικές και αποτελεσματικές αλλαγές.

Παρά το μέγεθος και τη σπουδαιότητα των αλλαγών που επιφέρει η εφαρμογή του νέου κανονιστικού πλαισίου της Βασιλείας ΙΙ, θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν είναι η μοναδική αλλαγή που προωθείται στον τραπεζικό κλάδο σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Άλλες σημαντικές αλλαγές είναι για παράδειγμα η εφαρμογή της Οδηγίας MiFID, η απόφαση της ΤτΕ για την πρόληψη οικονομικού εγκλήματος (Anti-Money Laundering, Fraud Detection, Market Abuse) και οι προωθούμενες αλλαγές σε συστήματα πληρωμών.

Ενδέχεται, λοιπόν, ότι τόσο το πεδίο ανταγωνισμού όσο και η εικόνα και διάρθρωση της αγοράς να διαφοροποιηθούν σημαντικά κατά τα επόμενα έτη προς όφελος του πιστωτικού ιδρύματος αλλά κυρίως του τελικού πελάτη.

* O κ. Νίκος Ζορμπάς είναι Διευθυντής του Risk & Compliance Business Unit της PROFILE. Η PROFILE κατέχει ηγετική θέση στα συστήματα χρηματοοικονομικού και επιχειρηματικού λογισμικού κι έχει εγκαταστήσει εξειδικευμένα συστήματα εφαρμογής των αρχών της Βασιλείας ΙΙ σε τράπεζες στην Ελλάδα (όπως η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, η Alpha Bank, η EFG Eurobank, η Εμπορική Τράπεζα κ.ά.) αλλά και στο εξωτερικό, διαθέτοντας σημαντική εμπειρία στον χώρο.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.