«Τα δύο πόδια σε ένα παπούτσι» για κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ

Μπορεί τα stress tests να πέρασαν χωρίς απώλειες για τις ελληνικές τράπεζες, ωστόσο ο προβληματισμός και η αβεβαιότητα αναμένεται πως θα εξακολουθήσουν να είναι τα δύο βασικότερα χαρακτηριστικά που θα επικρατήσουν τους αμέσως επόμενους μήνες.

Πρώτον, γιατί -σύμφωνα με το ρεπορτάζ- η έγκριση της έκθεσης από την τρόικα για την οποία επείγεται η ελληνική κυβέρνηση, θα απαιτήσει κατά πάσα πιθανότητα, νέα δέσμη μέτρων σε μια σειρά καυτά πολιτικά μέτωπα μεταξύ των οποίων και το εργασιακό.

Η τρόικα, για παράδειγμα, επιμένει για την ανυπαρξία ορίου μηνιαίων απολύσεων στις μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις και είναι γνωστό πως το εργασιακό είναι ένα από τα μέτωπα στα οποία αντιδρά το ΠΑΣΟΚ, ακόμη και σε επίπεδο υπουργών της κυβέρνησης (πόσο μάλλον μεταξύ των βουλευτών).

Δεύτερον, γιατί πρόσθετες τριβές θα προκαλέσει στις σχέσεις μεταξύ των δύο συγκυβερνώντων κομμάτων η πρόθεση για σημαντικές αλλαγές στο κρατικό μισθολόγιο, καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσανατολίζεται, μεταξύ άλλων, σε:

α) Μείωση του κατώτατου μισθού για τους απασχολούμενους την πρώτη διετία στο δημόσιο, στα επίπεδα των ελάχιστων αμοιβών του ιδιωτικού τομέα.

β) «Εξισορρόπηση» (βλέπε μείωση...) στις μη μισθολογικές παροχές (π.χ. εκτός έδρας) μεταξύ των διαφόρων κρατικών υπηρεσιών, καθώς και περικοπές των «προσωπικών διαφορών» που καρπώνονται οι υπάλληλοι κάποιων υπουργείων. Το γεγονός ότι μέρος (ή ακόμη και το σύνολο) της εξοικονόμησης θα δοθεί σε αυξήσεις σε άλλους δημοσίους υπαλλήλους δεν αναμένεται να βελτιώσει την κατάσταση σε πολιτικό επίπεδο.

Τρίτον, γιατί μια σειρά σχέδια που στόχο έχουν να τονώσουν την οικονομική δραστηριότητα δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι τελικά θα πάρουν την έγκριση της τρόικας, όπως για παράδειγμα το ζήτημα των κινήτρων για επαναπατρισμό των κεφαλαίων, ή της παντελούς κατάργησης του πόθεν έσχες για την απόκτηση-κατασκευή ακινήτων π.χ. για μία διετία.

Πέραν αυτών όμως, η κυβέρνηση (η σημερινή ή ενδεχομένως και η επόμενη) δεν θα πρέπει να παρεκκλίνει ούτε στιγμή από ένα πρόγραμμα σταθεροποίησης που θα κληθεί να υλοποιήσει και θα είναι σκληρό είτε το εκπονήσει η ίδια είτε όχι.

Για παράδειγμα, η συμφωνία περί προληπτικής γραμμής χρηματοδότησης θα πρέπει να υπάρξει αρκετά πριν από το καλοκαίρι, γιατί τότε θα έχουμε σημαντικές λήξεις ελληνικών κρατικών ομολόγων που ενδεχομένως να πρέπει να καλυφθούν με τον συγκεκριμένο τρόπο.

Επίσης, ένας ρυθμός ανάπτυξης της τάξεως του +2,9% για το 2015 που αναγράφεται στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους δεν είναι απλώς επιθυμητός, αλλά κι απολύτως αναγκαίος για τη σταθεροποίηση της οικονομίας.

Για παράδειγμα, το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες καθάρισαν χωρίς ουσιαστικά να... βρέξουν τα πόδια τους με τα stress tests του 2014 σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι δεν θα αντιμετωπίσουν προβλήματα στα stress tests της επόμενης χρονιάς, αν αυτά όντως γίνουν. Και για να μη συμβεί αυτό, θα πρέπει από του χρόνου τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να αποκλιμακώνονται (ή έστω να μην αυξάνονται) κάτι που θα συμβεί μόνο σε περίπτωση που η συνολική οικονομία αρχίσει να αναπτύσσεται.

Μάλιστα, με βάση παράγοντες της αγοράς, η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να προέλθει μόνο από επενδύσεις, οι οποίες πρέπει να είναι μεγάλες και να έρθουν σύντομα!

Χαρακτηριστική μάλιστα είναι και η σχετική αναφορά της Alpha Bank πως «συνεπώς είναι απαραίτητο να αυξηθούν σημαντικά οι επενδύσεις και μάλιστα γρήγορα. Δεν αρκεί δηλαδή να αρχίσουν να αυξάνουν σταδιακά, όπως ανακάμπτει η οικονομία. Οι επενδύσεις πρέπει να επιταχυνθούν. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει από το κράτος. Χρειάζονται κυρίως ιδιωτικά κεφάλαια».

Το πρόβλημα ωστόσο εστιάζει στο ότι την περίοδο που εμείς έχουμε άμεση ανάγκη για επενδύσεις από το εξωτερικό, το υπάρχον κλίμα πολιτικής αβεβαιότητας -που δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα εκλείψει ακόμη και μετά τις ενδεχόμενες εκλογές- αποτρέπει την προσέλκυση τέτοιων επενδύσεων.

Η ουσία είναι πως οι αγορές έδειξαν προ δεκαημέρου το... κακό τους πρόσωπο απέναντι σε κινήσεις που ξεφεύγουν από την ορθόδοξη αντιμετώπιση της κατάστασης, στέλνοντας σαφή μηνύματα τόσο προς τα δύο κυβερνητικά κόμματα, όσο και προς την αξιωματική αντιπολίτευση του κ. Αλέξη Τσίπρα.