Saxo Bank: Τελειώνει η ασφάλεια του ελβετικού φράγκου

Εν συντομία: Η πιθανότητα το EURCHF να ξεπεράσει το όριο του 1,2000 αυξήθηκε από 10% σε 25-30%, εξαιτίας της νομισματικής πολιτικής που ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), του γεωπολιτικού κινδύνου και της απουσίας πολιτικών επιλογών από πλευράς Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας. Αυτό σημαίνει ότι ο σταθμισμένος κίνδυνος έχει φθάσει τις 9 μονάδες – μια σημαντική αύξηση σε σχέση με τις 2 μονάδες που ίσχυαν όταν έκανα έναν ανάλογο υπολογισμό την περίοδο 2011/12 [(1,2000-0,9000=30 μονάδες) x 30% = 9 μονάδες κινδύνου].

Αυτό, με τη σειρά του, συνεπάγεται ότι η διατήρηση θέσεων αγοράς σε EURCHF δεν αποτελεί πλέον ασφαλή επιλογή, και παρά την πιθανότητα κατά 70% η αγορά να κινηθεί αμυντικά και προστατευτικά, ο εμπλεκόμενος κίνδυνος έχει αρχίσει να γίνεται ανησυχητικός.

Το ελβετικό φράγκο απολαμβάνει την αγάπη του κόσμου

Αν και χρειάστηκε λίγος καιρός, το ελβετικό φράγκο επανήλθε ως ένα από τα πλέον προτιμώμενα νομίσματα στον κόσμο. Τον Σεπτέμβριο του 2011, η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας (SNB) υιοθέτησε το όριο του 1,2000 ως προς το ευρώ. Έκτοτε, το ζεύγος EURCHF κινήθηκε σε ένα στενό εύρος τιμών της τάξης του συν/πλην 2-3%. Ωστόσο, όσο ο γεωπολιτικός κίνδυνος και οι απεγνωσμένες κεντρικές τράπεζες αγνοήθηκαν σε επίπεδο δυναμικής, μεταβλητότητας και κινδύνου συναλλαγών, το ελβετικό φράγκο απέκτησε ξανά μεγάλη δύναμη.

Οι αγορές ίσως να αγνοούν επιδεικτικά τη σύγκρουση στην Ουκρανία, καθώς και μια σειρά από άλλους ενδεχόμενους γεωπολιτικούς κινδύνους – το ελβετικό φράγκο, όμως, όχι.

Η διαφορά ανάμεσα στην περίοδο 2011/12 και όσα ισχύουν σήμερα είναι μεγάλη. Τότε, η SNB αντέδρασε στην ενίσχυση του νομίσματος έναντι του ευρώ από το 1,5000, αρχικά στο 1,2000 και στη συνέχεια στο 1,0000. Οι εισαγωγές ήταν τεράστιες και ο κίνδυνος αποπληθωρισμού απολύτως εμφανής για μια κεντρική τράπεζα που είναι γνωστή για τους αυστηρούς στόχους πληθωρισμού που θέτει.

Σήμερα, η Ελβετία διαθέτει πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών ύψους 10%, με 453 δισ. CHF αποθεματικών και πλεονάζουσα ρευστότητα ύψους 317 δισ. CHF στο τραπεζικό σύστημα. Η ολλανδική τράπεζα, καθώς και οι τράπεζες από ολόκληρη την Ευρώπη, αποσύρουν κεφάλαια από την ΕΚΤ του -0,1% για να τα μεταφέρουν σε μια ελβετική τράπεζα που εξακολουθεί να προσφέρει θετικό επιτόκιο. Η πλούσια ρευστότητα δημιουργεί μια τεράστια φούσκα στον στεγαστικό κλάδο, καθώς και σε οποιοδήποτε άλλο ελβετικό προϊόν υπό διαπραγμάτευση.

Την ίδια στιγμή, η ΕΚΤ δηλώνει ότι θα προχωρήσει σε πλήρη νομισματική χαλάρωση, καθώς και σε υποτίμηση του ευρώ. Τουλάχιστον αυτό αφήνει να εννοηθεί ο Φρανσουά Ολάντ και, ορισμένες φορές, ο Μάριο Ντράγκι.

Και για να γίνουν ακόμα χειρότερα τα πράγματα, η SNB καταδίκασε τον εαυτό της. Είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό: ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίου, σταθερή ισοτιμία και προσπάθεια για ανεξάρτητη νομισματική πολιτική, την ίδια στιγμή.

Μπορείς να πετύχεις ένα, ή έστω δύο από τα παραπάνω, αλλά σίγουρα όχι και τα τρία. Αρκεί να ρωτήσεις την Κίνα, την Αγγλία προ 1992 και οποιαδήποτε άλλη κεντρική τράπεζα με σταθερή ισοτιμία.

Τρεις επιλογές

1. Να αφεθείς στις εξελίξεις...
2. Να μειώσεις σταδιακά το επιτόκιο εφόσον συνεχιστεί η εισροή κεφαλαίου και η ανατίμηση.
3. Να αποδεχθείς τη διόγκωση της φούσκας σε αγορές όπως αυτές της στέγασης και των μετοχών.

Φυσικά, η SNB δεν πρόκειται να αφεθεί στις εξελίξεις χωρίς να προβάλλει αντίσταση. Ο πρόεδρος του ιδρύματος, Τόμας Τζόρνταν, τόνισε τη σχετική δέσμευσή του στην εφημερίδα NZZ am Sonntag: «Η διατήρηση σταθερής ισοτιμίας είναι κεφαλαιώδους σημασίας προκειμένου να εξασφαλιστεί η σωστή νομισματική πολιτική στην Ελβετία, δεδομένων μάλιστα των δυσμενών οικονομικών προοπτικών».

Ωστόσο, ιστορικά μιλώντας, ελάχιστες σταθερές ισοτιμίες υπήρξαν αποτελεσματικές. Ρωτήστε απλώς την Τράπεζα της Αγγλίας... Είμαι αρκετά μεγάλος για να θυμάμαι την αποδέσμευση του GBPDEM και θυμάμαι επίσης ότι όλοι τότε θέλαμε να πουλήσουμε GBP, όχι να αγοράσουμε!

Όταν προσπαθείς να ρυθμίσεις κάτι σε ένα οικονομικό σύστημα, αναγκαστικά περιορίζεις τον βαθμό της ελευθερίας σου. Αποτελεί ειρωνεία το γεγονός ότι η SNB περιόρισε την ελευθερία της εθελοντικά, δεσμεύοντας το νόμισμά της. Τώρα, το βασικό νόμισμα, το ευρώ, αγωνίζεται να μειώσει την αξία του λόγω των δικών του περιορισμών. Ένα ενιαίο νόμισμα για μια θεμελιωδώς διαφορετική ενιαία Ευρώπη. Ακριβώς από αυτή την αδυναμία αντίδρασης, τόσο στην Ελβετία όσο και στην Ευρώπη, πηγάζει ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους επενδυτές σε EURCHF.

Φυσικά, ο συγχρονισμός είναι τα πάντα: η πίεση αυξάνεται κάθε εβδομάδα ολοένα και περισσότερο, αλλά προσωπικά αμφιβάλλω ότι θα συμβεί οτιδήποτε πριν το AQR, δηλαδή τον έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Γνωρίζω από ασφαλή πηγή ότι κατ' ιδίαν οι αξιωματούχοι της SNB ανησυχούν για τα σχετικά αποτελέσματα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον τραπεζικό κλάδο της Γερμανίας. Επομένως ένα ισχυρό CHF ήταν μεν αναμενόμενο, όχι όμως τόσο νωρίς.

Η SNB δεν αποφασίζει πλέον μόνη της για τη διατήρηση της σύνδεσης EURCHF. Η απόφαση αυτή εξαρτάται πια από την ΕΚΤ, τον Ντράγκι, τον Βλαντιμίρ Πούτιν και μια σειρά από άλλους παράγοντες έξω από τον έλεγχό της. Αυτό αποτελεί τη μεγαλύτερη διαφορά σε σχέση με το παρελθόν και τον μεγαλύτερο κίνδυνο για το ζεύγος EURCHF.

Δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο από την αγάπη – αρκεί να είναι αμοιβαία.

*Chief Economist & CIO / Saxo Bank