Μέτοχοι και τράπεζες απέναντι στο... τέρας!

Η πορεία των εισηγμένων εταιρειών του Χρηματιστηρίου της Αθήνας αποτελεί ένα καλό δείγμα προκειμένου να αξιολογηθεί η γενικότερη κατάσταση των ελληνικών επιχειρήσεων και να φανεί το πόσο κρίσιμη θα είναι η στάση των τραπεζών στα «κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια» σχετικά με την επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας.

Με βάση λοιπόν τα στοιχεία 199 εισηγμένων εταιρειών (χωρίς τράπεζες και ΑΕΕΧ), η συνολική τους προ φόρων κερδοφορία στο πρώτο μισό του έτους ήταν μόλις 229,2 εκατ. ευρώ.

Αν διπλασιάσουμε το ποσό αυτό και συνεκτιμήσουμε ότι το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων των εταιρειών αυτών ανέρχεται σε 27 δισ. ευρώ, τότε προκύπτει μια «χοντροκομμένη» αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων μόλις κοντά στο 2,5%, χωρίς να υπολογίσουμε την φορολογία.

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι τραπεζικές υποχρεώσεις των εταιρειών αυτών ανέρχονται στα 30,95 δισ. ευρώ και αποτελούν το 114% των ιδίων κεφαλαίων. Αν αφαιρέσουμε από τις τραπεζικές υποχρεώσεις το ταμείο των εταιρειών, τότε προκύπτει καθαρός δανεισμός 22,9 δισ. ευρώ (δεν συμπεριλαμβάνονται οφειλές προς προμηθευτές, δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία και λοιπούς πιστωτές) που αντιστοιχεί γύρω στο 85% των ιδίων κεφαλαίων. Άρα λοιπόν, η μέση ρευστότητα των εταιρειών είναι ανησυχητική.

Πονοκέφαλος για την κατάσταση της ρευστότητας των εισηγμένων εταιρειών προέρχεται και από το δείκτη «καθαρό χρέος προς EBITDA» που κανονικά δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 4. Αν διαιρέσουμε το καθαρό χρέος των 22,9 δισ. ευρώ με το διπλάσιο του εξαμηνιαίου EBITDA, τότε θα οδηγηθούμε στην τιμή 4,2(!)

Άρα, η «μέση» εισηγμένη (και γενικότερα ελληνική) επιχείρηση σημειώνει πολύ χαμηλή αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων και χαρακτηρίζεται από σαφώς ανησυχητικούς δείκτες ρευστότητας.

Αν όμως η «μέση» εισηγμένη εταιρεία παρουσιάζει προβληματικούς δείκτες, τότε η κατάσταση γίνεται πολύ πιο ανησυχητική αν αφαιρέσουμε τη «βιτρίνα» του ΧΑ, δηλαδή αν δεν υπολογίσουμε τους λίγους Ομίλους που εμφανίζουν κέρδη δεκάδων ή εκατοντάδων εκατ. ευρώ, ή αν δεν υπολογίσουμε τις 33 εταιρείες που διαθέτουν θετικό καθαρό ταμείο (διαθέσιμα μεγαλύτερα των τραπεζικών υποχρεώσεων).

Τα νούμερα είναι αποκαλυπτικά. Από τις 199 εταιρείες:

• Οι 116 (οι περισσότερες δηλαδή...) εμφάνισαν στο εξάμηνο ζημιογόνα προ φόρων αποτελέσματα. Από αυτές τις 116, οι 48 (περίπου οι τέσσερις στις δέκα) υποχρεώθηκαν σε αρνητικό EBITDA (αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων). Και από αυτές τις 48, οι 33 (οι δύο στις τρεις) είχαν εμφανίσει αρνητικό EBITDA τουλάχιστον και κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013.

• Οι 31 παρουσίασαν αρνητικά ίδια κεφάλαια (οι πλείστες όχι για πρώτη φορά).

Βέβαια, αν μια εταιρεία εμφανίζει αρνητικό EBITDA ή ζημιογόνο τελικό αποτέλεσμα (ιδίως σε εξαμηνιαία βάση, όπου συχνά η περίοδος διακρίνεται από χαμηλή εποχικότητα), δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τίθεται και ζήτημα βιωσιμότητας (ιδίως σε περιπτώσεις όπου η ρευστότητα είναι ικανοποιητική), ωστόσο ο συνδυασμός των παραπάνω δεικτών δείχνει πως για δεκάδες εταιρείες τα νούμερα είναι αμείλικτα.

Και φυσικά, σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι αρκετές από τις εταιρείες με θετικό EBITDA και θετικά ίδια κεφάλαια δεν αντιμετωπίζουν και αυτές, σοβαρό πρόβλημα βιωσιμότητας.

Με άλλα λόγια:

• Για δέκα τουλάχιστον εισηγμένες, το «λουκέτο» φαίνεται να αποτελεί, απλά, μια τυπική διαδικασία που απομένει να γίνει.

• Για ένα άλλο σημαντικό ποσοστό των εισηγμένων (που μπορεί να φτάνει ακόμη και το 30%) το ζήτημα της επιβίωσής τους θα κριθεί από τη στάση που θα επιδείξουν μέτοχοι και τράπεζες στις επικείμενες διαπραγματεύσεις που θα μπουν σε καυτό στάδιο, μετά την ψήφιση του νόμου για τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια. Για να σωθούν οι εταιρείες αυτές χρειάζεται πολλή δουλειά και κάμποσο χρήμα.

• Το τελικό περιεχόμενο για τα «κόκκινα δάνεια», αλλά και η στάση των τραπεζών θα επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό των μέλλον της ελληνικής οικονομίας, αλλά και τη σύνθεση του (νέου όπως φαίνεται πως θα δημιουργηθεί) επιχειρηματικού χάρτη.