Stiglitz: Θα πληρώσουμε ακριβά το «Griesafault» της Αργεντινής

H απόφαση του Αμερικανού δικαστή Griesa να μπλοκάρει τη δόση που κατέθεσε η Αργεντινή για την πληρωμή αναδιαρθρωμένων ομολόγων ενθαρρύνει τον κερδοσκοπικό δανεισμό και θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία των διεθνών χρηματοπιστωτικών αγορών, υποστηρίζουν ο J. Stiglitz και ο M. Guzman.

Όπως επισημαίνουν οι δύο οικονομολόγοι, είναι η πρώτη φορά στην Ιστορία που μια χώρα ήταν πρόθυμη να πληρώσει τους πιστωτές της, αλλά ένας δικαστής την εμπόδισε να το κάνει. Η Αργεντινή είχε καταθέσει $539 εκατ. στην Bank of New York Mellon, αλλά η τράπεζα δεν μπορούσε να μεταφέρει τα χρήματα στους πιστωτές γιατί ο δικαστής Griesa είχε αποφασίσει πως η χώρα πρέπει να πληρώσει πρώτα τα funds «γύπες» που δεν είχαν δεχτεί την αναδιάρθρωση του χρέους.

Τα μέσα αποκάλεσαν το γεγονός χρεοκοπία, αλλά το χάσταγκ #Griesafault [σ.σ. λογοπαίγνιο μεταξύ του default (χρεοκοπία) και του ονόματος του Aμερικανού δικαστή] στο twitter αποτελεί πολύ πιο καλή περιγραφή, σημειώνουν οι Stiglitz και Guzman. Σύμφωνα με τους ίδιους, η Αργεντινή είχε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στους πολίτες της και στους πιστωτές που είχαν δεχτεί την αναδιάρθρωση χρέους το 2005 και το 2010.

Η χώρα της Λατινικής Αμερικής προχώρησε στην αναδιάρθρωση του χρέους της μετά από δύο γύρους διαπραγματεύσεων το 2005 και το 2010. Πάνω από το 92% των πιστωτών αποδέχτηκε τη συμφωνία, λαμβάνοντας νέα ομόλογα που ήταν συνδεδεμένα με το ΑΕΠ της χώρας. Η συμφωνία ωφέλησε και τα δύο μέρη, καθώς η οικονομία άρχισε να αναπτύσσεται και τα ομόλογα με ρήτρα ΑΕΠ προσέφεραν καλές αποδόσεις.

Ωστόσο, όπως τονίζουν οι δύο οικονομολόγοι, αποτέλεσε και μια ευκαιρία για τα κερδοσκοπικά funds «γύπες» να αποκομίσουν ακόμα μεγαλύτερα κέρδη. Τα συγκεκριμένα funds δεν ήταν μακροπρόθεσμοι επενδυτές, αλλά κερδοσκόποι που αγόρασαν τα ομόλογα για ένα κλάσμα της ονομαστικής τους αξίας μετά τη χρεοκοπία της χώρας το 2001. Στη συνέχεια μήνυσαν την Αργεντινή για να αποκομίσουν το 100% της ονομαστικής αξίας. Η NML Capital, θυγατρική του hedge fund Elito Management, δαπάνησε $48 εκατ. σε ομόλογα της Αργεντινής το 2008. Μετά την απόφαση του δικαστή Griesa, η NML Capital θα λάβει $832 εκατ., απόδοση που υπερβαίνει το 1.600%.

Οι δύο οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι τα νούμερα είναι τόσο υψηλά επειδή χάρη στην απόφαση του Grieza τα funds «γύπες» διεκδικούν αποζημίωση με βάση τα υψηλά επιτόκια που πλήρωνε η Αργεντινή πριν από το 2001 και του υψηλού «ρίσκου της χώρας» (country risk premium), εξαιτίας του μεγάλου κινδύνου χρεοκοπίας. Αλλά όπως υπογραμμίζουν, η διεκδίκηση αυτή είναι παράλογη. Όταν μια χώρα πληρώνει υψηλό risk premium, σημαίνει ότι η χρεοκοπία αποτελεί πιθανό ενδεχόμενο. Αλλά αν ένα δικαστήριο αποφασίζει πως πρέπει να αποπληρώνει πάντα το χρέος, δεν υπάρχει κίνδυνος χρεοκοπίας που πρέπει να αποζημιωθεί.

Μια αποπληρωμή του χρέους με τους όρους του δικαστή Griesa θα επιφέρει βαρύ πλήγμα στην οικονομία της Αργεντινής, προειδοποιούν οι Stiglitz και Guzman. Η NML Capital και τα άλλα fund «γύπες» αποτελούν μόνο το 1% των πιστωτών, αλλά θα λάμβαναν συνολικά $1,5 δισ. Τα υπόλοιπα funds που δεν συμμετείχαν στην αναδιάρθρωση (το 6,6% του συνόλου των πιστωτών) θα λάμβαναν συνολικά $15 δισ. Επίσης, από τη στιγμή που με βάση τη συμφωνία αναδιάρθρωσης όλοι οι πιστωτές που την αποδέχτηκαν μπορούν να ζητήσουν τους ίδιους όρους με οποιαδήποτε καλύτερη προσφορά, η Αργεντινή μπορεί να χρειάζεται πάνω από $140 δισ. Κάθε πολίτης θα χρωστάει πάνω από $3.500, πάνω από το ένα τρίτο του κατά κεφαλήν εισοδήματος.

Επιπλέον, μετά την απόφαση της ΙSDA, τα funds μπορεί να αναμένουν κέρδη και από την ενεργοποίηση των CDS (ασφάλιστρα κινδύνου). 

Εν τω μεταξύ, τα funds «γύπες» προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα κλίμα πανικού, προειδοποιώντας ότι μια δεύτερη χρεοκοπία σε 13 χρόνια θα αποτελούσα μεγάλο πισωγύρισμα για τη χώρα. Ωστόσο, όπως τονίζουν οι Stiglitz και Guzman, η καμπάνια πανικού των funds προϋπέθετε ότι οι αγορές δεν θα μπορούσαν να ξεχωρίσουν μεταξύ μιας κανονικής χρεοκοπίας και μιας «Griesafault». Aλλά όπως φάνηκε ήταν σε θέση να το κάνουν. Τα επιτόκια των εταιρικών ομολόγων της Αργεντινής δεν αντέδρασαν στο γεγονός, με το κόστος δανεισμού στις 30 Ιουλίου να είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο όλου του χρόνου.

Σε βάθος χρόνου, ωστόσο, η απόφαση του δικαστή Griesa θα έχει υψηλό τίμημα, μικρότερο για την Αργεντινή από ό,τι για την παγκόσμια οικονομία και για τις χώρες που χρειάζονται πρόσβαση στον διεθνή δανεισμό, εκτιμούν οι δύο οικονομολόγοι. Σύμφωνα με τους ίδιους, θα υπάρξουν επιπτώσεις και για τις ΗΠΑ. Οι αγοραστές κρατικών ομολόγων δεν θα έχουν πια εμπιστοσύνη στην αμερικανική δικαιοσύνη και η αγορά για την έκδοση τέτοιων ομολόγων θα μετακινηθεί κάπου αλλού.