Πώς οι εξαγωγείς μπορούν να κερδίσουν χρήμα από τον ΦΠΑ

Σημαντικός αριθμός ελληνικών επιχειρήσεων επιλέγουν την επέκταση των δραστηριοτήτων τους στο εξωτερικό, προσδοκώντας ότι η διείσδυση σε ξένες αγορές μπορεί να συμβάλλει στην προσπάθειά τους για βιωσιμότητα εν μέσω οικονομικής κρίσης.

Ωστόσο, πέραν των προφανών οφελών της, η ανάπτυξη εξαγωγικής δραστηριότητας συνεπάγεται και έξοδα, ορισμένα εκ των οποίων είναι πιθανό να επιβαρύνονται με ΦΠΑ είτε εντός, είτε εκτός Ελλάδας.

Ως φορολογικοί σύμβουλοι επιχειρήσεων με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα, τα τελευταία χρόνια διαπιστώνουμε με έκπληξη ότι ενώ, τόσο η ελληνική όσο και η κοινοτική νομοθεσία, προβλέπουν διαδικασίες που αποσκοπούν στην ελάφρυνσή τους από αυτού του είδους τις επιβαρύνσεις, οι εν λόγω επιχειρήσεις δεν κάνουν χρήση των ευνοϊκών αυτών ρυθμίσεων, με αποτέλεσμα συχνά να επωμίζονται κόστη που θα μπορούσαν να είχαν αποφύγει.

Πιο συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται διακρατικά μπορούν να ζητούν την επιστροφή του ΦΠΑ με τον οποίο επιβαρύνθηκαν ορισμένες δαπάνες που πραγματοποίησαν στο εξωτερικό. Οι δαπάνες αυτές ενδέχεται να διαφέρουν από χώρα σε χώρα και μπορεί να περιλαμβάνουν έξοδα διαμονής, μεταφορών, συνεδρίων, εκθέσεων, γευμάτων και ενοικίασης αυτοκινήτων.

Επιπλέον, επιχειρήσεις που εξάγουν αγαθά εκτός Ελλάδας μπορούν νόμιμα και υπό προϋποθέσεις να μην καταβάλλουν ΦΠΑ για ορισμένες αγορές αγαθών και υπηρεσιών, ενώ τυγχάνουν και ευνοϊκής μεταχείρισης όταν ζητούν επιστροφές ΦΠΑ από το ελληνικό Δημόσιο.

Η ελλιπής ενημέρωση αλλά και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις στην επικοινωνία με τις αρμόδιες αρχές αποτελούν τους βασικότερους λόγους για την περιορισμένη χρήση αυτών των πλεονεκτημάτων που δίνει ο νόμος.

Παλαιότερη έρευνα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης κατέδειξε ότι περίπου το 50% των επιχειρήσεων με διεθνείς δραστηριότητες ανακτούν λιγότερο από το 50% του ΦΠΑ που επιβαρύνει δαπάνες που πραγματοποιούν στο εξωτερικό. Ειδικά στην Ελλάδα, τα ποσοστά αυτά είναι σημαντικά χαμηλότερα, με αποτέλεσμα μεγάλα ποσά ΦΠΑ αλλοδαπής να παραμένουν κάθε χρόνο αδιεκδίκητα.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, καθώς και τη στροφή που παρατηρείται σε διεθνές επίπεδο σε νόμιμες διαδικασίες που μετριάζουν τα κόστη που προέρχονται από έμμεσους φόρους όπως ο ΦΠΑ, οι ελληνικές επιχειρήσεις με δραστηριοποίηση στο εξωτερικό θα έπρεπε να ενημερώνονται για τα ακόλουθα:

- Τις κατηγορίες εξόδων αλλοδαπής των οποίων ο ΦΠΑ μπορεί να τους επιστραφεί.

- Τους μηχανισμούς που μπορούν να δημιουργηθούν για την παρακολούθηση των σχετικών τιμολογίων δαπανών εξωτερικού.

- Τις διαδικασίες επιστροφής ΦΠΑ που είναι διαθέσιμες στις χώρες όπου δραστηριοποιούνται (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας).

- Τις διαδικασίες και τις προϋποθέσεις που ισχύουν για επιχειρήσεις που εξάγουν αγαθά, ώστε να αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες χωρίς να καταβάλλουν ελληνικό ΦΠΑ.

Με αυτό τον τρόπο θα έχουν μια ολοκληρωμένη εικόνα των εξόδων, αλλά και των ελαφρύνσεων που μπορούν να προκύψουν.

* Ο κ. Νίκος Καλόφωνος  είναι Διευθυντής στο Φορολογικό Τμήμα της KPMG