Πώς θα εμπνεύσετε την αλλαγή στα στελέχη σας

Για κάθε επιχείρηση, η αλλαγή-προσαρμογή σε ένα μάλλον πρωτόγνωρο τεχνολογικό, οικονομικό και κοινωνικο-πολιτικό περιβάλλον, αποτελεί πλέον κάτι περισσότερο από ζωτική ανάγκη. Συνιστά βασικό και κρίσιμο όρο επιβίωσης, τόσο σε ατομικό επίπεδο, όσο και για τις επιχειρήσεις, ως βασικών κυττάρων παραγωγής πλούτου και ευημερίας.

Πώς μπορεί, όμως, μία αλλαγή να γίνει πραγματικότητα, αν κάποιοι δεν την σκεφθούν, δεν την αισθανθούν και τελικά δεν την αποφασίσουν;

Όπως έγραφε παλαιότερα και εντελώς προφητικά ο γκουρού του μάνατζμεντ, Τζον Π. Κόττερ, η καθαρή σκέψη αποτελεί μία φάση κρίσιμης σημασίας σε μία αλλαγή μεγάλης κλίμακας, είτε αφορά σε μεγάλο οργανισμό, είτε μικρό τμήμα. Το πιο προφανές παράδειγμα είναι αυτό της επιλογής της σωστής στρατηγικής.

Ένα άλλο θέμα είναι ο εντοπισμός και η αξιολόγηση των πληροφοριών που θα χρησιμοποιηθούν για να αυξήσουμε την αίσθηση του επείγοντος. Ένα τρίτο θέμα είναι η επιλογή των πιθανοτήτων για βραχυχρόνιες νίκες, σε τομείς, όμως, που μπορούν να αποτελέσουν δείγμα γραφής.

Ωστόσο, αν κοιτάξουμε μία προς μία τις ιστορίες που αναφέρονται σε μεθόδους πολύ επιτυχημένων αλλαγών, θα βρούμε ένα μοντέλο το οποίο πλησιάζει περισσότερο στην καρδιά του θέματος. Οι άνθρωποι είτε έχουν μία ευαισθησία προς τα συναισθήματα που υπονομεύουν την αλλαγή και ανακαλύπτουν τρόπους για να μειώσουν τα συναισθήματα αυτά, είτε είναι θετικοί προς τα συναισθήματα που διευκολύνουν την αλλαγή και ανακαλύπτουν τρόπους για να τα προάγουν, προς όφελος του συνόλου.

Τα συναισθήματα που υπονομεύουν μία αλλαγή είναι, μεταξύ άλλων, η λανθασμένη υπερηφάνεια, η απαισιοδοξία, η αλαζονεία, ο εγωισμός, ο πανικός, η εξουθένωση, η ανασφάλεια, το άγχος. Τα συναισθήματα τα οποία διευκολύνουν μία αλλαγή είναι η πίστη, η εμπιστοσύνη, η αισιοδοξία, η αίσθηση του επείγοντος, η υπερηφάνεια που στηρίζεται στην πραγματικότητα, το πάθος, η έξαρση, η ελπίδα και ο ενθουσιασμός.

Οι ηγέτες των επιτυχημένων αλλαγών εντοπίζουν ένα πρόβλημα σε κάποια φάση της διαδικασίας αλλαγής, ή μία λύση σε διαδικασίες μετασχηματισμού. Στην συνέχεια, παρουσιάζουν τα δεδομένα στους ενδιαφερόμενους με τρόπους όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένους. Η παρουσίαση γίνεται με ένα όχημα το οποίο μπορείτε να δείτε, να ακούσετε ή να αγγίξετε, δηλαδή, αυτό σημαίνει μία παρουσίαση στην οποία χρησιμοποιούνται τα μέσα που κινούν την περιέργεια και άρα κινητοποιούν δυναμικές μάθησης. Ανοίγουν έτσι νέες πηγές γνώσης ικανές να προσφέρουν αξία σε αυτόν που προσφεύγει σε αυτές.

Στο πλαίσιο αυτό, οι ηγέτες της αλλαγής επισημαίνουν αυτά που έχουν να τονίσουν με τρόπους οι οποίοι συγκινούν συναισθηματικά και είναι όσο το δυνατόν πειστικότεροι. Αυτό σημαίνει, λόγου χάρη, έναν διαγωνισμό σε ένα νησί που συνδυάζει ψυχαγωγία και δάκρυα, αντί για μία «εγκεφαλική» εκδήλωση μέσα σε μία αίθουσα συνεδριάσεων στην Αθήνα.

Οι ηγέτες της αλλαγής, δείχνουν στα άτομα την αλήθεια με ένα πλήθος δημιουργικών, «ζωντανών» παρουσιάσεων και εκδηλώσεων. Χρησιμοποιούν όλα τα επικοινωνιακά μέσα για να δώσουν στους άλλους να καταλάβουν ότι στην ζωή, όπως έλεγε και ο Ηράκλειτος, «τα πάντα ρει». Είναι ζωτικό στην εποχή μας να γίνεται σε όλο και πιο ευρεία βάση κατανοητό, ότι η ακινησία αναπόφευκτα οδηγεί σε πτώση.

Η στασιμότητα σε περιόδους δημιουργικής καταστροφής ισοδυναμεί με μόλυνση του πνευματικού χώρου, εκ της οποίας μύρια άλλα δεινά έπονται.