Το κλειδί για αποτελεσματική ηγεσία

Στην εναρκτήρια ομιλία μου στο πρόσφατο Συνέδριο της ΕΑΣΕ εξέφρασα τις σκέψεις μου για τον αμφιδέξιο ηγέτη. Στην προσπάθεια να αναδειχθεί η αξία και η σημασία της αμφιδεξιότητας, αναφέρθηκα σε ένα καλό παράδειγμα της επικαιρότητας που λίγο αργότερα επιβεβαιώθηκε – του νέου Γάλλου προέδρου.

Στο λεξικό, αμφιδέξιος σημαίνει αριστεροδέξιος ή ζερβοδέξιος. Αυτός, δηλαδή, που χρησιμοποιεί και τα δύο χέρια το ίδιο καλά. Αυτός που στον χώρο των επιχειρήσεων θα μπορούσε να είναι ο πολυ-ειδικευμένος, αυτός με τις πολλαπλές δεξιότητες, αυτός που διαχειρίζεται ετερόκλητα προβλήματα σε πολύ διαφορετικές συνθήκες με τον ίδιο αποτελεσματικό τρόπο, αυτός που προσαρμόζεται στις μεταβολές και που ανταποκρίνεται στις δυσκολίες με επιτυχία.

Το παράδειγμα, λοιπόν, του Εμμανουέλ Μακρόν επιβεβαιώθηκε στις γαλλικές εκλογές. Ανεξάρτητα τού τί πολιτικά πιστεύει κανείς, είναι ένα παράδειγμα πολιτικού ηγέτη που φαίνεται να έχει χαρακτηριστικά αμφιδεξιότητας. Ο ίδιος, άλλωστε, δηλώνει αριστεροδεξιός!

Συνήθως, οι επιτυχημένοι CEOs είναι θετικά παραδείγματα για τους, πολλές φορές, ανεπαρκείς, αδέξιους πολιτικούς ηγέτες. Όμως, σκεπτόμενος λίγο έξω από το κουτί, ο 39χρονος Πρόεδρος της Γαλλίας έχει εκπλήξει με την ουσιαστική προσαρμοστικότητά του, το επαρκώς χωνεμένο αριστεροδεξιό προφίλ του, το πραγματιστικό, ρεαλιστικό πρόγραμμά του, και κυρίως με την δυνατότητά του να ενώσει πολιτικά διαφορετικό κόσμο υπό την ηγεσία του, χωρίς μάλιστα μηχανισμό και κόμμα. Βέβαια, θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε αν θα υλοποιήσει με επιτυχία όλα όσα έχει εξαγγείλει και εάν θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες της πλειοψηφίας των Γάλλων.

Ας σκεφτούμε τις αντιστοιχίες με την αμφιδεξιότητα στην ηγεσία των επιχειρήσεων. Στο εξωτερικό περιβάλλον, οι CEOs παντού, σε όλες τις χώρες, ανησυχούν όλο και περισσότερο για το πόσο ασταθής, απρόβλεπτος και επικίνδυνος έχει γίνει ο κόσμος. Επιπρόσθετα, συνειδητοποιούν ότι η πολιτική πραγματικότητα και οι επιχειρήσεις είναι στενά συνδεδεμένες.

Συνεπώς, μία εταιρεία πρέπει να εξετάζει πέρα από την αγορά στην οποία δραστηριοποιείται και την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα, καθώς αυτή μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία της.

Βέβαια, στην Ελλάδα της κρίσης, των μνημονίων, των γεωπολιτικών εντάσεων στην ευρύτερη περιοχή και του προσφυγικού, αυτό το βιώνουμε όλοι σε υπέρμετρο βαθμό. Αυτά ως προς το εξωτερικό περιβάλλον, όπου η ευμεταβλητότητα και το απρόοπτο είναι πλέον ο κανόνας.

Στο εσωτερικό περιβάλλον, τώρα, καλούμαστε όλοι εμείς, τα Ανώτατα Στελέχη Επιχειρήσεων, με τις αντιξοότητες που καθημερινά αντιμετωπίζουμε, να συνδυάσουμε στις εταιρείες μας πολύ διαφορετικούς πόρους και κυρίως διαφορετικούς ανθρώπους. Άτομα με διαφορετικές ικανότητες, διαφορετικό χαρακτήρα και διαφορετικό θυμικό. Να ενώσουμε και να κάνουμε «ομάδα» διαφορετικές προσωπικότητες. Αυτό γίνεται ακόμα πιο δύσκολο στην Ελλάδα της κρίσης, όπου οι άνθρωποί μας αντιμετωπίζουν πολλαπλά προβλήματα και αρκετοί από αυτούς είναι αγχωμένοι, καταβεβλημένοι, με χαμηλό ηθικό –άρα χρειάζονται την υποστήριξή μας και συνεπώς πρέπει να τούς αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο.

Με όλη αυτή την εκρηκτική πολυπλοκότητα μέσα και έξω από τις επιχειρήσεις, μπορεί κανείς πράγματι να φανταστεί έναν μονοκόμματο, ισχυρογνώμονα, μονοδέξιο ηγέτη να αντιμετωπίζει μία πολυμεταβλητή κατάσταση; Φαντάζομαι, συμφωνούμε όλοι: Όχι!

Να γιατί, λοιπόν, το θέμα του αμφιδέξιου είναι πράγματι περισσότερο επίκαιρο παρά ποτέ. Ή είναι κανείς αμφιδέξιος, πολυτάλαντος και ανταποκρίνεται γρήγορα και αποτελεσματικά τόσο στις απότομες διακυμάνσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος όσο και στις πολλαπλές ανάγκες των ανθρώπων του, ή …δεν κάνει για Ηγέτης! Άρα, στο επίκαιρο του θέματός μας προσθέτω και το επιτακτικό. Είναι επιτακτικό, επιβάλλεται να είναι κανείς αμφιδέξιος. Δεν είναι απλώς μία καλοδεχούμενη πολυτέλεια –είναι ανάγκη, είναι χαρακτηριστικό επιβίωσης.

Λίγο πριν ολοκληρώσω το κείμενο αυτό, έφυγε από την ζωή πλήρης ημερών ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Ένας αμφιλεγόμενος πολιτικός, που είχε πολλούς υποστηρικτές αλλά και πολλούς αντιπάλους. Ένας πολιτικός που έφτασε μια ανάσα από το να «καεί» πολιτικά, αλλά κατάφερε τελικά να γίνει πρωθυπουργός της Ελλάδας σε ηλικία 72 ετών. Θέλω να σταθώ στα θετικά χαρακτηριστικά που αντικειμενικά είχε –την προσαρμοστικότητα, τον ρεαλισμό, την απαράμιλλη ψυχραιμία, την επιμονή, την αυτοπεποίθηση και, κυρίως, την αισιοδοξία που πάντα τον διέκρινε. Νομίζω λοιπόν ότι, ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων, ο εκλιπών ήταν ένας πολιτικός ηγέτης που είχε αναπτυγμένα χαρακτηριστικά αμφιδεξιότητας.

Αγαπητοί φίλοι, να που και πολιτικοί άνδρες είτε 39 είτε 99 ετών μπορούν να μάς δίνουν τροφή για σκέψη!

*Ο Νικήτας Κωνσταντέλλος, Πρόεδρος της Ένωσης Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου ICAP.