Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΕ Κύπρου κ. Νικόλαος Μπέης -γνωστός και από τις υψηλόβαθμες θέσεις που κατείχε σε ελληνικές τράπεζες- περιγράφει τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν η κυπριακή κυβέρνηση και το τοπικό τραπεζικό σύστημα, προχωρώντας επίσης και σε προτάσεις για το πώς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί η κατάσταση.

Πιστεύει πως οι τραπεζικές συγχωνεύσεις στην Ελλάδα θα ωφελήσουν το κυπριακό τραπεζικό σύστημα και τέλος, αναφέρεται στην πορεία της Εθνικής Τράπεζας στην Κύπρο κατά τα τελευταία 2,5 χρόνια, εκφράζοντας την ικανοποίησή του για την πορεία του προγράμματος αναδιοργάνωσης.

ΕΡ: Κύριε Μπέη, ποιες είναι οι άμεσες ενέργειες αναστροφής του αρνητικού κλίματος στην Κυπριακή Οικονομία;

ΑΠ: Η δημοσιονομική κρίση στην Κύπρο, που ταχύτατα συνδυάστηκε και με βαθιά κρίση στον τραπεζικό κλάδο, αποτελούν σήμερα τη σπουδαιότερη προτεραιότητα της πολιτείας, η οποία πρέπει:
- Να επαναφέρει τη δημοσιονομική εκτροπή, που έχει επέλθει στις δαπάνες και στα έξοδα του Κράτους (ελλείμματα).
- Να αποκαταστήσει και να βελτιώσει την εικόνα της Κύπρου στην Ευρώπη.
- Να στηρίξει αποτελεσματικά τον τραπεζικό κλάδο της χώρας, που αποτελεί το κορμό ανάπτυξης των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
- Να προστατεύσει κατά το δυνατό τα εισοδήματα των εργαζομένων και συνταξιούχων, ιδιαίτερα δε των πλέον αδύναμων οικονομικά.
- Να εστιάσει τις προσπάθειες για αναθέρμανση της οικονομίας με κίνητρα και επενδύσεις, για ταχύτερη έξοδο από την κρίση.

Όλα τα παραπάνω, είναι δυνατόν να επιτευχθούν με την υπογραφή ενός ισόρροπου και κατεξοχήν δίκαιου Μνημονίου με την Τρόικα. Τούτο να γίνει άμεσα και χωρίς χρονοτριβή (οι καθυστερήσεις κοστίζουν πανάκριβα), να προχωρήσουν γρήγορα οι διαρθρωτικές αλλαγές, να προστατευθεί κατά το δυνατόν το φορολογικό σύστημα (που αποτελεί εμμέσως, πηγή πλούτου για τη χώρα), να δοθεί προτεραιότητα στην ενίσχυση των ανέργων και χαμηλών εισοδημάτων και τέλος, να αφιερωθούν δυνάμεις και πόροι για την ανάταξη και ενίσχυση του τραπεζικού κλάδου της Κύπρου.

ΕΡ: Πώς βλέπετε τη γενικότερη εικόνα του Τραπεζικού Κλάδου στην Κύπρο;

ΑΠ: Το τελευταίο διάστημα το σύνολο των Κυπριακών Τραπεζών, με τα συσσωρευμένα προβλήματα και την εισαγόμενη από την Ελλάδα κρίση, υπέστησαν έντονη κριτική και σε πολλές περιπτώσεις υποδείχθηκαν, ως οι υπαίτιες της Κυπριακής κρίσης.

Αναμφισβήτητα έγιναν λάθη και υπερβολές, υπερεκτιμήθηκε το μέγεθος των μεγάλων Κυπριακών Τραπεζών, την κατάσταση την επιδείνωσαν οι διοικητικές κρίσεις και οι δραματικές υποβαθμίσεις των Οίκων Αξιολόγησης και καταλήξαμε σε ένα εξαιρετικά δυσμενές σημείο, συνολικής απαξίωσης και αμφισβήτησης της σημασίας και της κρισιμότητας σύσσωμου του τραπεζικού συστήματος.

Δυστυχώς δεν ήταν μόνο τα λάθη, οι παραλήψεις και οι υπερβολές. Ήταν και οι αδυναμίες του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των Τραπεζών, η ασφυξία στην ρευστότητα που δημιούργησε σοβαρές επιτοκιακές στρεβλώσεις και μετά από όλα αυτά, προέκυψε και η Pimco, που κατά τα φαινόμενα, μέλλεται να αναδείξει ακόμα εντονότερες αδυναμίες και στρεβλώσεις, που ήταν η κύρια αιτία της κρίσης του τραπεζικού συστήματος.

Είναι γεγονός ότι οι Κυπριακές Τράπεζες, αντιμετώπισαν με υπεροψία την Ευρωπαϊκή κρίση χρέους, δεν διέκριναν έγκαιρα τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν (σε Ελλάδα και Κύπρο), δεν ερμήνευσαν επιτυχώς τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα, βρέθηκαν σαστισμένες στην δύνη του κυκλώνα, μια κρίση που αιφνιδίασε και αντιμετωπίστηκε σε πρώτη φάση, με αμηχανία και σήμερα, με άγχος, ανασφάλεια και αβεβαιότητα για το μέλλον.

Η τύχη του Τραπεζικού Συστήματος στην Κύπρο, εξαρτάται πλέον αποκλειστικά από τις κινήσεις, χειρισμούς και επιλογές που θα κάνει η κυβέρνηση. Είναι αναγκαίο και κρίσιμο να επιλεγούν οι σωστές λύσεις, να δοθούν αναπτυξιακές κατευθύνσεις, να ληφθούν οι κατάλληλες αποφάσεις και να ενεργοποιηθούν ταχέως, άπαντες οι μηχανισμοί του Κράτους, όχι μόνο για να διασώσουν, αλλά και να ενισχύσουν πολλαπλώς και πολύπλευρα, την ανάταξη, εύρυθμη λειτουργία και ανάπτυξη των Κυπριακών Τραπεζών.

Τα βασικά βήματα που πρέπει να γίνουν, προκειμένου ο Τραπεζικός κλάδος να βρει νέες ισορροπίες και να ανακάμψει, είναι η άμεση ανακεφαλαιοποίηση του, η ενίσχυση της ρευστότητας του, η διαφανής λειτουργία του (βοηθούμενη από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου), η σωστή επιλογή των διοικήσεων του και πάνω από όλα προσπάθεια εκ μέρους όλων (κυρίως της Πολιτείας) για την επαναφορά κλίματος εμπιστοσύνης και της ασφάλειας του Κύπριου, αλλά και αλλοδαπού συναλλασσόμενου, προς τον Τραπεζικό Κλάδο.

Υπάρχουν τεράστια προβλήματα και προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι Τράπεζες, λόγω της κρίσης στην πραγματική οικονομία. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, είναι ο βασικότερος πυλώνας προβλημάτων και επιδείνωσης της κρίσης. Οι τράπεζες πρέπει να βρουν τις κατάλληλες μεθόδους, τις διεθνείς πρακτικές και τις προσαρμογές στις πολιτικές τους, έτσι ώστε να δημιουργήσουν εκτόνωση της πίεσης και της αδυναμίας ολόκληρου του ιδιωτικού τομέα, να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του.

Η ΚΤΚ μαζί με την Πολιτεία, οφείλουν να συνδράμουν στον τομέα αυτό, με αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που να εξυπηρετεί αμφότερους, Δανειολήπτες και Τράπεζες. Τούτο πρέπει να γίνει με ψυχραιμία, νηφαλιότητα και με σοβαρή αξιολογική κρίση, προκειμένου να έχει επιθυμητά αποτελέσματα.

Πολλές φορές στο παρελθόν, σε πολλές χώρες, έχουν καταγραφεί επιτυχείς ή ανεπιτυχείς απόπειρες υποστήριξης της πραγματικής οικονομίας, ανάλογα της σοβαρότητας και του σωστού προσανατολισμού, που είχαν οι διοικητικές (κυρίως) πολιτικές αποφάσεις. Να ευχηθούμε όπως η Κύπρος αποτελέσει επιτυχές και θετικό παράδειγμα, εξόδου του τραπεζικού κλάδου και της πραγματικής οικονομίας από την κρίση.

Υπάρχει η τεχνογνωσία, η εμπειρία (βλέπε Ελλάδα), η βούληση και η διαπραγματευτική ικανότητα (με Τρόικα), να δούμε όλοι με πίστη και αισιοδοξία, το μέλλον του κλάδου και της οικονομίας γενικότερα.

ΕΡ: Πώς εκτιμάτε την εξέλιξη των συνθηκών στην Κύπρο κατά την επόμενη διετία;

ΑΠ: Η χαμηλή ρευστότητα, μαζί με την αδυναμία εξυπηρέτησης δανεισμού, θα δημιουργήσουν αναμφισβήτητα πρόσθετες πιέσεις κατά το 2013, έτος που κατά την άποψη πολλών, θα αποτελέσει το έτος κορύφωσης της κρίσης και τούτο διότι το μνημονιακό πλαίσιο και η εφαρμογή του στην πραγματική οικονομία, θα δημιουργήσουν περισσότερο κοινωνικές εντάσεις και αρνητική ψυχολογία, παρά σοβαρές ωφέλειες στη συρρίκνωση δαπανών και νοικοκυρέματος του δημοσίου.
 
Δεν αποκλείεται δε, να δούμε περεταίρω επιδείνωση του κλίματος, νέες υποβαθμίσεις από τους Οίκους Αξιολόγησης και ρήγματα κοινωνικής συνοχής. Καταλύτης όλων αυτών, ενδεχόμενα να είναι – τουλάχιστο ως ένα βαθμό – οι Προεδρικές Εκλογές τον Φεβρουάριο του 2013, που θα δημιουργήσουν ένα κλίμα προσδοκιών και ελπίδας για το μέλλον.

Δεν γίνεται καμία αναφορά στα θέματα των υδρογονανθράκων, καθόσον αυτά αποτελούν και θα αποτελέσουν στο μέλλον την ‘Χρυσή Εφεδρεία’ απομείωσης του χρέους, μοναδικό γεγονός για την χειμάζουσα οικονομία της Κύπρου, σε σύγκριση με τις άλλες οικονομίες του Νότου, που δεν έχουν κάτι ανάλογο να επιδείξουν.

Το γεγονός αυτό, καθώς και οι πρώτες θετικές ενδείξεις στο τέλος του 2013, αναμένεται να δημιουργήσουν ένα πρώτο επίπεδο θετικού κλίματος επί του οποίου θα στηριχθεί η πορεία του 2014, που αναμένεται να είναι το έτος ανάκαμψης.

Συνεπώς, το νέο πολιτικό κλίμα, η τήρηση των δεσμεύσεων του Μνημονίου, η γενικότερη αναστροφή του αρνητικού κλίματος, η πρώτες ουσιαστικές ενδείξεις βελτίωσης της κατάστασης στην Ελλάδα, καθώς και η βάσιμη προσδοκία της απευθείας ανακεφαλαιοποίησης των Τραπεζών (χωρίς την επιβάρυνση του δημοσίου χρέους), φέρεται να είναι οι αναγκαίες και ικανές συνθήκες απομάκρυνση της Κυπριακής Οικονομίας από την ύφεση, την ανεργία και τα ελλείμματα.

Εν κατακλείδι, υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστεύει κανείς ότι το βάθεμα της κρίσης, θα διαρκέσει μόνο δώδεκα μήνες (έως τέλη 2013).

ΕΡ: Η Τραπεζική αγορά στην Ελλάδα οδηγείται στην δημιουργία μεγαλύτερων τραπεζικών σχημάτων, μέσω συγχωνεύσεων. Πώς αξιολογείται αυτή η εξέλιξη;

ΑΠ: Ήλθε ο καιρός όπου η υπόθεση των συγχωνεύσεων επιτέλους ωρίμασε. Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, ήταν πολλοί εκείνοι που επεσήμαιναν την αναγκαιότητα δημιουργίας μεγάλων – αποτελεσματικών – ισχυρών τραπεζικών σχημάτων.

Έφτασε η ώρα αλλά και η αναγκαιότητα λόγω των δυσμενών συγκυριών, να προκύψουν σχεδόν ταυτόχρονα τρεις σοβαρές συγχωνεύσεις, μεταξύ των έξι μεγαλύτερων Ελλαδικών τραπεζών.

Οι συνέργειες, οι οικονομίες κλίμακας, η αποτελεσματικότερη διαχείριση, η συσσώρευση πόρων (ανθρώπινων), δυνάμεων (μετόχων) και κεφαλαίων (από τις γνωστές πλέον πηγές), στοιχειοθετούν βάσιμες και θετικές προσδοκίες για το μέλλον των ιδρυμάτων, του ιδίου του κλάδου, αλλά κυρίως της Ελληνικής Οικονομίας, που αποκτά πλέον τις βάσεις για ανακύκλωση του πλούτου, την ενίσχυση των επιχειρήσεων και εν τέλει το βηματισμό προς την ανάπτυξη, που τόσο ανάγκη έχει η Ελλάδα και οι Ελλαδίτες πολίτες της.

Βεβαίως δεν είναι υπερβολή να τονίσουμε, ότι η μεγαλύτερη συγχώνευση που επιτελέστηκε ποτέ στον Ελλαδικό χώρο, ήταν αυτή της Εθνικής με την Eurobank, η οποία εκτός απροόπτου, σύντομα αναμένεται να υλοποιηθεί, δημιουργώντας έτσι έναν πανίσχυρο Τραπεζικό Οργανισμό, μεταξύ των μεγαλυτέρων στην Ευρώπη και βεβαίως, κυρίαρχο στην Νοτιοανατολική περιοχή. Δεν είναι της στιγμής να καταγραφούν μερίδια αγοράς, μέγεθος Τράπεζας, διεθνές exposure, μετοχική βάση, κλπ., καθόσον σύντομα θα γίνουν επίσημες ανακοινώσεις στα Ελλαδικά ΜΜΕ.

ΕΡ: Με τις Θυγατρικές των συγχωνευόμενων Τραπεζών στην Κύπρο, τι θετικό/αρνητικό θα προκύψει;

ΑΠ: Ο αντίκτυπος των συγχωνεύσεων των Ελλαδικών Τραπεζών στην Κύπρο, όταν αυτό ολοκληρωθεί, θα είναι 100% θετική.

Και στην περίπτωση αυτή, οι συνέργειες, η συμπληρωματικότητα, η καθετοποίηση εργασιών, οι οικονομίες κλίμακας που θα προκύψουν, η εξοικονόμηση δαπανών, αλλά και η κεφαλαιακή διεύρυνση, θα προσφέρουν σοβαρά δεδομένα ανάπτυξης τους, μαζί με την παράλληλη ανακεφαλαιοποίηση και ανάπτυξη των Κυπριακών Τραπεζών και μαζί με την αναμενόμενη ανάκαμψη ολόκληρης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

ΕΡ: Να έρθουμε τώρα στην Εθνική Τράπεζα Κύπρου, στην οποία ξεκινήσατε κατά τα τελευταία χρόνια ένα πρόγραμμα αναδιοργάνωσης. Ποια είναι η εξέλιξη του και πόσο ικανοποιημένος είσαστε;

ΑΠ: Βρίσκομαι στη Διοίκηση της Τράπεζας στην Κύπρο, κατά τα 2 ½ τελευταία χρόνια και πρέπει να ομολογήσω ότι νιώθω πλήρως ικανοποιημένος, από την πορεία και την βελτίωση που επέδειξε η Τράπεζα κατά το διάστημα αυτό.

Το ευρύ πρόγραμμα αναδιοργάνωσης, με νέο οργανόγραμμα, μικρές ευέλικτες παραγωγικές μονάδες, αναδιάταξη και ανακαίνιση του δικτύου καταστημάτων, καθιέρωση και επικαιροποίηση φρέσκων και σύγχρονων Διαδικασιών και Πολιτικών, που έγιναν με την υποστήριξη του Ομίλου και τέλος με την ολοκλήρωση του Μηχανογραφικού μας συστήματος, αποτελούν ένα μέρος μόνον του οργασμού που βίωσε η Τράπεζα κατά την τελευταία διετία.

Αναμφισβήτητα στην τεράστια αυτή προσπάθεια, συνέβαλε σύσσωμο το Προσωπικό, το οποίο επέδειξε συνέπεια και αφοσίωση, σε κάθε νέα προσπάθεια παράλληλα με τα τρέχοντα καθήκοντά του, γεγονός που συνέδεσε ψυχικά αμφότερους Διοίκηση και Εργαζόμενους, σε ένα κοινό όραμα που είναι η βιωσιμότητα, η προκοπή και η στέρεη παρουσία της Τράπεζας στο Νησί. Με βάση τα θεμέλια στα οποία στηρίξαμε το παρόν, θα αποτελέσουν στο μέλλον το εφαλτήριο, για νέες κατακτήσεις και εδραίωση της Τράπεζας στο Νησί.

Οι δύσκολες εποχές αντιμετωπίστηκαν και θα αντιμετωπιστούν επιτυχώς, το Προσωπικό (στελέχη και υπάλληλοι), δοκιμάστηκαν και έδειξαν τις ικανότητες τους και με όπλα την ιστορία της Τράπεζας στο Νησί (με παρουσία 102 ετών), το διεθνές όνομα και κύρος του Ομίλου, την ισχυρότατη κεφαλαιακή επάρκεια της ΕΤΕ Κύπρου (που αισίως πλησίασε το 15%), η εκτεταμένη ρευστότητα που σήμερα διαθέτει, την καθιστούν πλέον ένα σημαντικό παίκτη στα Τραπεζικά δρώμενα, για τα επόμενα χρόνια, όπου το όνομα της Εθνικής, θα αποτελέσει ξανά κριτήριο ποιότητας κάθε συνεργαζόμενης Επιχειρηματικής Μονάδας, Εταιρείας ή Επιχειρηματικού Ομίλου.


* Ο κ. Θεοφάνης Λιβέρας είναι εκδότης του κυπριακού οικονομικού περιοδικού EUROΚΕΡΔΟΣ

**To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε τη συνέντευξη και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.