Ο Πρόεδρος της ΟΕΒ αναλύει στο Euro2day.gr την τρέχουσα συγκυρία στο Νησί της Αφροδίτης, σημειώνοντας πως οι θέσεις των Κυπρίων εργοδοτών δεν ελήφθησαν σοβαρά και έγκαιρα υπόψη τα τελευταία χρόνια.

Κάτω από τις σημερινές συνθήκες, θεωρεί απαραίτητη τη λήψη μέτρων που θα βελτιώσουν την παραγωγικότητα τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα.

Και παρά τη δυσμενή συγκυρία, πιστεύει πως η Κύπρος, λόγω της μικρής και ευέλικτης οικονομία της, αλλά και μιας σειράς άλλων παραγόντων, θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να επανέλθει σε πορεία ανάκαμψης νωρίτερα από τις προβλέψεις των οικονομολόγων.


ΕΡ.: Κύριε Ζαχαριάδη, πόσο ανησυχητικά είναι τα μηνύματα που λαμβάνουν σήμερα οι κυπριακές επιχειρήσεις από τα μέτωπα της ζήτησης και της πρόσβασης στο τραπεζικό σύστημα;

ΑΠ.: Οι πραγματικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης και η αβεβαιότητα που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στην κυπριακή οικονομία έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό και την ψυχολογία των καταναλωτών, με αποτέλεσμα η ζήτηση στην αγορά αγαθών και υπηρεσιών να μειώνεται συνεχώς.

Μεγάλη επιβράδυνση παρατηρείται στην αγορά αγαθών μεγάλης αξίας αφού ακόμη και σε περιπτώσεις όπου καταναλωτές έφτασαν σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις πολλές αγορές δεν ολοκληρώθηκαν κυρίως λόγω μειωμένης ρευστότητας.

Η κατάσταση στην οποία έχουν βρεθεί σήμερα οι τράπεζες έχει μετατρέψει τη δανειοδότηση φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων σε μια δύσκολη διαδικασία αφού τα υψηλά επιτόκια και οι όροι των δανείων είναι αποτρεπτικά. Αποτέλεσμα της δυσκολίας των τραπεζών να παραχωρούν δάνεια με την ευκολία που το έκαναν στο παρελθόν είναι να στερέψει πραγματικά η αγορά από ρευστό και οι συναλλαγές σε πιστώσεις να αυξάνονται κατακόρυφα, με φοβερές συνέπειες στην αιμοδότηση της λειτουργίας των επιχειρήσεων.


ΕΡ.: Υπάρχει γενικότερος προβληματισμός στην κοινή γνώμη μήπως ζήσει και η Κύπρος κάτι αντίστοιχο με αυτό που βίωσε η οικονομία της Ελλάδας κατά την τελευταία τριετία. Πιστεύετε πως θα μπορούσε να αποφευχθεί κάτι τέτοιο;

ΑΠ.: Ο βαθμός στον οποίο θα επηρεαστεί η ζωή των Κυπρίων πολιτών εξαρτάται από τη σκληρότητα των μέτρων που αναμένεται να μας επιβληθούν από τους μελλοντικούς δανειστές μας. Είναι πραγματικά λυπηρό που οι εισηγήσεις της ΟΕΒ για εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών, την τελευταία τριετία τουλάχιστον, δεν ελήφθησαν έγκαιρα σοβαρά υπόψη από τους αξιωματούχους του κράτους.

Ακόμα, δεν εφαρμόστηκαν ούτε άλλα σημαντικά μέτρα που είχαν κατά διαστήματα υποβάλει διάφοροι. Αποτέλεσμα αυτής της ολιγωρίας ήταν να χάσουμε πολύτιμο έδαφος και να επιδεινώσουμε από μόνοι μας πιο πολύ την κατάσταση της, ήδη, εξασθενημένης κυπριακής οικονομίας.

Σήμερα, βρισκόμαστε πλέον κάτω από αφόρητες πιέσεις από την τρόικα για να δεχτούμε την επιβολή πολύ πιο επώδυνων μέτρων ως προϋπόθεση για τη δανειοδότηση του κράτους. Τέτοια μέτρα θα επηρεάσουν ακόμα περισσότερο τους πολίτες και τη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων, θα προκαλέσουν αύξηση της ανεργίας, καθώς επίσης και περαιτέρω επιβράδυνση της οικονομίας. Όπως φαίνεται και μέσα από τις προβλέψεις που δημοσιοποίησε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν αναμένεται ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας πριν από το 2015.

Παρ' όλα αυτά, εμείς εξακολουθούμε να αισιοδοξούμε ότι η μικρή και ευέλικτη κυπριακή οικονομία έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί και να ανακάμψει γρηγορότερα απ’ ό,τι προβλέπουν οι οικονομολόγοι και να προσαρμοστεί στις ανάγκες που δημιουργεί η κρίση. Εξακολουθούμε επίσης να έχουμε εμπιστοσύνη στην επιχειρηματική επιδεξιότητα και εργατικότητα των Κυπρίων, οι οποίοι έχουν αποδείξει αρκετές φορές στο παρελθόν ότι μπορούν να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες και να βγαίνουν πιο δυνατοί από τα αδιέξοδα.


ΕΡ.: Ποια θα ήταν η φιλοσοφία που θα εισηγείτο η ΟΕΒ προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση στα δημόσια οικονομικά και να μην πληγεί δραματικά η κυπριακή οικονομία;

ΑΠ.: Πάγια θέση της ΟΕΒ ήταν και παραμένει η οικονομική εξυγίανση και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της κρατικής μηχανής, έτσι ώστε να είναι σε θέση να διαδραματίζει τον ρόλο της για την εύρυθμη λειτουργία της κρατικής μηχανής με λογικό κόστος. Ολόκληρος ο ευρύτερος δημόσιος τομέας έχει τεράστια περιθώρια μείωσης του κόστους λειτουργίας του.

Μισθοί, ωφελήματα, επιδόματα, ωράρια, διοίκηση, ακόμα και οι διαδικασίες που εφαρμόζονται για δεκαετίες θα πρέπει να αναθεωρηθούν σε πιο ορθολογιστική και παραγωγική βάση. Μια σημαντική παράμετρος για την υλοποίηση του στόχου αυτού θα ήταν η διευρυμένη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα κυρίως σε ό,τι αφορά την ολοκλήρωση έργων υποδομής αλλά και την ανάθεση συγκεκριμένων υπηρεσιών-προγραμμάτων της κυβέρνησης σε ιδιώτες. Τέτοιες πρωτοβουλίες αποτελούν win - win situation, αφού το κράτος θα μπορέσει να φέρει σε πέρας πολλά έργα με λιγότερο κόστος, ενώ παράλληλα θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα.

Η κρατική μηχανή οφείλει να εφαρμόσει σε μεγαλύτερο βαθμό τον θεσμό της εναλλαξιμότητας του προσωπικού τηςν έτσι ώστε να υπάρχει ευελιξία στην οριζόντια μετακίνηση προσωπικού ανάλογα με τις ανάγκες στελέχωσης των διαφόρων τμημάτων.

Μια άλλη σημαντική παράμετρος που θα συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών είναι η επένδυση σε συστήματα Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Σε όσα τμήματα του δημόσιου τομέα εφαρμόστηκαν ήδη τέτοια συστήματα, παρατηρήθηκε αξιόλογη βελτίωση στον τρόπο λειτουργίας, στην αποτελεσματικότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών καθώς και στην εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος.


ΕΡ.: Υπάρχουν φωνές που υποστηρίζουν πως πρέπει να μειωθεί το κόστος εργασίας, ή έστω να γίνει περισσότερο ανελαστικό. Ποια είναι η δική σας θέση;

ΑΠ.: Υπάρχει ανάγκη για εξυγίανση των οικονομικών δεδομένων τόσο στο εθνικό όσο και στο επίπεδο της επιχείρησης, παράλληλα με τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της αποτελεσματικότητας στην εργασία.

Στον ιδιωτικό τομέα, ανέκαθεν επικρατούσαν στα εργασιακά θέματα συναντίληψης και σε πολλούς κλάδους της οικονομίας εδώ και δεκαετίες συνομολογούνται συλλογικές συμβάσεις. Μπορώ να πω ότι με ελάχιστες μόνο εξαιρέσεις οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι, μέσα από διάλογο και αλληλοκατανόηση φθάνουν σε συμφωνία σε ό,τι αφορά το εργατικό κόστος, λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις οικονομικές δυνατότητες των επιχειρήσεων, την παραγωγικότητα και γενικότερα την κατάσταση της οικονομίας, η οποία προκαθορίζει το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις.

Πάνω στην ίδια βάση, λογικό είναι το κόστος εργασίας να παραμένει ανελαστικό σε περιόδους όπου οι δείκτες αυτοί έχουν αρνητικό πρόσημο, ενώ όταν ο κύκλος της οικονομικής ύφεσης ολοκληρωθεί, ο αντίκτυπος στις απολαβές θα είναι αντίστοιχα θετικός.


ΕΡ.: Σε περιόδους εγχώριας κρίσης, συνήθως οι επιχειρήσεις μιας χώρας στρέφονται προς τις ξένες αγορές. Υπάρχουν οι προϋποθέσεις και οι δυνατότητες για περαιτέρω διεθνοποίηση των κυπριακών επιχειρήσεων;

ΑΠ.: Οι κυπριακές επιχειρήσεις λόγω του μικρού μεγέθους της αγοράς μας ήταν πάντοτε προσανατολισμένες στην εξαγωγική προσπάθεια. Ιδιαίτερα τώρα που τα προβλήματα στην εγχώρια αγορά έχουν επηρεάσει την κατανάλωση, η προσπάθεια αυτή προτάσσεται ως ανάγκη.

Δυστυχώς, τα κυπριακά κυρίως προϊόντα παρουσιάζουν μεγάλη δυσκολία για εξαγωγή, κυρίως λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής (ρεύμα, νερό, ναύλα κ.λπ.). Ο τομέας των υπηρεσιών ήταν και παραμένει αρκετά διεθνοποιημένος με πολλά προβλήματα βέβαια κατά τη διάρκεια της παρούσας κρίσης. Δυνατότητες περαιτέρω επέκτασης διεθνώς υπάρχουν, κυρίως στον τομέα υπηρεσιών και στον μεταποιητικό, νοουμένου ότι θα γίνουν κάποιες ενέργειες βελτίωσης της ανταγωνιστικότητάς τους.


ΕΡ.: Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την οικονομία για το έτος 2013 και ποιοι τομείς θα επηρεαστούν περισσότερο και ποιοι λιγότερο;

ΑΠ.: Το 2013 θα είναι ίσως το δυσκολότερο έτος για την κυπριακή οικονομία αφού ουσιαστικά αναμένεται ότι θα είναι η πρώτη χρονιά που θα διανύσουμε με την επιβολή μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης μετά την κατάληξή τους με την τρόικα. Στη διάρκεια του έτους θα διαφανούν και στην πράξη όποια προβλήματα ή επιπτώσεις πιθανόν να προκύψουν από τα μέτρα που θα εφαρμοστούν.

Οι τομείς του εμπορίου και των κατασκευών αναμένεται ότι θα επηρεαστούν περισσότερο τον επόμενο χρόνο, αφού η συνεχιζόμενη κρίση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, σε συνδυασμό με την πιθανή μείωση ή παγοποίηση των πραγματικών εισοδημάτων των Κυπρίων πολιτών, ίσως προκαλέσει μεγαλύτερες δυσκολίες ρευστότητας στην αγορά.

Από την άλλη, ο τομέας του τουρισμού αναμένεται να συνεχίσει να βελτιώνεται αφού η εισροή ποιοτικού τουρισμού από χώρες όπως είναι η Ρωσία και άλλες ευρωπαϊκές αναμένεται να αυξηθεί. Θετικό αντίκτυπο στον τουρισμό αναμένεται να έχει η σύναψη συμφωνίας για δωρεάν χορήγηση ηλεκτρονικών θεωρήσεων διαβατηρίου υπηκόων τρίτων χωρών, όπως η Ουκρανία.

Όσον αφορά τον τομέα των υπηρεσιών, που ανθεί τα τελευταία χρόνια, το μέλλον του θα κριθεί από τη φύση των μέτρων που πιθανόν να επιβάλουν στην Κύπρο οι δανειστές της.


ΕΡ.: Ποιες κατά τη γνώμη σας θα πρέπει να είναι οι προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης που θα προέλθει από τις εκλογές του Φεβρουαρίου;

ΑΠ.: Η νέα κυβέρνηση που θα αναλάβει μετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου θα έχει σίγουρα ένα πολύ δύσκολο έργο να φέρει εις πέρας, αφού θα κληθεί να εφαρμόσει τα μέτρα που θα συμφωνηθούν με την τρόικα και τα οποία θα είναι επώδυνα και πρωτόγνωρα για τον τόπο μας.

Πέρα από την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών, που είναι το μεγαλύτερο αγκάθι, η νέα κυβέρνηση πρέπει να αναλωθεί στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, οι οποίες μπορούν να προέλθουν μέσα από την προώθηση της ανάπτυξης και της επιχειρηματικότητας. Επίσης, θα πρέπει να προστατεύσει και να ενισχύσει τον κερδοφόρο τομέα των υπηρεσιών και της προσέλκυσης επενδύσεων, διαφυλάττοντας θεσμούς όπως είναι ο εταιρικός φόρος.

Τέλος, η αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων αποτελεί ένα τεράστιο κεφάλαιο για τον τόπο μας, το οποίο η νέα κυβέρνηση οφείλει να διαχειριστεί με μεγάλη προσοχή, έχοντας ως γνώμονα τη διαφύλαξη της ευημερίας των επόμενων γενεών.


*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.