«Χρειάζεται ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης για τον κλάδο με έμφαση στην εξωστρέφεια, στο φυσικό αέριο και στις εξελίξεις στις γειτονικές χώρες», δηλώνει στο Euro2day.gr ο κ. Παντελής Λεπτός.

O πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών προτείνει λοιπόν κίνητρα για επαναπατρισμό κεφαλαίων και επενδύσεις στον τομέα ανάπτυξης γης και ακινήτων. Απλοποίηση διαδικασιών για την αγορά από αλλοδαπούς, απλοποίηση στις διαδικασίες αδειοδότησης κ.λπ.. Και όλα αυτά σε μια αγορά που είναι ήδη πολύ πιο ώριμη και πολύ πιο διεθνοποιημένη από την ελληνική.

Πρόκειται για ένα πλέγμα προτάσεων το οποίο αφορά την κυπριακή κτηματαγορά, αλλά θα μπορούσε να έχει εφαρμογή και στην Ελλάδα, όπου η οικοδομή έχει καταρεύσει και αναζητούνται τρόποι να προσελκυστούν επενδύσεις που θα τονώσουν την ανάπτυξη.


ΕΡ.: Κύριε Λεπτέ, θα θέλαμε να μας σκιαγραφήσετε τους στόχους και τους σκοπούς του συνδέσμου σας και τι ρόλο διαδραματίζει ο σύνδεσμός σας στα οικονομικά του τόπου.

ΑΠ.: O τομέας των ακινήτων, συγκριτικά με τους άλλους τομείς της οικονομίας μας, έχει επηρεαστεί ιδιαίτερα από την παγκόσμια κρίση. Ο κλάδος αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις και η αντιμετώπισή τους είναι στοίχημα που όλοι μαζί, μέλη και εργαζόμενοι, οφείλουμε να κερδίσουμε. Σημειώστε εδώ ότι ο τομέας ακινήτων διαχρονικά αποτελούσε βασικό πυλώνα της κυπριακής οικονομίας, αποτελούσε το 19% του ΑΕΠ, και η ανάκαμψή του θα συμβάλει στην ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας και στην αύξηση της απασχόλησης.

Άμεσος στόχος μας είναι η συνεργασία με την Πολιτεία για τη λήψη άμεσων μέτρων ανάκαμψης του κλάδου ανάπτυξης γης και ακινήτων που απασχολεί 40.000 εργαζόμενους και παράγει πραγματικό έργο. Η εφαρμογή των συγκεκριμένων μέτρων που εισηγούμαστε θα δώσει παράλληλα στο κράτος τη δυνατότητα να αυξήσει τα έσοδα στα δημόσια ταμεία, δυναμώνοντας μέσα σε αυτήν τη δύσκολη εποχή την κυπριακή οικονομία. Οι μακροπρόθεσμοι στόχοι μας συνδέονται με την υλοποίηση ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης του κλάδου στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας και της αξιοποίησης των καινούργιων δεδομένων που φέρνει η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου και της ενέργειας, καθώς και οι εξελίξεις στις γειτονικές χώρες.

ΕΡ.: Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα μέλη σας όσον αφορά τη γραφειοκρατία και τις διαδικασίες στον κρατικό τομέα και στην τοπική αυτοδιοίκηση;

ΑΠ.: Δυστυχώς, τα γραφειοκρατικά προβλήματα, η πολυπλοκότητα του συστήματος και γενικά οι δυσλειτουργίες και οι καθυστερήσεις προκαλούν ανησυχία αφού ταλαιπωρούν τον κατασκευαστικό κλάδο, όπως η έκδοση αδειών οικοδομής, μεταβίβασης ή τιτλοποίησης περιουσιών κ.τ.λ. Τα προβλήματα αυτά όχι μόνο ταλαιπωρούν μόνο τους Κύπριους αγοραστές αλλά εμποδίζουν και την προσπάθεια προσέλκυσης ξένων επενδυτών και αγοραστών.

Επίσης ένα μεγάλο πρόβλημα είναι η δυσκολία που παρατηρείται στην εξασφάλιση τραπεζικής χρηματοδότησης για τους αγοραστές ακινήτων.

ΕΡ.: Η ανάπτυξη γης και γενικά η οικοδομική βιομηχανία, κατοικίες, διαμερίσματα, επαγγελματική στέγη, παραθεριστικές κατοικίες, βρίσκεται σε ύφεση εδώ και αρκετά χρόνια. Τι εισηγήσεις θα κάνατε προς την κυπριακή κυβέρνηση και ποια μέτρα πιστεύετε πως θα πρέπει να ληφθούν για να αναθερμανθεί ο τομέας;

ΑΠ.: Χρειάζεται άμεση εφαρμογή μέτρων και κινήτρων. Μόνο έτσι μπορούμε να διασφαλίσουμε τις θέσεις εργασίας, να οικοδομήσουμε μία προοπτική αισιοδοξίας για το μέλλον και να συμβάλουμε στα δημόσια έσοδα.

Οι προτάσεις μας επικεντρώνονται σε 4 βασικούς άξονες.
* Κίνητρα για επαναπατρισμό κεφαλαίων.
* Κίνητρα για επενδύσεις στον τομέα ανάπτυξης γης και ακινήτων.
* Απλοποίηση διαδικασιών αγοράς από αλλοδαπούς.
* Απλοποίηση διαδικασιών αδειοδότησης.

ΕΡ.: Όταν παρέλθει η ύφεση σε ποιους γεωγραφικά χώρους πιστεύετε ότι θα γίνει ανάπτυξη; Και ποιοι παράγοντες θα συμβάλουν σε αυτό; Και σε ποια είδη κατασκευών πιστεύετε ότι θα δοθεί έμφαση και ενδιαφέρον από αγοραστές, ξένους και ντόπιους;

ΑΠ.: Σε επαφές που είχαν μέλη του συνδέσμου μας με επενδυτές από το εξωτερικό υπάρχει ενδιαφέρον για την Κύπρο. Ενδεικτικά αναφέρω τις επενδύσεις σε μεγάλα ακίνητα και αναπτυξιακά έργα των τελευταίων μηνών, όπως για παράδειγμα της γαλλικής εταιρείας BOUYGES BATIMENT σε δύο έργα στην Κύπρο, τη μεγάλη επένδυση από την εταιρεία VTTI για την κατασκευή αποθηκών πετρελαίου στη Λεμεσό, την αγορά μεγάλου παραθαλάσσιου κτήματος από επενδυτές στη Λάρνακα, καθώς επίσης και την πώληση πολλών μεγάλων γραφείων σε όλη την Κύπρο. Επίσης, βάσει των επίσημων στοιχείων του Κτηματολογίου, ορισμένες παράλιες περιοχές της Κύπρου παρουσίαζαν φέτος σημαντική αύξηση των πωλήσεων.

Άρα θα πρέπει να υπάρχει περισσότερη εξωστρέφεια του τομέα σε νέες αγορές. Η εξωστρέφεια είναι λέξη-κλειδί που ταιριάζει στη νοοτροπία μας και έχει επιβεβαιωθεί στην πράξη τις τελευταίες δεκαετίες. Αυτή θα είναι και η δική μας στρατηγική κατεύθυνση μέσω της εξέλιξης του προϊόντος, των διαδικασιών και της νομοθεσίας. Να συμπληρώσω ότι μέλη του συνδέσμου μας παρατηρούν την τελευταία περίοδο ενδιαφέρον και από Κύπριους επενδυτές.

ΕΡ.: Ποια είναι τα λάθη που έχουν γίνει μέχρι τώρα στον τομέα σας και παραμένουν τόσα ακίνητα διαθέσιμα προς πώληση χωρίς ζήτηση, είτε ολοκληρωμένα, είτε υπό κατασκευή; Είναι θέμα τιμών; Μήπως σχεδιάζαμε και κτίζαμε περισσότερα από όσα ήταν η ζήτηση;

ΑΠ.: Δυστυχώς, όχι μόνο σε παγκύπριο επίπεδο αλλά και διεθνώς ο τομέας των ακινήτων επηρεάστηκε και από τη χρηματοοικονομική κρίση. Μια κρίση η οποία θα μπορούσε μεν να προβλεφθεί, αλλά νομίζω ότι δύσκολα θα μπορούσε κάποιος να φανταστεί τη διάρκειά της. Δυστυχώς, ήδη διανύουμε τον πέμπτο χρόνο αυτής της κρίσης, με τις ανάλογες συνέπειες.

Η Κύπρος όμως έχει και αρκετές ιδιαιτερότητες, οι οποίες αν γίνουν σωστά διαχειρίσιμες θα βοηθήσουν στην πιο γρήγορη ανάκαμψη του κλάδου. Τέτοιες ιδιαιτερότητες είναι η περιορισμένη προσφορά γης και ακινήτων λόγω του μικρού μεγέθους της χώρας μας, από τη μια, και από την άλλη η γεωγραφική μας θέση, η ανάγκη των Βορειοευρωπαίων να κατεβαίνουν νότια, η αύξηση των συνταξιούχων και η ολοένα μεγαλύτερη ανάγκη για εξοχικές κατοικίες, η επικύρωση της συμφωνίας διπλής φορολογίας με τη Ρωσία και η υποχρέωση για φυσική παρουσία στην Κύπρο, οι πρόσφατες εξελίξεις στη βόρειο Αφρική και στη Συρία, τα νέα ενεργειακά μας δεδομένα καθώς επίσης και όλα τα μέτρα τα οποία έχω προαναφέρει θα βοηθήσουν στην αύξηση του κλάδου, της ζήτησης και των τιμών.

Αναλυτικές Εισηγήσεις Συνδέσμου

Άμεσα μέτρα

1.1 Φορολογική αμνηστία για επένδυση από επαναπατριζόμενα κεφάλαια, νοουμένου ότι θα επενδυθούν για την αγορά ακίνητης περιουσίας και απαλλαγή από το πόθεν έσχες και τις δηλώσεις περιουσίας που αφορούν όλες τις αγορές γης και ακινήτων εντός της Κύπρου, που κατατίθενται στο Κτηματολόγιο για περίοδο 2 ετών. Το δημόσιο μπορεί να αντλήσει άμεσα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ και ταυτόχρονα να βοηθήσει τον τομέα ανάπτυξης γης καταπολεμώντας την αυξανόμενη ανεργία. Σύμφωνα με συντηρητικούς υπολογισμούς, είναι εφικτό να προσελκυστεί 1 δισ. ευρώ τα επόμενα δύο χρόνια και η κυβέρνηση μπορεί να εισπράξει, υπό μορφή φόρων και τελών, το 25% - 30%.

1.2 Παραχώρηση φορολογικής έκπτωσης - πίστωσης επί του φόρου εισοδήματος (Κύπριοι ιδιώτες ή εταιρείες) ή και επί του φόρου κεφαλαιουχικών κερδών (εταιρείες ή αλλοδαποί) ύψους 20% επί της επένδυσης κάθε αγοραστή οικιστικών μονάδων, γραφείων, καταστημάτων κ.τ.λ.

Η φορολογική έκπτωση θα αντιστοιχεί στο 20% του ποσού της επένδυσης που θα καταβληθεί εντός 2 χρόνων από την εφαρμογή του μέτρου.

Η φορολογική έκπτωση παραχωρείται κλιμακωτά για διάστημα 5 χρόνων και μπορεί να μεταφέρεται στα επόμενα χρόνια, αν δεν αξιοποιείται πλήρως το κάθε φορολογικό έτος. Σε περίπτωση κατοχής του ακινήτου μέχρι και 10 χρόνια, η φορολογική έκπτωση να μπορεί να μεταφερθεί στην περίοδο αυτή.

Η φορολογική έκπτωση να παραχωρείται νοουμένου:

i. Η πώληση γίνεται εντός 24 μηνών από την εφαρμογή του μέτρου.
ii. Η πώληση των συγκεκριμένων οικοδομών γίνεται πρώτη φορά.
iii. Ο αγοραστής θα διατηρήσει στην κατοχή του το ακίνητο για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 5 χρόνων.

1.3 Μετακύλιση του Φόρου Κεφαλαιουχικών Κερδών που προκύπτει από την πώληση ακίνητης περιουσίας, νοουμένου ότι εντός 6 μηνών ο ιδιοκτήτης της θα προβεί σε αγορά άλλης ακίνητης περιουσίας.

1.4 Επιταχυνόμενη απόσβεση επενδύσεων στην οικοδομική βιομηχανία για μια περίοδο τουλάχιστον πέντε χρόνων ως βασικό κίνητρο για νέες κεφαλαιουχικές επενδύσεις στην ακίνητη ιδιοκτησία.

1.5 Άμεση παραχώρηση μόνιμης κατοικίας (permanent residency) για όσους πολίτες τρίτων χωρών αγοράζουν κατοικία στην Κύπρο, ύψους €300.000 και άνω, εφόσον πληρούν τις άλλες προϋποθέσεις. Το υπουργείο Εσωτερικών φαίνεται εδώ να τοποθετείται θετικά.

1.6 Μείωση του κεφαλαίου που πρέπει να εισαχθεί στην Κύπρο για απόκτηση υπηκοότητας από αλλοδαπούς και απλοποίηση διαδικασιών.

1.7 Αξιοποίηση και Συντονισμός Δημόσιων υπηρεσιών για προώθηση πωλήσεων.

Προώθηση της παραθεριστικής κατοικίας στο εξωτερικό από το υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, χρησιμοποιώντας την Υπηρεσία Προώθησης Ξένων Επενδύσεων (CIPA) και τον ΚΟΤ. Ενημέρωση των ξένων αγοραστών για τα πλεονεκτήματα απόκτησης μόνιμης διαμονής ή και υπηκοότητας μέσω αγοράς κατοικίας και εισαγωγής κεφαλαίου στην Κύπρο.

1.8 Παράταση ισχύος της νομοθεσίας για τα μεταβιβαστικά τέλη (κατάργησή τους όπου πληρώνεται ΦΠΑ και μείωσή τους κατά 50% κατά την πρώτη πώληση ακίνητης ιδιοκτησίας).

2. Παράλληλα μέτρα

2.1 Επαναξιολόγηση του συστήματος φορολόγησης ακίνητης ιδιοκτησίας. Εισηγούμαστε ριζική αναδιαμόρφωση με την ενοποίηση όλων των φορολογιών και τον διαχωρισμό τους σε φορολογία απόκτησης και φορολογία κατοχής. Έτσι ο πολίτης γνωρίζει ακριβώς τι πληρώνει εξαρχής και το κράτος εισπράττει τα έσοδα που του αναλογούν σε μια απλοποιημένη βάση, χωρίς επιπλέον διοικητικό κόστος. Ενδεικτικά αναφέρω ότι από το τίμημα της πώλησης το 18% καταβάλλεται ως ΦΠΑ και περίπου 8% ως μεταβιβαστικά, αυξάνοντας την αρχική τιμή κατά 26%.

2.2 Παροχή εξειδικευμένων κινήτρων για μεγάλα αναπτυξιακά έργα (π.χ. για μαρίνες αύξηση της διάρκειας χρονομεριστικής μίσθωσης από 90 σε 125 χρόνια και για γκολφ αύξηση του συντελεστή δόμησης). Για συνήθη έργα αύξηση μέχρι 20% του συντελεστή δόμησης με ισχύ για έργα που έχουν ξεκινήσει μέσα στο 2012.

2.3 Άμεση προώθηση της νομοθεσίας με την οποία θα ρυθμίζεται το θέμα της διαχείρισης των κοινόκτητων οικοδομών ξεχωριστά από τα θέματα εγγραφής ποσοστών συνιδιοκτησίας και τίτλων. Το ζήτημα βρίσκεται εδώ και λίγα χρόνια στο υπουργείο Εσωτερικών όπως και αυτό που αφορά την τελική ρύθμιση των κολυμβητικών δεξαμενών.

2.4 Προώθηση της μονοθυριδικής πρόσβασης. Όλες οι άδειες ανάπτυξης να εξετάζονται από τους αρμοδίους και να εκδίδονται εντός 3 μηνών (one stop shop).

2.5 Επέκταση του θεσμού του αυτοελέγχου. Το μέτρο αυτό, που εφαρμόστηκε μετά από πολυετείς αγώνες του συνδέσμου μας, να επεκταθεί περαιτέρω ώστε, με τη συνδυασμένη εφαρμογή του 2.4 πιο πάνω να πετύχουμε γρήγορη έκδοση όλων των αδειών, από την πολεοδομική μέχρι την τελική έγκριση και των τίτλων ιδιοκτησίας.


* Ο κ. Θεοφάνης Λιβέρας είναι εκδότης του κυπριακού οικονομικού περιοδικού EUROΚΕΡΔΟΣ.

**Ο κ. Παντελής Λεπτός είναι πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών.


***To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε τη συνέντευξη και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε τη συνέντευξη σημαντική, διαδώστε τη με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.