Την είσοδο της ΒΡ στην εταιρεία που θα κατασκευάσει τον αγωγό Trans Adriatic Pipeline, με διέλευση από την Ελλάδα, αποκάλυψε μιλώντας στο euro2day ο Alastair Cook αντιπρόεδρος της ΒΡ Αζερμπαϊτζάν, επικεφαλής της κοινοπραξίας που αναπτύσσει το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ στην Κασπία.

Σύμφωνα με το υψηλόβαθμο στέλεχος της ΒΡ, που βρίσκεται στην Αθήνα για επαφές με κυβερνητικούς παράγοντες, ο αγωγός ΤΑΡ έχει ισχυρές πιθανότητες να αποτελέσει την τελική επιλογή της κοινοπραξίας Σαχ Ντενίζ, για τη μεταφορά του αερίου στην Ευρώπη.

Ωστόσο, όπως τόνισε, για να προχωρήσει το σχέδιο προαπαιτείται πολιτική στήριξη του σχεδίου από την ελληνική κυβέρνηση, όπως επίσης και διακυβερνητικές συμφωνίες Ελλάδας, Ιταλίας και Αλβανίας, δηλαδή από τις χώρες από τις οποίες θα διέλθει ο αγωγός.

Ο Alastair Cook, συνοδευόμενος από τον John Baldwin, σύμβουλο της ΒΡ για τα θέματα των αγωγών Νότιου Διαδρόμου, είχε χθες και προχθές συναντήσεις με κυβερνητικούς παράγοντες. Όπως είπε στο euro2day, σκοπός των συναντήσεων ήταν η αποσαφήνιση της στάσης της νέας ελληνικής κυβέρνησης απέναντι στο σχέδιο του αγωγού.

«Θα περιμένουμε απαντήσεις το αμέσως επόμενο διάστημα για το αν η Ελλάδα ενδιαφέρεται να συνδεθεί με το κοίτασμα αερίου Σαχ Ντενίζ, αν ενδιαφέρεται να γίνει χώρα διαμετακόμισης, αν θέλει να αποκτήσει πρόσβαση σε νέες ποσότητες φυσικού αερίου».
 
Όλα αυτά, σύμφωνα με τον ίδιο, μπορεί να τα προσφέρει στη χώρα ο αγωγός ΤΑΡ, καθώς το σχέδιο του ελληνοϊταλικού αγωγού -ITGI-, το οποίο προωθούσε η Ελλάδα, ως υποψήφιου αγωγού για τη μεταφορά του φυσικού αερίου, έχει απορριφθεί οριστικά από την κοινοπραξία του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ ΙΙ.

Σε ερωτήσεις για τον βαθμό ενδιαφέροντος της ΒΡ, σχετικά με τον αγωγό ΤΑΡ και τις διαθέσεις της ελληνικής κυβέρνησης, ο κ. Cook σημειώνει ότι η εταιρεία, εκτός από μέτοχος και υποψήφιος χρηματοδότης του αγωγού, θα πρέπει να έχει διαβεβαιώσεις ότι η κατασκευή του θα εξελιχθεί ομαλά, καθώς οποιαδήποτε καθυστέρηση θα έχει επιπτώσεις στην απόδοση της επένδυσης στην ανάπτυξη του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ.

«Στο κοίτασμα αυτό θα επενδυθούν συνολικά 40 δισ. δολάρια και όπως καταλαβαίνετε για την τελική επιλογή του αγωγού θα αξιολογηθεί σοβαρά η πολιτική στήριξη που θα έχει το έργο από τις κυβερνήσεις των χωρών από τις οποίες διέρχεται». Σε άλλη ερώτηση για το αν η ΒΡ θα εισέλθει και στο Μ.Κ. του Nabucco, ο ίδιος απαντά θετικά, αν και όπως λέει οι σχετικές συζητήσεις δεν έχουν καταλήξει ακόμη.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η κοινοπραξία, τον περασμένο Απρίλιο, οριστικοποίησε σε 2 τις εναλλακτικές επιλογές αγωγών, μετά την απόρριψη του ελληνοϊταλικού αγωγού και του αγωγού SEEP.

Έτσι υποψήφιοι αγωγοί είναι πλέον ο ΤΑΡ (συμμετέχουν η νορβηγική Statoil, η ελβετική EGL, η γερμανική Ε.ΟΝ και η ΒΡ), η μοναδική πρόταση που περιλαμβάνει και την Ελλάδα στη διαδρομή του, με κατάληξη στην Ιταλία μέσω της Αλβανίας και υποβρύχιας διέλευσης από την Αδριατική. Επίσης, ο Δυτικός ή Μικρός Nabucco, ο οποίος ξεκινάει από τη Βουλγαρία, για να καταλήξει στην Αυστρία (Baumgarten) μέσω της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας.

Μέχρι στιγμής, την ισχυρότερη στήριξη την έχει ο αγωγός Nabucco, καθώς οι κυβερνήσεις των χωρών από τις οποίες διέρχεται έχουν υπογράψει διακρατικές συμφωνίες. Ισχυρή πολιτική στήριξη έχει και από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ.

Ο αγωγός ΤΑΡ, λόγω της εμπλοκής της Ελλάδας και της Ιταλίας στο σχέδιο του ελληνοϊταλικού αγωγού, είχε ελάχιστη στήριξη από τις δύο χώρες. Μόλις το τελευταίο διάστημα η Ιταλία άρχισε να αλλάζει τη στάση της, ενώ αδιευκρίνιστη παραμένει ακόμη η στάση της ελληνικής πλευράς.

Ανταγωνισμός

Σε ερωτήσεις για τον πιθανό ανταγωνισμό που θα μπορούσε να δεχτεί το αέριο του Αζερμπαϊτζάν από τις νέες ανακαλύψεις στην Ανατολική Μεσόγειο τα Βαλκάνια και το αέριο σχιστόλιθου (shale gas), ο κ. Cook επισημαίνει κατ' αρχάς ότι οι νέες ανακαλύψεις θα περάσουν αρκετά χρόνια για να φτάσουν στο στάδιο της οικονομικής τους εκμετάλλευσης.

Ειδικότερα πάντως για την Ανατολική Μεσόγειο (φυσικό αέριο Ισραήλ και Κύπρου), ο ίδιος αξιολογεί τις ανακαλύψεις ως σημαντικές. Ωστόσο παρατηρεί ότι αέριο αυτό θα διοχετευθεί στην αγορά με τη μορφή υγροποιημένου και άρα απευθύνεται σε μία εντελώς διαφορετική αγορά από αυτήν του αερίου από αγωγούς.

Τέλος, για την εμπορική πολιτική που θα ακολουθήσει η κοινοπραξία στις αγορές από τις οποίες θα διέλθουν οι αγωγοί, ο κ. Cook τονίζει κατ' αρχάς ότι και στις δύο υποψήφιες διαδρομές (Nabucco - ΝΑ. Ευρώπη, ΤΑΡ-Ιταλία), το αέριο καταλήγει σε κόμβους (hubs), και συγκεκριμένα στο Baumgarten της Αυστρίας και στη Ρώμη, όπου διαμορφώνονται τιμές και προσφέρονται ευκαιρίες.

Ειδικότερα για τον ΤΑΡ, τονίζει ότι οι μεγαλύτερες ποσότητες από 10 δισ. κυβικά που θα μεταφέρει θα καταλήγουν στην Ιταλία. Μικρότερες ποσότητες, ωστόσο, θα πωλούνται στην Ελλάδα και στην Αλβανία, όπως και στη Βουλγαρία με την αξιοποίηση του σχεδιαζόμενου από τη ΔΕΠΑ και την Edison ελληνοβουλγαρικού αγωγού, IGB, είτε από τον σχεδιαζόμενο επίσης νέο τουρκοβουλγαρικό αγωγό. Μάλιστα όπως είπε αναζητούνται αγοραστές του αζέρικου αερίου στην Ελλάδα, εντάσσοντας σε αυτούς και τη ΔΕΠΑ.