Σήμερα, οι αρχηγοί των πολιτικών κομμάτων στην Κύπρο θα συναντηθούν προκειμένου να συζητήσουν τις καυτές εξελίξεις στο μέτωπο της οικονομίας, μετά και το επίσημο αίτημα διάσωσης στην ΕΕ*.

Ο Πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού και υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης μιλά στο Euro2day.gr όχι μόνο για λάθη και παραλείψεις της σημερινής κυβέρνησης, αλλά και για ευρεία σειρά προτάσεων που πιστεύει ότι θα μπορούσαν να τονώσουν την κυπριακή οικονομία.

Μετοχοποιήσεις κρατικών και ημικρατικών οργανισμών με προσέλκυση στρατηγικών εταίρων, επιχειρηματικά κίνητρα για προσέλκυση επενδύσεων και γενικότερα ένα κράτος που θα σταματήσει να παίζει τον ρόλο του επιχειρηματία, αλλά θα εστιάσει στον ρυθμιστικό και στον εποπτικό του ρόλο.

Αξιοσημείωτη επίσης είναι η αναφορά του κ. Αναστασιάδη στη Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου του 2011, όπου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκανε το λάθος να δεχτεί το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων, χωρίς προηγουμένως να έχει εξασφαλίσει προϋποθέσεις λύσεων για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου.

ΕΡ.: Κύριε Αναστασιάδη, ποια πιστεύετε ότι ήταν τα βασικότερα λάθη της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης έως τα τέλη του 2011;

ΑΠ.: Το μέγα λάθος της κυβέρνησης Χριστόφια ήταν η μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στην κατανόηση πως η οικονομία μας έχει πρόβλημα. Όλοι θυμόμαστε τη δήλωση του Προέδρου Χριστόφια πως η κρίση θα προσπεράσει την Κύπρο και θα αφήσει αλώβητη την κυπριακή οικονομία. Όταν κάποιος δεν αντιληφθεί πως υπάρχει πρόβλημα, τότε πώς μπορεί να το επιλύσει; Και έτσι εκεί που με ορισμένα ανώδυνα μέτρα θα μπορούσαμε να είχαμε θωρακίσει την κυπριακή οικονομία, τώρα πιο επώδυνα μέτρα χρειάζονται για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση. Και όσο καθυστερεί η λήψη των μέτρων αυτών, τόσο πιο επίπονα θα γίνονται.

Ακόμα και μετά που έγινε αντιληπτό πως η χώρα μας αντιμετώπιζε προβλήματα, η αδράνεια που επέδειξαν οι κυβερνώντες ήταν πρωτοφανής. Και ζήσαμε το οξύμωρο να ζητάει η αντιπολίτευση μέτρα και η κυβέρνηση να μη δείχνει την απαιτούμενη πολιτική βούληση να τα λάβει. Και έτσι με τις αναβολές και με τις καθυστερήσεις η χώρα μας υπέστη διαδοχικές υποβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης, με αποτέλεσμα να αποκλειστούμε από τις διεθνείς αγορές χρήματος από τον Μάιο του 2011.

Αλλά το μεγαλύτερο σφάλμα που έπραξε η κυβέρνηση και ο Πρόεδρος Χριστόφιας ήταν όταν στη Σύνοδο Αρχηγών Κρατών τον Οκτώβριο του 2011, όπου λήφθηκε η πολιτική απόφαση του κουρέματος του ελληνικού χρέους, δεν πρόταξε τα συμφέροντα της χώρας μας και άφησε τον χρηματοπιστωτικό μας τομέα να υποστεί ζημίες δισεκατομμυρίων, χωρίς να διαπραγματευτεί ή έστω να επιχειρήσει να διαπραγματευτεί την απευθείας προσφυγή των τραπεζών στον Μηχανισμό Στήριξης.

ΕΡ.: Σε τι θα διέφερε η οικονομική πολιτική που θα χαράζατε εσείς από αυτήν που υιοθετεί το τελευταίο οκτάμηνο η κυβέρνηση του κ. Χριστόφια;

ΑΠ.: Πρώτα από όλα, η διαφορά του Δημοκρατικού Συναγερμού με το ΑΚΕΛ είναι πως εμείς είμαστε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κόμμα. Συνεπώς θα λαμβάναμε σοβαρά υπόψη τις εισηγήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και θα λαμβάναμε όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα για να τις εφαρμόσουμε. Δείτε για παράδειγμα την Ισπανία. Ζήτησε στήριξη από την ευρωζώνη και την έλαβε χωρίς να της επιβληθούν μνημόνια. Και γιατί; Επειδή οι Ισπανοί έλαβαν από μόνοι τους μέτρα για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Επίσης, η διαφορά φιλοσοφίας με το κυβερνών ΑΚΕΛ θα μας ωθούσε στο να λάβουμε πολύ διαφορετικά μέτρα από αυτά που πρότεινε η κυβέρνηση.

Οι νέες φορολογίες που επέβαλε η κυβέρνηση, αντί η εστίαση στην οικονομική περισυλλογή και στον περιορισμό των κρατικών δαπανών, περιόρισαν το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών και αύξησαν την αβεβαιότητα στην αγορά. Αυτό με τη σειρά του περιόρισε τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα και έβαλε την οικονομία μας σε τέλμα. Αντίθετα, εάν ήμασταν εμείς κυβέρνηση θα επιβάλαμε ένα πρόγραμμα μειώσεων σε λειτουργικές και ανελαστικές δαπάνες του κράτους και ταυτόχρονα θα προσφέραμε απλόχερα κίνητρα στον ιδιωτικό τομέα να προβεί σε επενδύσεις ώστε να στηριχθούν η ανάπτυξη και η απασχόληση.

ΕΡ.: Ο Δημοκρατικός Συναγερμός με ποια μέτρα που δεν ελήφθησαν από την κυβέρνηση θα μπορούσε να προκαλέσει την ανάπτυξη στην κυπριακή οικονομία;

ΑΠ.: Για να επενδύσει ο ιδιωτικός τομέας και να στηριχτεί η οικονομική ανάπτυξη πρώτα από όλα χρειαζόμαστε ένα σταθερό φορολογικό καθεστώς και καλό οικονομικό κλίμα. Η επιβολή νέων φορολογιών και η αύξηση υφιστάμενων φορολογιών επιφέρει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα. Σε περιόδους ύφεσης και μηδενικής ανάπτυξης είναι απαραίτητο να παρεμβαίνει το κράτος και να προσφέρει κίνητρα σε εταιρίες να επενδύσουν. Τα κίνητρα αυτά μπορεί να έχουν φορολογικό, πολεοδομικό χαρακτήρα ή και συνδυασμό. Με τον τρόπο αυτόν, οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα θα καταστούν πιο συμφέρουσες και ελκυστικές.

Ως αποτέλεσμα, τα ιδιωτικά κεφάλαια μπορούν να προχωρήσουν σε επενδύσεις και να ανοιχτούν θέσεις εργασίας. Μέτρα όπως η επιταχυνόμενη απόσβεση, η παροχή επιπρόσθετων συντελεστών δόμησης για μεγάλα αναπτυξιακά έργα και άδειες για λειτουργία καζίνο είναι μερικά από αυτά.

ΕΡ.: Θα μπορούσαν να υπάρχουν καλύτεροι χειρισμοί από την πλευρά της Πολιτείας όταν πάρθηκε η απόφαση για το κούρεμα του ελληνικού χρέους που προκάλεσε τεράστιες ζημίες στις κυπριακές τράπεζες;

ΑΠ.: Δυστυχώς την περίοδο όπου παιρνόταν η πολιτική απόφαση για το κούρεμα του ελληνικού χρέους, στις 26 Οκτωβρίου 2011, ο Πρόεδρος Χριστόφιας δεν πρόταξε την προστασία του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος. Ήταν γνωστό πως στην περίπτωση του κουρέματος του ελληνικού χρέους οι τράπεζές μας θα δημιουργούσαν τεράστιες ζημίες, που πιθανώς να σήμαινε πως θα χρειάζονταν έστω και προσωρινή κρατική στήριξη. Επίσης, ήταν γνωστό πως το κράτος είναι αποκλεισμένο από τις διεθνείς αγορές. Και γι’ αυτό δημιουργούνται εύλογα ερωτήματα για τη στάση που τήρησε ο Πρόεδρος Χριστόφιας στην εν λόγω σύνοδο.

Γιατί δεν ζητήθηκε από την κυβέρνηση συμβουλή από την Κεντρική Τράπεζα για τη στάση που θα έπρεπε να είχαμε τηρήσει στην εν λόγω σύνοδο; Γιατί υποστήριξε η κυβέρνησή μας την παράβαση της αρχής ότι τα κρατικά ομόλογα είναι εξασφαλισμένα; Γιατί υποστήριξε το κούρεμα με τον τρόπο που έγινε, που μεγέθυνε τις ζημίες των κυπριακών τραπεζών; Γιατί δεν ζητήθηκε άμεση αποκατάσταση των ζημιών, εν μέρει τουλάχιστον, από το EFSF όπως έγινε και με τις ελληνικές τράπεζες; Γιατί δεν ζήτησε η κυβέρνησή μας να μπορούν οι τράπεζές μας να αντλήσουν απευθείας κεφάλαια από το EFSF, αφού το κράτος είναι αποκλεισμένο από τις αγορές; Γιατί έστω μετά τις πολιτικές αποφάσεις δεν πάρθηκαν μέτρα για αποκατάσταση της αξιοπιστίας μας από τις αγορές;

Αντί ο Πρόεδρος Χριστόφιας να θωρακίσει τη χώρα μας και να διασφαλίσει τον τόπο μας, επιχειρεί, σε συντονισμό με το ΑΚΕΛ, να παραπλανήσει την κοινή γνώμη και να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η Κύπρος είναι σε τραπεζική κρίση. Και η παραπληροφόρηση αυτή που διενεργείται από την ίδια την κυβέρνηση πλήττει περισσότερο τη χώρα μας γιατί είτε το θέλουν είτε όχι η οικονομία μας βασίζεται στον χρηματοοικονομικό τομέα. Και αντί να επικεντρωθούν στην ουσία του προβλήματος, που είναι τα δημόσια οικονομικά, δημαγωγούν σε μια προσπάθεια επίρριψης ευθυνών στις τράπεζες και στην εποπτική αρχή.

ΕΡ.: Ορισμένοι πιστεύουν πως η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορούσε να αντλήσει σε σύντομο χρονικό διάστημα έσοδα από το φυσικό αέριο, για παράδειγμα μέσα από τη δημιουργία μιας εταιρείας κατοχής δικαιωμάτων, μειοψηφικό ποσοστό της οποίας θα πωλούσε σε επενδυτές. Κάποιοι άλλοι μιλούν για άλλους τρόπους άντλησης κεφαλαίων, όπως μέσα από την πώληση μέρους των μετοχών της Cyta, ή άλλων κρατικών περιουσιακών στοιχείων. Πώς σχολιάζετε τέτοιες προτάσεις;

ΑΠ.: Το κράτος σίγουρα μπορεί να αντλήσει κεφάλαια από τη μετοχοποίηση των μεγάλων, κερδοφόρων ημικρατικών οργανισμών όπως είναι η Αρχή Τηλεπικοινωνιών, η Αρχή Λιμένων και η Αρχή Ηλεκτρισμού. Ένα μερίδιο της τάξης του 30% του μετοχικού κεφαλαίου των οργανισμών αυτών θα μπορούσε να προσφερθεί, μέσα από διαφανείς διαδικασίες, σε στρατηγικούς επενδυτές. Με τον τρόπο αυτόν, περίπου 400 εκατο. ευρώ θα μπορούσαν να μπουν στα άδεια κρατικά ταμεία και επίσης να διασφαλιστεί και το μέλλον των οργανισμών αυτών με τη συμμετοχή και την τεχνογνωσία στρατηγικών επενδυτών.

Πόροι επίσης θα μπορούσαν να εξευρεθούν με την ιδιωτικοποίηση εταιριών όπου είναι μέτοχος το κράτος όπως οι Κυπριακές Αερογραμμές, οι Δασικές Βιομηχανίες και η Παγκύπρια Εταιρία Αρτοποιών.

Ακόμα, με τη δημιουργία της Ενιαίας Αρχής Διαχείρισης και Αξιοποίησης της Κρατικής Περιουσίας που προτείνουμε, πολλά κρατικά τεμάχια και ακίνητα θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν με τη μέθοδο του ΒΟΤ, ή ακόμα να πουληθούν σε ιδιώτες επενδυτές, που έχουν σκοπό να τα αναπτύξουν. Επιπρόσθετα, η αξιοποίηση των Βιομηχανικών Περιοχών θα μπορούσε και αυτή με τη σειρά της να αποφέρει σημαντικά έσοδα στο κράτος.

Η δημιουργία κρατικής εταιρίας υδρογονανθράκων και η παραχώρηση δικαιωμάτων σε επενδυτές μέσω IPOs επίσης θα μπορούσαν να φέρουν τεράστια έσοδα στην Κυπριακή Δημοκρατία. Δυστυχώς, όμως, οι κυβερνώντες επέλεξαν να προχωρήσουν με προσφορές για τον δεύτερο γύρο αδειοδότησης πριν δημιουργήσουν την κρατική εταιρία.

Γενικά, οι επιχειρηματικές δραστηριότητες του κράτους θα πρέπει να τερματιστούν και όλη η επιχειρηματική δραστηριότητα επιβάλλεται να αφεθεί στον ιδιωτικό τομέα. Το κράτος πρέπει να περιοριστεί στον εποπτικό και ρυθμιστικό του ρόλο και στην προσφορά κατάλληλου και ευνοϊκού κλίματος, που να προωθεί την επιχειρηματικότητα.


* Η συνέντευξη ελήφθη πριν η Κύπρος καταθέσει το επίσημο αίτημα διάσωσης προς την Ε.Ε.

** Ο κ. Θεοφάνης Λιβέρας είναι εκδότης του κυπριακού οικονομικού περιοδικού EUROΚΕΡΔΟΣ.