Την ανάγκη μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση στο επίπεδο του 9% προκειμένου να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας, να ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα και εν τέλει να αυξηθούν τα δημόσια έσοδα επισημαίνει στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Euro2day ο κ. Θανάσης Παπανικολάου πρόεδρος του ΣΕΠΟΑ (Σύνδεσμος Επώνυμων Οργανωμένων Αλυσίδων Εστίασης) και διευθύνων σύμβουλος των Goody's και Everest.

Ο κ. Παπανικολάου επισημαίνει ότι «ούτε ελεγκτικοί μηχανισμοί υπάρχουν και αυτοί που υπάρχουν μόνο οργανωμένα συστήματα ελέγχουν», σημειώνοντας ότι εξαιτίας της αύξησης του ΦΠΑ στην εστίαση οι απώλειες εσόδων από αυτούς που δεν χτυπούν αποδείξεις και φοροδιαφεύγουν είναι τεράστιες. Παράλληλα τόνισε ότι η φοροδιαφυγή είναι κυρίαρχη πρακτική σε πληθώρα καταστημάτων που δεν έχουν να αποδώσουν λογαριασμό σε συστήματα οργανωμένων πωλήσεων και η ανασφάλιστη εργασία επεκτείνεται.

Σε ό,τι αφορά τις τιμές, όπως αναφέρει ο κ. Παπανικολάου, ουσιαστική μείωση του συντελεστή ΦΠΑ σε επίπεδα ορθολογικά και βιώσιμα θα επιτρέψει και στις επιχειρήσεις να μειώσουν και τις τιμές τους όπου αυτό είναι εφικτό.


Ερώτηση: Από την πρώτη κιόλας ημέρα της αύξησης του ΦΠΑ στον κλάδο της εστίασης στο 23%, υπηρεσιακοί αλλά και κυβερνητικοί παράγοντες δήλωσαν ότι πρόκειται για ένα λάθος μέτρο. Λάθος όμως που, παρά τις περί του αντιθέτου δηλώσεις, δεν έχει ακόμη διορθωθεί. Ρεαλιστικά πιστεύετε ότι μπορεί να γυρίσει ο ΦΠΑ στο 9% που ζητάτε ή βλέπετε ως πιο πιθανό σενάριο, εξαιτίας και των επιταγών της τρόικας για μια οριζόντια μείωση του ΦΠΑ σε όλη την αγορά;

Θανάσης Παπανικολάου: Ο ΦΠΑ πρέπει να επιστρέψει στο επίπεδο του 9% διότι έτσι θα προστατεύσουμε και θα διευκολύνουμε τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, θα ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα και εν τέλει θα αυξηθούν τα δημόσια έσοδα. Πρέπει, γιατί αν παραμείνει στα λάθος επίπεδα θα συνεχιστούν η καλπάζουσα αύξηση της φοροδιαφυγής, η αύξηση της ανασφάλιστης εργασίας και η απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας, με όσες καταστροφικές συνέπειες έχει αυτό. Ο κλάδος υποφέρει από πολλές στρεβλές και μη παραγωγικές επιβαρύνσεις. Η παράλογη αύξηση του ΦΠΑ έρχεται ως χαριστική βολή.
Μια οριζόντια μείωση θα είχε νόημα μόνο αν γινόταν σε επίπεδα που θα οδηγούσαν σε θετικά αποτελέσματα. Μείωση δηλαδή στο 18% ή 19% είναι χωρίς ουσία.


Ερώτηση: Στην περίπτωση όπου η κυβέρνηση και η τρόικα δεν δεχθούν τα επιχειρήματά σας και δεν μειώσουν τον ΦΠΑ στο 9%, όπως ζητάτε, αλλά επιλεγεί η λύση του ενιαίου ΦΠΑ, π.χ. στο 15% ή στο 19%, τι επιπτώσεις θα έχει αυτό στη δουλειά σας;

Θανάσης Παπανικολάου: Μια οριζόντια θέσπιση ενιαίου ΦΠΑ στα επίπεδα που αναφέρετε ουσιαστικά θα επιδείνωνε την κατάσταση γιατί αυτό θα σήμαινε και την αύξηση των ειδών που είναι σήμερα στο ήδη υψηλό 13% σε ακόμη μεγαλύτερο συντελεστή. Οι επιπτώσεις θα είναι πλέον καταστροφικές. Ο κλάδος έχει απορροφήσει συνεχείς αυξήσεις τα τελευταία χρόνια και κανένα κατάστημα δεν μπορεί να συνεχίσει τη λειτουργία του με αρνητικά οικονομικά αποτελέσματα σε βάθος χρόνου. Η εστίαση παντού στον κόσμο είναι σε χαμηλότερο συντελεστή ΦΠΑ από τα μη τρόφιμα και από τις υπηρεσίες εν γένει.


Ερώτηση: Από την εφαρμογή του μέτρου μέχρι σήμερα μπορούμε να ποσοτικοποιήσουμε αυτές τις επιπτώσεις στον κλάδο;

Θανάσης Παπανικολάου: Ο ΣΕΠΟΑ βρίσκεται ακόμη στους πρώτους μήνες της λειτουργίας του και δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί η χαρτογράφηση και η αποτύπωση του κλάδου. Από τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει από τις οργανωμένες επιχειρήσεις (ανάλογα με το επιμέρους αντικείμενο ή κλάδο της επιχείρησης), καταγράφεται μείωση πωλήσεων της τάξης του 40%, η οποία δεν δείχνει να ανακάμπτει, αλλά τουναντίον έχει αυξητικές τάσεις.


Ερώτηση: Στην τελευταία ενημέρωση που είχατε κάνει στον Τύπο, στο τέλος της περασμένης χρονιάς, είχατε αναφέρει μεταξύ των άλλων ότι στόχος σας ήταν να συναντηθείτε με εκπροσώπους της τρόικας για να τους εκθέσετε την κατάσταση. Τελικά έγινε αυτή η συνάντηση και αν ναι τι συζητήθηκε;

Θανάσης Παπανικολάου: Δεν πραγματοποιήθηκε ακόμη η συνάντηση, αλλά έγιναν οι επαφές και η σχετική επικοινωνία, οι οποίες θα ολοκληρωθούν με την κατάθεση υπομνήματος με σαφείς και υπεύθυνες προτάσεις και θέσεις.


Ερώτηση: Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι λόγω της κρίσης θα υπάρξει αναγκαστικά και ορθολογικοποίηση στην ελληνική οικονομική πραγματικότητα. Επικαλούμαι αυτήν την άποψη για να σας ρωτήσω εάν πιστεύετε ότι η Ελλάδα μπορεί πλέον να αντέξει έναν τόσο μεγάλο αριθμό καταστημάτων μαζικής εστίασης, κέντρων διασκέδασης κ.λπ. Μήπως δηλαδή η ορθολογικοποίηση, η οποία είναι αλήθεια ότι γίνεται βίαια, θα έπρεπε να είχε γίνει προ πολλού από εσάς τους ίδιους;

Θανάσης Παπανικολάου: Υπάρχουν πιάτσες φαγητού με πολλά και διαφορετικά καταστήματα, υπάρχουν περιοχές που καλύπτονται από πληθώρα καταστημάτων με κατ’ οίκον παράδοση και πολλοί ακόμα συνδυασμοί. Η κάθε αλυσίδα έχει ανεξάρτητο δίκτυο και ο κάθε επιχειρηματίας, ιδίως οι εκτός αλυσίδας, έχει το δικό του όνειρο και το δικό του επιχειρηματικό σχέδιο. Κανένας σύνδεσμος δεν μπορεί και δεν πρέπει να φανταστεί έναν τέτοιο σχεδιασμό.

Η αγορά ορίζει ποιος μένει και ποιος φεύγει. Εμείς, ως ΣΕΠΟΑ, όμως, θα αγωνιστούμε για να μη φύγουν όσοι κινδυνεύουν να φύγουν λόγω παράλογων επιβαρύνσεων της αγοράς και όχι λόγω δικών τους λαθεμένων επιλογών. Εξάλλου, σήμερα ακόμα, στο σημαντικό αγκάθι των ενοικίων, η αγορά αυτορρυθμίζεται. Όσοι ιδιοκτήτες δεν μειώνουν δραστικά τα μισθώματα θα κοιτάνε άδεια τα καταστήματά τους και θα ρίχνουν την αξία των ακινήτων τους. Ένα ακίνητο όσο περισσότερο μένει άδειο τόσο το πιθανό ενοίκιο που θα εισπράξει ο εκμισθωτής του μειώνεται συνεχώς.


Ερώτηση: Βέβαια, υπάρχει και η αντίθετη άποψη, που υποστηρίζει ότι η κρίση δεν θα βοηθήσει να ξεκαθαρίσει η ήρα από το στάρι, υπονοώντας ότι σε περιόδους ύφεσης η εύκολη και προσοδοφόρα λύση είναι η φοροδιαφυγή. Θέμα το οποίο ως σύνδεσμος το έχετε αναδείξει προκειμένου να υποστηρίξετε την ανάγκη να μειωθεί ο ΦΠΑ στο 9% για να αυξηθούν και τα κρατικά έσοδα. Μήπως έχετε εικόνα για τις απώλειες εσόδων, ΦΠΑ, εισφορών στα ταμεία και τη μαύρη εργασία;

Θανάσης Παπανικολάου: Από ό,τι γνωρίζουμε, αν και δεν έχουμε πρόσβαση στα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, σίγουρο είναι ότι οι απώλειες εσόδων από αυτούς που δεν χτυπούν αποδείξεις και φοροδιαφεύγουν είναι τεράστιες. Οι πληροφορίες όμως που όλοι έχουμε αλλά και η αντίληψη και η εικόνα που ο καθένας μπορεί να αποκομίσει από την έκθεσή του στην αγορά, ακόμη και ως απλός καταναλωτής, είναι πια ενδεικτικές.

Η ανασφάλιστη εργασία δυστυχώς επεκτείνεται και η φοροδιαφυγή είναι κυρίαρχη πρακτική σε πληθώρα καταστημάτων που δεν έχουν να αποδώσουν λογαριασμό σε συστήματα οργανωμένων πωλήσεων. Από αυτό υποφέρουν εξίσου και οι συνάδελφοι των αλυσίδων αλλά και οι ανεξάρτητοι επαγγελματίες που πασχίζουν να αντιμετωπίσουν με εντιμότητα και συνέπεια την κατάσταση. Είναι τελικά και θέμα κουλτούρας του κράτους. Καλλιεργεί την ουσιαστική αλλαγή και την υγεία στα νέα μέτρα ή όχι;


Ερώτηση: Όπως υποστηρίζετε, υπάρχει μια μεγάλη μερίδα επαγγελματιών που δεν κόβει απόδειξη. Ελεγκτικοί μηχανισμοί υπάρχουν για να πατάξουν αυτό το φαινόμενο ή η σκληρότητα του κράτους περιορίζεται μόνο στην εύκολη λύση των φοροεισπρακτικών μέτρων;

Θανάσης Παπανικολάου: Δυστυχώς, την απάντηση τη δώσατε ήδη μόνη σας. Ούτε ελεγκτικοί μηχανισμοί υπάρχουν και αυτοί που υπάρχουν μόνο οργανωμένα συστήματα ελέγχουν.


Ερώτηση: Ένα άλλο βασικό επιχείρημά σας είναι ότι μέσω της μείωσης του ΦΠΑ θα υπάρξει και μείωση των τιμών. Πόσο μπορείτε να εγγυηθείτε μια τέτοια εξέλιξη τη στιγμή όπου στο υποσυνείδητο των Ελλήνων καταναλωτών έχει εδραιωθεί η άποψη πως ό,τι αυξάνεται πολύ δύσκολα μειώνεται;

Θανάσης Παπανικολάου: Οι τιμές έχουν ήδη μειωθεί σε πολλές κατηγορίες προϊόντων. Εντούτοις, αυτό παρατηρείται σε κάποια μόνο προϊόντα ή σε προωθητικούς συνδυασμούς αγορών. Όχι στο σύνολο των τιμών ενός καταστήματος. Σε πολλές ακόμη περιπτώσεις τα καταστήματα έχουν απορροφήσει στο μέτρο του δυνατού το σύνολο ή τμήμα της αύξησης του κόστους που προέκυψε από την αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ.

Μια ουσιαστική μείωση του συντελεστή ΦΠΑ σε επίπεδα ορθολογικά και βιώσιμα θα επιτρέψει και στις επιχειρήσεις να μειώσουν και τις τιμές τους όπου αυτό είναι εφικτό.
Ήδη ο Σύνδεσμος προβαίνει με τη συμμετοχή του σε κοινές δράσεις μαζί με άλλους φορείς στη διαμόρφωση τάσης μείωσης των τιμών και προσφορών προς τον καταναλωτή.


Ερώτηση: Την ίδια ώρα, μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης αλλά και των μέσων ενημέρωσης σας κατηγορεί ότι ο καφές, η τυρόπιτα, το τοστ, το αναψυκτικό, το νερό κ.ά. -όχι μόνο σήμερα αλλά και παλαιότερα που ο ΦΠΑ ήταν χαμηλότερος-, είναι ακριβότερα στην Ελλάδα σε σχέση με τις υπόλοιπες ανεπτυγμένες αγορές του εξωτερικού. Τι τους απαντάτε;

Θανάσης Παπανικολάου: Αυτό δεν είναι αλήθεια. Τις τιμές τις καθορίζει ο ανταγωνισμός, όπου προφανώς η κρίση έχει οδηγήσει όλα τα καταστήματα σε χαμηλότερες τιμές και σε συνεχείς προσφορές, όχι όμως και σε κερδοφορία τους. Ο υψηλός ΦΠΑ έχει εξοντώσει την κερδοφορία και του δικτύου καταστημάτων, κάτι που δεν συμβαίνει στις χώρες του εξωτερικού και στις χώρες της Μεσογείου. Αν τώρα, όπως και η τρόικα τονίζει, υπάρχουν περισσότερα καταστήματα απ' όσα πρέπει, να γνωρίζουμε όλοι ότι η αγορά αυτορρυθμίζεται.


Ερώτηση: Και για να έρθουμε στα πρόσφατα μέτρα αλλά και στις αποφάσεις για το PSI και τη νέα δανειακή σύμβαση, ποιες πιστεύετε ότι είναι οι επιπτώσεις τους στην αγορά;

Θανάσης Παπανικολάου: Στη δική μας αγορά τα μέτρα αυτά και η νέα δανειακή σύμβαση δεν θα αλλάξουν κάτι όσο παραμένει ο υπάρχων παράλογος συντελεστής ΦΠΑ στο 23% και όσο αυτό πιέζει τους επαγγελματίες τόσο ώστε να μην τους επιτρέπει να αντικρίσουν και να φανταστούν την επόμενη μέρα. Πράγματι, η ηρεμία στην αγορά προσφέρει καταναλωτική διάθεση και δίνει ευκαιρία στην κατανάλωση. Έχω μεγάλη αμφιβολία πώς αυτό θα γίνει με τις νέες μειώσεις μισθών και τη γενικότερη συρρίκνωση των εσόδων στην ελληνική οικογένεια, μαζί με την έξαρση της ανεργίας.