Ο ΔΕΣΦΑ είναι έτοιμος να αναλάβει τη χρηματοδότηση μεγάλων έργων, όπως του χερσαίου τμήματος του ελληνοϊταλικού αγωγού, ενώ η αύξηση του αποθηκευτικού χώρου υγροποιημένου αερίου στη Ρεβυθούσα και η λειτουργία του συμπιεστή στη Ν. Μεσημβρία Θεσσαλονίκης αναβαθμίζουν τον ρόλο της χώρας και του εθνικού της δικτύου για την τροφοδοσία της ευρύτερης περιοχής.

Αυτά τονίζει, μεταξύ άλλων, στο euro2day ο δρ Γιώργος Παπαρσένος, διευθύνων σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου). Ο ίδιος εκτιμά ότι οι χρεώσεις που επιβάλλει η εταιρία στους χρήστες του συστήματος είναι αντίστοιχες εκείνης που εφαρμόζεται από το σύνολο των διαχειριστών δικτύων φυσικού αερίου στην Ε.Ε. Αναφορικά με την εκμετάλλευση της υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου στην Καβάλα, ο κ. Παπαρσένος με τις απαντήσεις του ξεκαθαρίζει τη θέση του διαχειριστή.

Όπως επισημαίνει, ο ΔΕΣΦΑ είναι ο ενδεδειγμένος διαχειριστής μιας παρόμοιας υποδομής λόγω της πείρας που έχει από τη διαχείριση του δικτύου μεταφοράς και της Ρεβυθούσας. Τονίζει δε ότι παρόμοια έργα βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας μπορούν να υλοποιούνται και από εταιρία στην οποία αυτός συμμετέχει τουλάχιστον σε ποσοστό 51% του μετοχικού κεφαλαίου και έχει τη διοίκηση. Ένα τέτοιο σχήμα, σύμφωνα με τον ίδιο, δίνει την απαραίτητη ευελιξία για τη σύμπραξη του ΔΕΣΦΑ με άλλες ενδιαφερόμενες εταιρίες των οποίων η τεχνογνωσία και η κεφαλαιουχική βάση θα συμπληρώσουν τις αντίστοιχες του ΔΕΣΦΑ.

Euro2day: Πρόσφατα ανακοινώσατε τα οικονομικά αποτελέσματα εξαμήνου και η κερδοφορία του ΔΕΣΦΑ ανέρχεται σε 51,1 εκατομμύρια ευρώ προ φόρων, ποσό αντίστοιχο της συνολικής κερδοφορίας για ολόκληρο το 2010. Στη θεαματική αύξηση της κερδοφορίας σε τι ποσοστό συνέβαλε αυτή καθεαυτήν η δραστηριότητα και σε τι ποσοστό οι περικοπές δαπανών;

Δρ Γιώργος Παπαρσένος: Στο πρώτο εξάμηνο του 2011 η μείωση των δαπανών του ΔΕΣΦΑ έναντι του μέσου εξαμήνου του 2010 ανήλθε σε 2,3 εκατ. ευρώ περίπου. Η μείωση αυτή, αναγόμενη στα κέρδη μετά φόρων που ανήλθαν σε 40,4 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύει ποσοστό της τάξεως του 5,7%. Το υπόλοιπο της κερδοφορίας οφείλεται στην αύξηση των εσόδων, σε ένα ιδιαίτερα ευνοϊκό εξάμηνο για την κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Πρέπει να σημειώσω, όμως, ότι μείωση δαπανών υπήρξε και το 2010 έναντι του 2009, σε επίπεδο που αντιπροσώπευε ποσοστό της τάξεως του 9,5% των κερδών μετά φόρων του 2010. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να εξάρω τη συμβολή των εργαζομένων στην επίτευξη των οικονομικών στόχων του ΔΕΣΦΑ κατά τη χρονική περίοδο όπου τον διοικώ. Σε αυτή δε την περίοδο συνέβη πραγματική μείωση των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων.

Euro2day: Διατυπώνονται "παράπονα" για υψηλές χρεώσεις του ΔΕΣΦΑ, που έχουν επιπτώσεις στην τελική τιμή φυσικού αερίου την οποία επιβαρύνεται ο καταναλωτής. Τι τους απαντάτε κατ΄ αρχάς και σε τι βαθμό οι χρεώσεις του ΔΕΣΦΑ συμπλέουν με τις αντίστοιχες των άλλων Ευρωπαίων διαχειριστών;

Δρ Γιώργος Παπαρσένος: Η μεθοδολογία τιμολόγησης των υπηρεσιών που προσφέρει ο ΔΕΣΦΑ είναι αντίστοιχη εκείνης που εφαρμόζεται από το σύνολο των διαχειριστών δικτύων φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό προκύπτει από τη συνεργασία που η εταιρία μας έχει με όλους τους Ευρωπαίους διαχειριστές στο πλαίσιο του ENTSOG (ευρωπαϊκό όργανο ρυθμιστών φυσικού αερίου). Οι χρεώσεις που προκύπτουν από την εφαρμοσθείσα μεθοδολογία έχουν στόχο να ανακτήσουν το ετήσιο απαιτούμενο έσοδο για την εταιρία, δηλαδή τις αποσβέσεις των παγίων, τα λειτουργικά έξοδά της και μία εύλογη απόδοση στα επενδεδυμένα κεφάλαια.

Ο ΔΕΣΦΑ, ως συνετός διαχειριστής, σχεδιάζει επενδύσεις που είναι προς το όφελος της αγοράς φυσικού αερίου, ενώ παράλληλα περιορίζει σημαντικά τα λειτουργικά του έξοδα προκειμένου να μην αυξάνονται οι χρεώσεις των υπηρεσιών που παρέχει. Ήδη στην προηγούμενη απάντησή μου υπήρξε αναφορά στα επιτυχή αποτελέσματα της μείωσης των πάσης φύσεως δαπανών του ΔΕΣΦΑ, τόσο κατά το 2010 όσο και το πρώτο εξάμηνο του 2011.

Η πολιτική αυτή θα συνεχιστεί. Ειδικά στις δαπάνες προς το προσωπικό της εταιρίας, υπήρξε μείωση που προερχόταν όχι μόνο από τις απαιτήσεις των νόμων 3833/2010 και 3845/2010 αλλά και από κοινού συμφωνίες μεταξύ της διοίκησης και των εργαζομένων, που αφορούσαν σε μια σειρά παροχές. Και όπως γνωρίζετε, μονομερής κατάργηση ή μείωση απολαβών των εργαζομένων, που στηρίζεται σε νόμους, σε συλλογικές συμβάσεις εργασίας και στον εσωτερικό κανονισμό εργασίας της εταιρίας δεν είναι σύννομη, εκτός εάν υπάρξει παρέμβαση μέσω νόμων, όπως οι προαναφερθέντες.

Τέλος, επισημαίνεται ότι το κόστος της μεταφοράς του φυσικού αερίου σε σχέση με την τιμή του στον τελικό καταναλωτή είναι της τάξεως του 10%. Αυτό σημαίνει ότι το περιθώριο μείωσης των τιμών προέρχεται κυρίως από την προμήθεια φυσικού αερίου. Υπενθυμίζεται ότι ο ΔΕΣΦΑ με τη συμμετοχή του στην ολοκλήρωση του ρυθμιστικού πλαισίου συνέβαλε στην απελευθέρωση της αγοράς, που οδήγησε σε ενεργοποίηση νέων χρηστών, με αποτέλεσμα την ενίσχυση του ανταγωνισμού, από τον οποίο προσδοκάται μείωση των τιμών προμήθειας φυσικού αερίου.

Euro2day: Ο ΔΕΣΦΑ θα κληθεί να υλοποιήσει μεγάλα επενδυτικά προγράμματα, που σχετίζονται με τις διεθνείς διασυνδέσεις της χώρας (χερσαίο τμήμα του ITGI). Τι μοντέλο χρηματοδότησης επεξεργάζεστε για το συγκεκριμένο έργο και σε ποιον βαθμό το κόστος της επένδυσης θα επιβαρύνει τους σημερινούς καταναλωτές και χρήστες του συστήματος;

Δρ Γιώργος Παπαρσένος: Ο ΔΕΣΦΑ, όπως και σε όλα τα έργα που έχει έως σήμερα υλοποιήσει, θα χρησιμοποιήσει το μοντέλο Corporate Finance για τη χρηματοδότηση του έργου. Δηλαδή, θα χρηματοδοτήσει το έργο από ίδια κεφάλαια της εταιρίας και από δάνεια και ενδεχομένως από επιχορηγήσεις που θα λάβει σε εταιρικό επίπεδο.

Όσον αφορά στα ίδια κεφάλαια της εταιρίας, από τα πραγματικά οικονομικά αποτελέσματα του 2010 και του 2011 όπως και από τα αναμενόμενα αποτελέσματα του επιχειρηματικού σχεδίου που έχει εκπονηθεί για τα επόμενα έτη προκύπτει σαφώς ότι ο ΔΕΣΦΑ έχει τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσει μέρος του κόστους του χερσαίου τμήματος του IΤGI με τα διαθέσιμα που θα έχει η εταιρία.

Όσον αφορά στον δανεισμό, ήδη έχει ξεκινήσει επαφές με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (European Investment Bank - EIB) για τη διερεύνηση της δυνατότητας σύναψης δανειακής σύμβασης για το έργο και οι αρχικές επαφές κρίνονται ιδιαίτερα θετικές. Ο ΔΕΣΦΑ έχει μία μακροχρόνια σχέση συνεργασίας με την EIB, καθώς όλα τα δάνεια που αυτήν τη στιγμή έχει (εκτός από ένα) προέρχονται από τη συγκεκριμένη τράπεζα. Επισημαίνεται ότι η EIB για το μοντέλο Corporate Finance μπορεί να χρηματοδοτήσει το 50% του κόστους με σταθερό επιτόκιο, το οποίο είναι πολύ μικρότερο σε σχέση με εκείνο άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Αν πέραν του ποσού που εκτιμάται ότι θα διασφαλιστεί από την EIB απαιτηθεί επιπλέον δάνειο, αυτό θα βρεθεί από άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η συμφωνία σύνδεσης που θα έχει υπογραφεί με τους χρήστες του χερσαίου τμήματος του IΤGI και οι υποχρεώσεις που αυτοί θα αναλάβουν έναντι του ΔΕΣΦΑ (μακροχρόνιες συμβάσεις Ship or Pay, εγγυητικές τραπέζης κ.λπ.) θα αποτελέσουν εγγύηση για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν το έργο.

Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει και η δυνατότητα εύρεσης πόρων και από κοινοτικά κονδύλια για αυτό το έργο, που αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους της ενεργειακής πολιτικής της χώρας τα τελευταία χρόνια. Η δυνατότητα αυτή θα αξιολογηθεί λαμβάνοντας κυρίως υπόψη ποιο είναι το όφελος για τους Έλληνες πολίτες.

Euro2day: Ο ΔΕΣΦΑ ίδρυσε τη μικτή ελληνορωσική εταιρία για το πρόγραμμα του South Stream. Σε ποια φάση βρίσκεται η μελέτη και πότε προβλέπεται να ολοκληρωθεί, ώστε να ληφθεί η απόφαση για την επένδυση;

Δρ Γιώργος Παπαρσένος: Σε ό,τι αφορά το ελληνικό τμήμα του έργου, έχουν ολοκληρωθεί η μελέτη σκοπιμότητας και η αρχική περιβαλλοντική εξέταση του έργου. Στο πλαίσιο αυτό, έχει υπάρξει ιεράρχηση των διαφόρων σεναρίων που εξετάστηκαν σε σχέση και με άλλα έργα που προσδοκούμε ότι θα διασχίσουν την Ελλάδα (IΤGI, TAP). Η μελέτη σκοπιμότητας, όμως, του συνολικού έργου που θα διασχίζει τον Εύξεινο Πόντο και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες αναμένεται τον Σεπτέμβριο του 2011. Τότε θα ληφθεί και η αρχική επενδυτική απόφαση για το συνολικό έργο. Ένα τέτοιο γεγονός θα σηματοδοτήσει την έναρξη όλων των μελετών ωρίμανσης του έργου (βασικός σχεδιασμός, περιβαλλοντική μελέτη κ.λ.π), οι οποίες θα ολοκληρωθούν σε περίπου δύο έτη και θα επιτρέψουν και τη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης γι' αυτό (κατασκευή).

Αυτήν τη στιγμή, η μικτή ελληνορωσική εταιρία βρίσκεται στη διαδικασία αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της με στόχο να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση όλων των μελετών ωρίμανσης του ελληνικού τμήματος του έργου κατά το 2011. Ήδη έχουν κατατεθεί πρώτες προτάσεις σχετικά με τη στελέχωση της κοινής εταιρίας.

Εuro2day: Σύντομα ξεκινά, αν δεν ξεκίνησε, η εμπορική λειτουργία του σταθμού συμπίεσης στη Νέα Μεσημβρία Θεσσαλονίκης. Η μονάδα αυτή, σε συνδυασμό με τη σχεδιαζόμενη τρίτη δεξαμενή της Ρεβυθούσας, πόσο αναβαθμίζει το ελληνικό σύστημα και τον ρόλο του ΔΕΣΦΑ;

Δρ Γιώργος Παπαρσένος: Η εγκατάσταση και η θέση σε λειτουργία του συμπιεστή Ν. Μεσημβρίας, ισχύος 2Χ7,7 MW πρόκειται να οδηγήσουν σε αύξηση κατά 45% της μεταφορικής ικανότητας παράδοσης των σημείων εισόδου Σιδηροκάστρου και Κήπων, δηλαδή σε ισόποση αύξηση της δυνατότητας εισαγωγής φυσικού αερίου μέσω της Βουλγαρίας και της Τουρκίας αντίστοιχα. Η επένδυση αυτή, σε συνδυασμό με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, θα δώσει αμέσως (εντός του 2012) τη δυνατότητα σε νέους χρήστες του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου να δραστηριοποιηθούν σε συνεχή (όχι ευκαιριακή) βάση στην αγορά φυσικού αερίου, γεγονός που θα έχει άμεσο αποτέλεσμα στις τιμές διακίνησης του προϊόντος.

Επιπλέον, η αναβάθμιση του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) στη Ρεβυθούσα, η οποία περιλαμβάνει την κατασκευή νέας δεξαμενής χωρητικότητας 95.000 m3, που θα οδηγήσει στην αύξηση της δυναμικότητας προσωρινής αποθήκευσης του εν λόγω σταθμού κατά 73%, στην αύξηση της δυναμικότητας αεριοποίηση κατά 40%, στο επίπεδο των 1.400 m3 ΥΦΑ και στην αναβάθμιση των λιμενικών εγκαταστάσεων του σταθμού, προκειμένου να καταστεί δυνατός ο ελλιμενισμός πλοίων ΥΦΑ, χωρητικότητας μέχρι 240.000 m3 (από 140.000 m3 που είναι σήμερα), αναμένεται όχι μόνο να συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη της ελληνικής αγοράς φυσικού αερίου αλλά και να καταστήσει αμέσως την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο στην ευρύτερη περιοχή. Η εν λόγω αναβάθμιση αναμένεται να ολοκληρωθεί περίπου στα τέλη του 2014, έτος κατά το οποίο θα τεθεί σε εφαρμογή και το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο που θα διέπει την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το πλαίσιο αυτό προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα μεταφοράς φυσικού αερίου σε φορά αντίθετη της φυσικής ροής, καθιστώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το σημείο διασύνδεσης του ελληνικού και του βουλγαρικού συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου στο Σιδηρόκαστρο, σημείο εξαγωγής φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι, η Ελλάδα αναβαθμίζεται μέσω της Ρεβυθούσας σε πύλη εισόδου φυσικού αερίου προς την ενιαία αγορά της Ευρώπης.

Λαμβάνοντας δε υπ’ όψιν την υψηλή ανταγωνιστικότητα της Ρεβυθούσας, αναφορικά με το χαμηλό μεταφορικό κόστος ΥΦΑ από χώρες παραγωγούς όπως η Αλγερία, η Αίγυπτος και το Κατάρ, έναντι άλλων τερματικών σταθμών ΥΦΑ κρατών-μελών της Ε.Ε., είναι προφανές ότι η Ρεβυθούσα θα διαδραματίσει κατά το προσεχές μέλλον σημαντικό και πρωτεύοντα ρόλο στην εισαγωγή φυσικού αερίου στην Ευρώπη από τη νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Euro2day: Το τελευταίο διάστημα υπάρχει μεγάλη κινητικότητα με το θέμα της δημιουργίας υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου στο κοίτασμα της Νότιας Καβάλας. Οι θέσεις σας είναι γνωστές, ότι δηλαδή ο χώρος αυτός θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του ΕΣΦΑ.
Μετά την απόφαση της κυβέρνησης να εντάξει τη Νότια Καβάλα στα υπό αποκρατικοποίηση περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου, ποιο κατά την άποψή σας θα ήταν το σχήμα που θα ικανοποιούσε τις ανάγκες του Δημοσίου για έσοδα και τη λειτουργία της αποθήκης προς όφελος των καταναλωτών και του κοινωνικού συνόλου (ασφάλεια εφοδιασμού);

Δρ Γιώργος Παπαρσένος: Ο ΔΕΣΦΑ υποστηρίζει σθεναρά ότι ένα δίκτυο φυσικού αερίου για να είναι ολοκληρωμένο πρέπει να έχει και μία υπόγεια αποθήκη στις υποδομές του. Ο ΔΕΣΦΑ, που ήδη διαχειρίζεται το δίκτυο μεταφοράς και τον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας, είναι ο ενδεδειγμένος διαχειριστής και για την υπόγεια αποθήκη. Οι συνέργειες που προκύπτουν (χρήση της αποθήκης από τον διαχειριστή και για διασφάλιση του αερίου εξισορρόπησης, ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού κ.λπ.) θα είχαν ως αποτέλεσμα τη μεγιστοποίηση της χρήσης της υπόγειας αποθήκης με τη μικρότερη δυνατή χρέωση. Ο ΔΕΣΦΑ θεωρεί ότι κατά προτεραιότητα η υπόγεια αποθήκη πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες της χώρας ως προς την ασφάλεια εφοδιασμού της και να υπηρετεί τη λειτουργία της αγοράς φυσικού αερίου, παρέχοντας πρόσβαση σε όλους τους ενδιαφερόμενους χρήστες (third party access regime).

Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση της κυβέρνησης για παραχώρηση των προς εξάντληση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της Νότιας Καβάλας και της μετατροπής τους σε υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου δημιουργεί τις συνθήκες για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες του Δημοσίου για έσοδα. Σύμφωνα με τον νέο νόμο, που εναρμονίζει την ελληνική νομοθεσία με το τρίτο ενεργειακό πακέτο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ψηφίστηκε από την ελληνική βουλή πριν από μερικές μέρες, το όλο πλαίσιο θα διευκρινιστεί με την κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και ΠΕΚΑ, όπου θα καθορίζονται η διαδικασία και οι προϋποθέσεις παραχώρησης της χρήσης, ανάπτυξης και εκμετάλλευσης υπόγειων φυσικών χώρων για την αποθήκευση φυσικού αερίου. Ο ΔΕΣΦΑ θα συμμετάσχει στη διαδικασία αυτή.

Η πρόβλεψη στον προαναφερθέντα νέο νόμο ότι έργα που εντάσσονται στο εθνικό σύστημα φυσικού αερίου μπορούν να υλοποιούνται και από εταιρία στην οποία ο ΔΕΣΦΑ συμμετέχει τουλάχιστον σε ποσοστό 51% του μετοχικού κεφαλαίου δίνει στη διοίκηση την απαραίτητη ευελιξία για τη σύμπραξή του με άλλες ενδιαφερόμενες εταιρίες, των οποίων η τεχνογνωσία και η κεφαλαιουχική βάση θα συμπληρώσουν εκείνες του ΔΕΣΦΑ.