Ο κ. Βασίλης Χατζηλίας είναι ένας από τους πιο γνωστούς χρηματιστές της Σοφοκλέους. Χρηματιστής δεύτερης γενιάς, ζει και αναπνέει τον αέρα του χρηματιστηρίου από μικρό παιδί. Είναι άνθρωπος με βαρύνουσα άποψη στον χώρο, που έχει τολμήσει πολλές φορές στο παρελθόν να πει την άποψή του καθαρά και ξάστερα.

Ζητήσαμε από τον κ. Χατζηλία να τοποθετηθεί στα γεγονότα των τελευταίων ημερών και κυρίως να μας δώσει τη δική του πρόβλεψη, τόσο για τις εξελίξεις στον χρηματιστηριακό κλάδο όσο και για τις γενικότερες εξελίξεις στην αγορά και στο χρηματιστήριο.

Δίχως να έχει χάσει την αισιοδοξία του, είναι αρκετά συγκρατημένος όσον αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις. Διαπιστώνει ότι όντως υπάρχει πρόβλημα με τον μεγάλο αριθμό των χρηματιστηριακών εταιριών που λειτουργούν σήμερα στη Σοφοκλέους και εκτιμά ότι σύντομα ο αριθμός τους θα περιοριστεί στις... 30!

Αναφέρεται στις δυσκολίες που υπάρχουν στην προοπτική συγχώνευσης των χρηματιστηριακών και υπερασπίζεται την πολιτική που έχει ασκήσει μέχρι σήμερα η διοίκηση Πιλάβιου στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Μιλάει, τέλος, και για τις προοπτικές της Σοφοκλέους.

Σε αντίθεση με άλλους, δεν ”βλέπει” τους επενδυτές να πηδάνε από τα παράθυρα! Κάθε άλλο. Είναι αισιόδοξος για την αγορά και αναφέρεται στις επενδυτικές ευκαιρίες που έχουν δημιουργηθεί...

Συνέντευξη στον Θανάση Μαυρίδη

- Ποιο είναι το σχόλιό σας για τις δυσάρεστες εξελίξεις των τελευταίων ημερών στη Σοφοκλέους;

Βάζοντας στην άκρη τις φιλίες και τη συναισθηματική στάση που έχω στο θέμα (και είναι φυσικό να έχω ύστερα από τόσα χρόνια παρουσίας στον χώρο), θα πρέπει να πω ότι η ιστορία του Βοϊλή με έχει λυπήσει ιδιαίτερα.

Λυπάμαι για τον τόσο άστοχο χειρισμό εκ μέρους ενός παλιού χρηματιστή, ο οποίος ήταν ταυτόχρονα και πρόεδρος του ΣΜΕΧΑ. Κι εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι έγινε πρόεδρος του ΣΜΕΧΑ με τη δική του πολύ μεγάλη θέληση.

Γνωρίζοντας τα όποια προβλήματα είχε, αν είχε, πριν από λίγους μήνες, όταν ζητούσε από τους συναδέλφους του να τον εκλέξουν και πάλι στη θέση του προέδρου του ΣΜΕΧΑ, όφειλε να μη ζητήσει την επανεκλογή του.

Όχι διότι δίνω μεγάλη σημασία στον ΣΜΕΧΑ. Και δεν δίνω σημασία διότι έχω ζητήσει εδώ και χρόνια τη διάλυσή του. Αλλά διότι ο κ. Βοϊλής βοήθησε, άθελά του, με τους ατυχέστατους χειρισμούς του, στην περαιτέρω απαξίωση των μη τραπεζικών χρηματιστηριακών.

- Ποιες πιστεύετε ότι θα είναι οι εξελίξεις στον κλάδο από εδώ και πέρα;

Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας! Η εδώ και χρόνια ύπαρξη ενός τόσο μεγάλου αριθμού χρηματιστηριακών δεν είναι φυσιολογική. Οι τζίροι που υπάρχουν στη Σοφοκλέους τα τελευταία χρόνια δεν δικαιολογούν την παρουσία τόσων πολλών χρηματιστηριακών εταιρειών.

Δυστυχώς, δεν άφησαν κάποιοι τα τελευταία χρόνια την αγορά να λειτουργήσει με τους νόμους της, για διάφορους λόγους. Το αποτέλεσμα είναι στη σημερινή συγκυρία να βγαίνουν όλα αυτά τα προβλήματα στην επικαιρότητα.

Ασχέτως τι πρεσβεύει ο καθένας, πάντα κατά την άποψή μου, στην αγορά θα πρέπει να υπάρχουν το πολύ τριάντα χρηματιστηριακές. Το μέγεθος της αγοράς δεν δικαιολογεί κάτι περισσότερο.

Είμαι απ’ αυτούς που πιστεύουν ότι μαζί με τις τραπεζικές χρηματιστηριακές μπορούν να επιβιώσουν και γερές ανεξάρτητες χρηματιστηριακές, οι οποίες και απευθύνονται σε μια πελατεία που προτιμά την ανεπηρέαστη από σκοπιμότητες ανάλυση και γνώμη ενός χρηματιστή.

- Πώς θα φτάσουμε από τις 87 στις 30 χρηματιστηριακές; Μιλάμε για κραδασμούς που μπορούν να επηρεάσουν και να τραυματίσουν το επενδυτικό κλίμα.

Δεν νομίζω ότι η αγορά μπορεί να τραυματιστεί περισσότερο. Πρέπει να τονιστεί ότι οι επενδυτές δεν κινδυνεύουν λόγω του υφιστάμενου νομικού πλαισίου. Όσον αφορά τις ζυμώσεις στον χώρο, πιστεύω ότι θα είναι πολύ πιο γρήγορες απ’ ό,τι περιμέναμε. Τα γεγονότα πιέζουν πλέον σε επιτάχυνση των όποιων διαδικασιών.

- Ακούμε για μεγάλες συγχωνεύσεις. Εσείς θα μπαίνατε σ’ ένα νέο σχήμα;

Έχω πολλές φορές επιχειρήσει να συζητήσω τη βιωσιμότητα ενός τέτοιου σχήματος, αλλά άλλες τόσες φορές έχω απογοητευτεί. Αυτά μπορούν να γίνουν μόνο αφού ξεκαθαρίσει το τοπίο. Από εκεί και πέρα να μιλάμε όλοι επί ίσοις όροις.

Όπως έχετε διαπιστώσει και εσείς, πολλές φορές ο μεγάλος τζίρος ή η πολύ καλή κατάταξη μιας χρηματιστηριακής δεν συνοδεύεται από κέρδη και βιωσιμότητα.

- Το ερώτημα είναι εύλογο. Η υπόθεση Βοϊλή τραυμάτισε τη Σοφοκλέους. Αν λοιπόν θέλουμε χρόνο για να φτάσουμε από τις 87 στις 30, πόσο ακόμη μπορεί να τραυματιστεί η χρηματιστηριακή αγορά;

Οι εξελίξεις δεν ακολουθούν την απλή μέθοδο των τριών. Μη βιάζεστε, λοιπόν, να βγάλετε συμπεράσματα. Κι όλα αυτά που σας λέω μπορεί να γίνουν πολύ σύντομα. Σε χρόνους που αυτή τη στιγμή δεν μπορείτε να φανταστείτε.

- Γιατί δεν έχουν προχωρήσει οι συγχωνεύσεις στον χώρο σας; Όλοι αναγνωρίζετε το γεγονός ότι η σημερινή κατάσταση δεν οδηγεί κάπου...

Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Οι χρηματιστηριακές εταιρείες δεν είναι συνηθισμένες εταιρείες. Δεν έχουμε να κάνουμε με εταιρείες που παράγουν ένα κοινό βιομηχανικό προϊόν. Προσφέρουμε υπηρεσίες και οι ιδιαιτερότητες του χώρου είναι πολλές.

Θα σας πω μία μόνο: οι παλαιές σοβαρές χρηματιστηριακές εταιρείες έχουν για πελάτες τους πολύ μεγάλα ονόματα. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν συγκεκριμένους λόγους για τους οποίους συνεργάζονται με αυτή και όχι με μια άλλη χρηματιστηριακή εταιρεία.

Οι λόγοι αυτοί μπορεί να ανατραπούν στην περίπτωση που προκύψει ένα νέο σχήμα με μια συγχώνευση. Οι πελάτες δεν είναι ιδιοκτησία της χρηματιστηριακής εταιρείας.

- Υπάρχει διάσταση μεταξύ χρηματιστών και τραπεζών;

Εξαρτάται τι εννοείτε όταν αναφέρεστε σε ”χρηματιστές”. Εγώ όλα αυτά τα θεωρώ γελοιότητες. Κανένας δεν μπορεί να παραγνωρίσει τη δυναμική ύπαρξη των τραπεζών στον χώρο. Υπάρχει ανταγωνισμός, αλλά όχι αντιπαλότητα. Ο τομέας των χρηματιστών είναι παράλληλος με αυτόν των τραπεζών.

- Το γεγονός ότι η ΕΧΑΕ κατέληξε στον πλήρη έλεγχο των τραπεζών αποτέλεσε μεγάλη απώλεια για τον κλάδο σας;

Είχα πει τότε ότι οποιαδήποτε λύση δινόταν στην ΕΧΑΕ ήταν καλύτερη από την κατάσταση που υπήρχε, από την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει. Δυστυχώς, δίχως κεφάλαια δεν γίνεται τίποτα. Με ευχές ή με εσωτερικές φωνές και επιθυμίες δεν προχωράει κανένα σύστημα, όσο ανθεκτικό και αν δείχνει.

- Υπάρχει, πάντως, πρόβλημα πίστης στην αγορά μετά τα όσα συνέβησαν με την υπόθεση Βοϊλή.

Η αγορά γνωρίζει τους πάντες και τα πάντα και ξέρει τι να εμπιστεύεται και τι όχι. Οι κανονισμοί πλέον είναι τέτοιοι που διασφαλίζουν 100% τους επενδυτές. Η επιλογή του χρηματιστηριακού γραφείου είναι ελεύθερη προσωπική επιλογή των επενδυτών.

- Υπάρχει ένας προβληματισμός από ορισμένους συναδέλφους σας για το γεγονός ότι οι τραπεζικές ΑΧΕ μονοπωλούν αυτή τη στιγμή τη χρηματιστηριακή αγορά...

Βεβαίως! Αυτό αποτελεί πράγματι ένα πρόβλημα. Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστεί είναι η δημιουργία ισχυρών ανεξάρτητων χρηματιστηριακών εταιρειών που θα μπορούν να αποτελούν τον αντίθετο πόλο στις τράπεζες. Είμαι της άποψης ότι με αστυνομικά μέτρα και διατάξεις δεν μπορούν να κινηθούν οι αγορές.

Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο με την ισότιμη εφαρμογή των κανόνων. Και το τονίζω αυτό σε όλους. Οι δυνατότητες που προσφέρονται από το σύστημα θα πρέπει να είναι για όλους οι ίδιες, έτσι ώστε όλοι να κριθούν με βάση την επαγγελματικότητά τους και την ορθή ή όχι κρίση και πρόβλεψή τους για τα τεκταινόμενα στην αγορά και όχι με βάση άλλες παραμέτρους.

- Λέγεται ότι στην κρίση των τελευταίων ημερών συνέβαλαν και τα γνωστά μέτρα Πιλάβιου. Ότι οι πρόσφατες αποφάσεις του προέδρου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς λειτούργησαν ως καταλύτης.

Εγώ δεν θα τα έλεγα ”μέτρα Πιλάβιου”. Θα τα έλεγα υπενθύμιση του νόμου. Αν σε αυτόν τον τόπο η υπενθύμιση της νομιμότητας προκαλεί τέτοιους κραδασμούς, τότε κάτι λάθος συμβαίνει.

Θεωρώ ότι η στάση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς πρέπει και είναι επιβοηθητική στην ομαλή λειτουργία γενικότερα του χρηματιστηρίου. Δηλαδή, των χρηματιστηριακών εταιρειών, των εισηγμένων εταιρειών και βεβαίως και των επενδυτών.

- Πώς κρίνετε τη μέχρι τώρα παρουσία του κ. Πιλάβιου στη θέση του προέδρου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς;

Ο κ. Πιλάβιος είναι ένας άνθρωπος που ξέρει πολύ καλά και μάλιστα από μέσα την αγορά. Το κυριότερο όμως προσόν του είναι ότι μπορεί να αντιλαμβάνεται τα μηνύματα των καιρών. Η μέχρι σήμερα πορεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετική μέσα στο δεσμευτικό πλαίσιο της επενδυτικής αποχής που όλοι βιώνουμε.

- Ποια είναι η άποψή σας για τον κ. Καπράλο;

Εγώ πιστεύω ότι ήταν η καλύτερη επιλογή που μπορούσε να γίνει, σε σχέση με τα ονόματα που είχαν ακουστεί για τη θέση του προέδρου της ΕΧΑΕ. Είναι ένας άνθρωπος ο οποίος γνωρίζει καλά τις αγορές και οπαδός του ευ αγωνίζεσθαι

”ΕΙΜΑΙ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ”!

- Υπάρχει επενδυτική αποχή. Οι όγκοι των συναλλαγών είναι τραγικά χαμηλοί. Το ερώτημα είναι ως πότε...

Αυτό είναι ένα ερώτημα το οποίο δύσκολα μπορεί να απαντηθεί. Ένα είναι σίγουρο: εφόσον συνεχίζουν οι αποδόσεις των εισηγμένων εταιρειών (αναφέρομαι στα μερίσματα) να είναι πολλαπλάσιες του τραπεζικού τόκου, η κατοχή μετοχών αποτελεί σίγουρη ευκαιρία.

Για τους σωστούς επενδυτές. Γι’ αυτούς που καταλαβαίνουν ότι δεν γίνεται κανείς πλούσιος από τη μία ημέρα στην άλλη και ότι δεν θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο στο πλαίσιο μιας υγιούς αγοράς.

- Δεν σας ακούω και πολύ αισιόδοξο. Αν κρίνω από τις τοποθετήσεις σας σε άλλες περιόδους, θα έλεγα ότι είστε προβληματισμένος.

Κάνετε λάθος! Είμαι αισιόδοξος! Είμαι όμως και συγκρατημένος. Τα τρέχοντα επίπεδα τιμών τα θεωρώ οπωσδήποτε δελεαστικά. Ο χρόνος όμως της ανόδου του δείκτη συνδέεται και με άλλες κινήσεις. Αναφέρομαι σε επενδυτικές κινήσεις, τις οποίες και πιστεύω ότι θα αρχίσουμε σύντομα να ζούμε.

Ένα πολύ θετικό μακροχρόνιο μέτρο, για παράδειγμα, είναι η διαφαινόμενη μείωση των φορολογικών συντελεστών των εταιρειών. Άρα στα τρέχοντα επίπεδα τιμών θα υπάρχει ακόμη μεγαλύτερη απόδοση σε μέρισμα.

- Με τόσα που έχουν γίνει, ο κόσμος δεν γυρίζει εύκολα πίσω. Τι είναι εκείνο που θα αλλάξει την ψυχολογία του κόσμου και μάλιστα σε τέτοιον βαθμό που θα ξεχάσει όλα όσα έγιναν;

Διαφωνώ απόλυτα μαζί σας. Στο ότι ο κόσμος δεν γυρίζει πίσω, ότι οι επενδυτές έχουν ρίξει μαύρη πέτρα πίσω τους. Είμαι 32 χρόνια στον χώρο. Η εμπειρία μου με έχει διδάξει ότι ο κόσμος ξεχνάει και μάλιστα πολύ εύκολα. Δυστυχώς ή ευτυχώς...

- Μπορούμε, δηλαδή, να περιμένουμε ότι θα ξαναζήσουμε ένα νέο 1999;

Εύχομαι ποτέ. Σας το λέω αυτό με κάθε ειλικρίνεια, διότι το 1999 ήταν η μαύρη περίοδος του χρηματιστηρίου. Ήταν η περίοδος εκείνη που μας έφερε σε αυτή την κατάντια. Θα θυμάστε, εσείς προσωπικά, ότι το καλοκαίρι του 1999 σας είχα δηλώσει ότι οι ζημιωμένοι από εκείνη την περίοδο θα ξεπερνούσαν κάθε φαντασία.

Και με αφορμή εκείνη την παρατήρησή μου, στη συζήτηση που είχαμε, γράψατε ένα σχόλιο στον ”Μ”. Το λέω αυτό για να μη θεωρηθεί ότι ρίχνω σήμερα κροκοδείλια δάκρυα. Από τότε πίστευα ότι ήταν κακό ό,τι συνέβη. Στα χρηματιστήρια, όμως, δεν επαναλαμβάνεται το ίδιο έργο. Ας μην περιμένουμε, λοιπόν, μια πιστή επανάληψη του 1999.

Κάπως αλλιώς θα γίνουν τα πράγματα την επόμενη φορά. Εγώ πιστεύω ότι η οποιαδήποτε άνοδος θα συνδυάζεται και με πραγματικά δεδομένα. Είτε αυτά έχουν να κάνουν με την κερδοφορία των εταιρειών, είτε με την πιθανή βελτίωση του μακροοικονομικού κλίματος.

Κι αυτά δεν είναι πράγματα που αφορούν αποκλειστικά και μόνο τη Σοφοκλέους. Οι χρηματιστηριακές εξελίξεις είναι παγκόσμιες, δεν καθορίζονται πλέον σε τοπικό επίπεδο.

- Βρισκόμαστε λίγο πριν από τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη. Τι μπορεί να προσδοκά η αγορά;

Πιστεύω ότι έπειτα από ένα εξάμηνο αναγκαστικής ενασχόλησης με άλλα θέματα, έφτασε, επιτέλους, η ώρα να γίνουν αυτά τα οποία έχει υποσχεθεί η κυβέρνηση Καραμανλή. Περιμένουμε ότι θα διαμορφωθεί σιγά σιγά ένα πολύ καλύτερο επενδυτικό κλίμα και ότι αυτό θα αρχίσει να διαφαίνεται από την ομιλία του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & Επενδύσεις” με ημερομηνία 10 Σεπτεμβρίου 2004