Η Εθνική Τράπεζα μπήκε στον δεύτερο αιώνα δραστηριοποίησής της στην Κύπρο, έχοντας ως στόχο να ενδυναμώσει την υφιστάμενη παρουσία της σε σχέση με τα χαμηλά -εν συγκρίσει με το μέγεθος και τη δυναμική του ομίλου- τρέχοντα επίπεδα.

Το νέο τριετές business plan έρχεται να ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα και μέσα από φιλόδοξους στόχους να ενισχύσει τις εργασίες της τράπεζας σε όλους τους τομείς της δραστηριότητάς της.

Για όλα αυτά μας μιλά ο πλέον αρμόδιος: ο νέος διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΕ Κύπρου, κ. Νικόλαος Μπέης, στέλεχος γνωστό στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο από τις υψηλόβαθμες θέσεις που κατείχε στους μεγαλύτερους ομίλους της χώρας.

Ποια βλέπετε να είναι η πορεία του τραπεζικού κλάδου στην Κύπρο το 2011, μια χρονιά δηλαδή που χαρακτηρίζεται από σημαντικές προκλήσεις;

Κατά το 2011 ο τραπεζικός κλάδος στην Κύπρο θα βιώσει εντονότερα τη διεθνή οικονομική κρίση και χωρίς αμφιβολία θα επηρεαστεί δραματικά από τις εξελίξεις των αποφάσεων της πολιτικής ηγεσίας του τόπου, όπως και από τις συνθήκες που θα διαμορφωθούν στο πλαίσιο της ευρωζώνης και της ΕΚΤ.

Κύριοι άξονες αρνητικής επιρροής στον εγχώριο πιστωτικό κλάδο θα είναι οι εξής:

1. Η σχετική ανεπάρκεια κεφαλαίων, παρά τις σοβαρές αυξήσεις κεφαλαίων που πραγματοποιήθηκαν, αλλά και εκείνες που έχουν προγραμματιστεί, επισημαίνοντας πως οι κεφαλαιακές απαιτήσεις του πυλώνα ΙΙ της Βασιλείας ΙΙΙ είναι εξαιτίας της κρίσης ιδιαίτερα αυξημένες.

2. Η έντονη έλλειψη ρευστότητας, που ήδη έχει εμφανιστεί από τις αρχές του 2010 και θα επιδεινωθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, παρά τη σοβαρή ύπαρξη ξένων καταθέσεων στο σύστημα.

3. Η συνεπαγόμενη αύξηση του κόστους του χρήματος, η οποία αναγκαστικά θα μετακυλιστεί στους δανειολήπτες (επιχειρήσεις, επαγγελματίες, ιδιώτες), γεγονός που επιδεινώνει περισσότερο τους βασικούς μακροοικονομικούς δείκτες ευημερίας της χώρας (στασιμοπληθωρισμός, ελλείμματα, ύφεση, δημόσιο χρέος, ανεργία κ.λπ.).

Δυστυχώς, η προβλεπόμενη πορεία του τραπεζικού κλάδου είναι απόλυτα συνυφασμένη με τις δημοσιονομικές εξελίξεις και τις κυβερνητικές επιλογές (όπως συμβαίνει σε κάθε χώρα) και επομένως οι προβλέψεις δεν αναμένονται αισιόδοξες.

Τα παραπάνω δεδομένα οδηγούν στη λεγόμενη ανατροφοδότηση της κρίσης, δηλαδή στην εμφάνιση δυσλειτουργιών, προβληματικότητας των επιχειρήσεων, αδυναμίας κάλυψης υποχρεώσεων, διόγκωσης των πιστωτικών κινδύνων, αύξησης των προβλεπόμενων ζημιών, δραματικής μείωσης κερδών, ασήμαντης (αν υπάρξει) αποδοτικότητας κεφαλαίων και απροθυμίας των επενδυτών να συμβάλουν με νέα κεφάλαια, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του πιο κρίσιμου πυλώνα στήριξης μιας οικονομίας, όπως είναι ο τραπεζικός κλάδος.

Έναντι αυτής της κατάστασης, συνιστάται συμπαγής και μεθοδική αντιμετώπιση της κρίσης, ένα «crisis management» με βασικά συστατικά στοιχεία την άριστη αξιοποίηση των πόρων, τη στοχευμένη ανάπτυξη εργασιών (για την ενίσχυση της οικονομίας), την ταχεία και αποτελεσματική διαχείριση του προβληματικού χαρτοφυλακίου και, το κυριότερο, τη δραστική βελτίωση των βασικών συντελεστών λειτουργίας και παραγωγικότητας.

Εκτιμώ ότι απαιτούνται ψυχραιμία για να αποφευχθούν ακραίες επιλογές οι οποίες θα διογκώσουν τις αρνητικές συγκυρίες (αποφυγή panic management) και προσήλωση στη βελτίωση της παραγωγικότητας, με περιορισμό μη παραγωγικών δαπανών, εξορθολογισμό του κόστους λειτουργίας, με βελτίωση των εσωτερικών λειτουργιών και με αναδιάρθρωση του μοντέλου και της δομής των επιτελικών μονάδων των τραπεζών σε καθαρά παραγωγικότερο επίπεδο από αυτό στο οποίο λειτουργούσαν έως τώρα.

Οι σημερινές δυσμενείς συγκυρίες, λόγω της αδυναμίας για αύξηση των εσόδων, απαιτούν σοβαρές προσπάθειες μείωσης κόστους, για να βρει ο κλάδος τον βηματισμό του προς την ανάπτυξη.

Η ΕΤΕ Κύπρου προ ολίγων ετών βρέθηκε σε μια κρίσιμη καμπή. Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση της τράπεζας και πώς έκλεισε το 2010 (χορηγήσεις, καταθέσεις κ.λπ.);

Η νέα διοίκηση του ομίλου, με την πείρα του παρελθόντος, επαναξιολόγησε την παρουσία της στο νησί, διαμορφώνοντας νέα άποψη και πολιτική για την πορεία και τη μεγέθυνση της θυγατρικής της στην Κύπρο.

Όρισε νέα διοίκηση, με συγκεκριμένη ατζέντα και προτεραιότητες, οι οποίες συνοψίζονται στα κάτωθι:

1. Στην αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, με κύριο μέλημα τον παραμερισμό ανορθόδοξων αντιλήψεων και τον περιορισμό των συντεχνιακών αντιθέσεων.

2. Στην αναδιάταξη και ανάπτυξη των εργασιών του δικτύου των καταστημάτων, τα οποία θα εκσυγχρονιστούν και θα μεταφερθούν σε προβεβλημένες και εμπορικές περιοχές.

3. Στην εσωτερική αναδιοργάνωση, με στόχους τον εξορθολογισμό του κόστους λειτουργίας και τη βελτίωση της παραγωγικότητας.

4. Στην ενίσχυση της συνεργασίας και στην εντατικοποίηση των συνεργιών με τη μητρική και τις λοιπές θυγατρικές του ομίλου.

5. Στην εκπόνηση ενός κυλιόμενου τριετούς business plan, που θα ενισχύει συνεχώς την παρουσία της τράπεζας στην κυπριακή αγορά (με νέα προϊόντα και υπηρεσίες, με στενότερη συνεργασία με τη μητρική και, το σημαντικότερο, με νέα ρευστότητα, η οποία θα στηρίζει τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της τράπεζας στην Κύπρο).

Οι πρώτες ενδείξεις εμφανίστηκαν το 2010 με αύξηση χορηγήσεων, καταθέσεων και κερδών σε ποσοστά 5%, 15% και 22% αντίστοιχα. Τούτο είχε ως αποτέλεσμα και τη μικρή μεν, αλλά ελπιδοφόρα για το μέλλον βελτίωση των μεριδίων αγοράς.

Σημαντικότερο όμως ήταν το γεγονός πως το 2010 έλαβε χώρα σοβαρή αναδιοργάνωση της τράπεζας σε τομείς όπως το διοικητικό συμβούλιο, η επιτροπή ελέγχου και η βελτίωση των διαδικασιών που συμβάλλουν στην παραγωγικότητα, η οποία (προσπάθεια βελτίωσης) θα συνεχιστεί και στην τρέχουσα χρήση.

Ποιοι είναι οι φετινοί στόχοι της ΕΤΕ στην Κύπρο, σε μια εποχή κατά την οποία συμπληρώνονται 100 χρόνια παρουσίας στο νησί;

Η Εθνική Τράπεζα στην Κύπρο αποφάσισε με την υποστήριξη της Αθήνας να εισέλθει σε έναν νέο κύκλο ανάπτυξης εργασιών, αφήνοντας στο παρελθόν την επί μακρόν στασιμότητα και εσωστρέφεια. Ο όμιλος με τη νέα του διοίκηση αποφάσισε να παραμερίσει τους εθνικούς και ιστορικούς λόγους παρουσίας του στο νησί και να στραφεί προς την επιχειρηματική αγορά και την πραγματική οικονομία, προσφέροντας νέες ευκαιρίες στην υφιστάμενη και στη νέα πελατειακή του βάση, υποστηρίζοντας με τεχνογνωσία και πείρα (από την τεράστια δεξαμενή του) κάθε αίτημα ή πρόταση συνεργασίας που θα αξιολογηθούν και θα χαρακτηριστούν υγιή, ασφαλή και παραγωγικά.

Το τριετές business plan της τράπεζας για την Κύπρο, που εγκρίθηκε από τον όμιλο, είναι πολυδιάστατο και περιλαμβάνει ανάπτυξη σε όλους τους τομείς και κλάδους της κυπριακής οικονομίας.

Σε κλαδικό επίπεδο, η τράπεζα στοχεύει κυρίως στη βιομηχανία - βιοτεχνία, στο λιανεμπόριο, στην παροχή υπηρεσιών, στην ενέργεια - πληροφορική, στο trade finance και στο χονδρεμπόριο.

Όσον αφορά στα μεγέθη, προσβλέπει σε σημαντική άνοδο του ενεργητικού της (δάνεια, χορηγήσεις, κεφάλαιο κίνησης, project finance, επενδυτικά κ.λπ.), η οποία, παρά τις δυσμενείς οικονομικές συγκυρίες, φαίνεται να είναι φιλόδοξη, αλλά όμως πραγματοποιήσιμη, λαμβάνοντας υπόψη και την ευχέρεια ρευστότητας που απολαμβάνει ο όμιλος. Αντίστοιχη, βεβαίως, αναμένεται και η βελτίωση κερδοφορίας της τράπεζας την επόμενη τριετία.
Με την έναρξη του νέου έτους, η Εθνική Τράπεζα στην Κύπρο ολοκλήρωσε έναν κύκλο ζωής 100 ετών. Ο δεύτερος αιώνας που ήδη ξεκίνησε δημιουργεί βάσιμες προσδοκίες ότι η Εθνική στην Κύπρο θα πορευτεί με νέες προδιαγραφές και σχέδια, με νέο όραμα και φιλοδοξίες.

Παρά τις διεθνείς συγκυρίες και τις αντιξοότητες, ο όμιλος θεωρεί πως υπάρχουν ευκαιρίες, άποψη που έχει υιοθετήσει και η νέα διοίκηση της Κύπρου, η οποία ανέλαβε την πορεία του πιστωτικού ιδρύματος προ οκταμήνου.

Το β΄ εξάμηνο του 2010 ήταν περίοδος αναδιοργάνωσης και προετοιμασίας σε όλους τους τομείς της τράπεζας στην Κύπρο.

Σχεδιάστηκαν αλλαγές και καινούργιο μοντέλο διοίκησης. Αυτά ξεκινούν από την αναδιάρθρωση του δικτύου (νέα locations σε προβεβλημένα και εμπορικά σημεία), το νέο οργανόγραμμα, την ενίσχυση των παραγωγικών μονάδων (profit centers), την ολοκλήρωση της άδειας για rep office στη Μόσχα, τη διεύρυνση συνεργασίας με τη μητρική (διοχέτευση όγκου νέων εργασιών), τη συστηματικότερη συνεργασία με την Εθνική Ασφαλιστική Κύπρου (cross selling, εναλλακτικό δίκτυο πωλήσεων), την καθιέρωση του θεσμού στοχοθέτησης (ποιοτικής και ποσοτικής),το εκτεταμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης προσωπικού (εξωστρέφεια - πωλήσεις), την ολοκλήρωση λειτουργικών συστημάτων τελευταίας τεχνολογίας (αναμένεται η εφαρμογή τους εντός του 2011), την αναβάθμιση των μοντέλων παρακολούθησης κινδύνων, την κανονιστική συμμόρφωση και κεφαλαιακή επάρκεια σύμφωνα με τα standards και τις επιλογές του ομίλου και τις εποπτικές αρχές, καθώς και τις συμπληρωματικές ενέργειες και παρεμβάσεις, οι οποίες θα βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα και την παραγωγικότητα της τράπεζας.

Όλος ο εσωτερικός μηχανισμός της έχει αντιληφθεί και έχει πειστεί πως «είμαστε πολύ μεγάλοι για να είμαστε τόσο μικροί». Αυτό το σλόγκαν, που θα είναι οδηγός της πορείας μας στον δεύτερο αιώνα παρουσίας μας στην Κύπρο, έχουμε πρόθεση να το αναδείξουμε σε κομβικό στοιχείο εξέλιξής μας και κίνητρο για όλο το προσωπικό, το οποίο έχει ήδη καταλάβει ότι εργάζεται σε έναν τραπεζικό όμιλο από τους κορυφαίους της Ευρώπης, εισηγμένο στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, με 37.000 εργαζομένους διεθνώς, με 2.000 περίπου καταστήματα, σε 5 ηπείρους, δεδομένα που τον κατατάσσουν στις 65 μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου.

Αναμφισβήτητα, όλα αυτά δεν δημιουργούν μόνο υπερηφάνεια στο προσωπικό και στους συναλλασσόμενους πελάτες με την τράπεζα αλλά και υποχρέωση για μια συστηματική προσπάθεια να την ανατάξουμε και να την οδηγήσουμε στη θέση που της αξίζει στην κυπριακή οικονομία και στην εγχώρια τραπεζική αγορά.

* Ο κ. Ν. Μπέης είναι διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΕ Κύπρου.

** Αναδημοσίευση από το 671ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 28 Ιανουαρίου – 1 Φεβρουαρίου 2011.