Απαντήσεις στα πολλά ερωτήματα που δημιουργήθηκαν τελευταίως μετά την έκθεση των S&P για υποβάθμιση της κυπριακής οικονομίας και των τριών μεγαλύτερων τραπεζών της Κύπρου δίνει ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου MARFIN LAIKI BANK κ. Ευθύμιος Μπουλούτας.

Σε αντίθεση με όσα υποστηρίζουν οι S&P στην έκθεση για την κυπριακή οικονομία και τις τράπεζες, ο κ. Μπουλούτας κάνει λόγο για καλούς οιωνούς που υπάρχουν για τη συγκεκριμένη αγορά.

Μιλώντας για την πορεία τόσο του ομίλου MARFIN LAIKI BANK όσο και της κυπριακής οικονομίας, ο κ. Μπουλούτας δηλώνει ότι "η κυπριακή οικονομία επέδειξε πολύ καλύτερη αντίσταση από τις οικονομίες της Ελλάδας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών".

Αναφερόμενος στη MARFIN LAIKI BANK, δηλώνει ότι "το κερδοφόρο επίπεδο της τράπεζας είναι αρκετά ανεβασμένο, που μας δίνει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε τις όποιες πιθανές προβλέψεις".

Σε σχέση με τα επισφαλή δάνεια, ο κ. Μπουλούτας δηλώνει στη συνέντευξή του ότι "η κάλυψη των επισφαλών δανείων της MARFIN LAIKI BANK είναι πάνω από 160%", προσθέτοντας ότι "σε μεγάλο βαθμό δεν εκτιμούμε ότι θα χάσουμε λεφτά".

Όσον αφορά στην επικείμενη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, η οποία έχει ήδη εγκριθεί από την έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων, ο διευθύνων σύμβουλος δήλωσε ότι "αυτή θα βοηθήσει την τράπεζα να βρίσκεται μπροστά στις εξελίξεις και να κερδίσει το μερίδιο αγοράς".



Κύριε Μπουλούτα, ξεκινώντας τη συνέντευξή μας θα θέλαμε, κατ’ αρχάς, να μας κάνετε μια γενική αναφορά στην πορεία του ομίλου MARFIN LAIKI BANK σήμερα.

Θα αρχίσω από την τελευταία πενταετία, όπου ο όμιλος της MARFIN LAIKI BANK έχει κατορθώσει να τετραπλασιάσει τα ίδια κεφάλαια, διαθέτοντας στο τέλος του 2009 3,6 δισ. ευρώ. Δειγματολογικά, να σας πω για την πορεία του ομίλου ότι το 9μηνο του 2010 η τράπεζα έδωσε 900 εκατ. ευρώ νέες χορηγήσεις στην Κύπρο, που είναι περισσότερα από όλες τις τράπεζες της Κύπρου.

Όσον αφορά στο επίπεδο κερδοφορίας της τράπεζας πριν τις προβλέψεις, αυτό ανήλθε στην 5ετία σε πάνω από 400 εκατ. ευρώ και αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε τις όποιες πιθανές προβλέψεις χρειάζονται τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος.

Για να μιλήσω πιο αναλυτικά, το 16% - 17% των δραστηριοτήτων της MARFIN LAIKI BANK είναι στο εξωτερικό, λιγότερο από όσο είναι στην Κύπρο. Συνολικά, σήμερα διαθέτουμε 505 καταστήματα σε έντεκα χώρες, περιλαμβανομένων των 300 καταστημάτων που λειτουργούμε στην Ελλάδα και στην Κύπρο μαζί.

Αυτά τα πέντε χρόνια έχουμε κατορθώσει να μετεξελίξουμε τον όμιλο από τράπεζα η οποία είχε αμιγώς κυπριακό χαρακτήρα σε τράπεζα με διεθνή υπογραφή και εκτιμούμε ότι οι διεθνείς δραστηριότητες θα επεκταθούν τα επόμενα χρόνια και θα αρχίσουν να αντικατοπτρίζουν την καλή πορεία που έχει σήμερα η τράπεζα. Άρα, θεωρούμε πως με την ανάπτυξη των οικονομιών στις συγκεκριμένες χώρες, όπου διαθέτουμε καταστήματα, θα έχουμε αρκετά ικανοποιητικά αποτελέσματα σε θέματα ανάπτυξης εργασιών.

Στο σημείο αυτό να τονίσω ότι οι εργασίες μας τα προηγούμενα πέντε χρόνια είχαν ισόρροπη ανάπτυξη. Το πιο σημαντικό νομίζω από όλα είναι το ότι έχουμε κατορθώσει να ενισχύσουμε τα ίδια κεφάλαια, τα οποία, όπως προανέφερα, είναι πάνω από 3,6 δισ. ευρώ και σύμφωνα με το περιοδικό "Banking" είμαστε η υψηλότερη κατατασσόμενη κυπριακή τράπεζα.

Ακόμα ένα σημαντικό στοιχείο, το οποίο θα πρέπει να σας αναφέρω, είναι το σύνολο των μερισμάτων μας την τελευταία 5ετία, κατά την οποία η MARFIN LAIKI BANK έδωσε σε μερίσματα 770 εκατ. ευρώ, που αποτελούν το 75% της σημερινής χρηματιστηριακής αξίας της, δηλαδή τετραπλασιάστηκαν οι χορηγήσεις και το ενεργητικό της και οι καταθέσεις της αυξήθηκαν κατά τρεισήμισι φορές.


Ποια η στρατηγική του ομίλου και ποιες οι προβλέψεις σας για το 2011;

Το 2011 πιστεύω ότι θα είναι μια χρονιά κατά την οποία θα δώσουμε μεγάλη έμφαση στην κυπριακή οικονομία, μια κι ευτυχώς φαίνεται πως οι οιωνοί είναι καλοί, αφού και η κυπριακή οικονομία επέδειξε πολύ καλύτερη αντίσταση από τις οικονομίες της Ελλάδας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών κατά την οικονομική κρίση, με το δημοσιονομικό έλλειμμα της Κύπρου, όπως φαίνεται, να κλείνει το 2010 στο 6%, ποσοστό πάρα πολύ καλό συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Το 2010 έδειξε ότι η κυπριακή οικονομία επανέρχεται σε υγιή τροχιά και ταυτόχρονα βλέπουμε εισροή χρημάτων κι επομένως οι εκτιμήσεις μας για το 2011 είναι ενθαρρυντικές για καλύτερη ανάπτυξη και επιστροφή στην ομαλότητα.


Στη τελευταία έκτακτη γενική συνέλευση αποφασίστηκε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας. Πώς έχουν τα πράγματα και πότε αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία;

H απάντηση στο ερώτημά σας είναι ότι κινούμαστε προς δύο κατευθύνσεις: Η πρώτη είναι η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου και η δεύτερη είναι η έκδοση ενός μετατρέψιμου αξιογράφου που θα εκδοθεί με δικαιώματα προτίμησης υπέρ των μετόχων. Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου είναι 480 εκατ. ευρώ.

Κατά τη διάρκεια του 2011 εκτιμούμε ότι θα εκδώσουμε και τα αξιόγραφα χρεόγραφα, που θα είναι μετατρέψιμες ομολογίες με δυνατότητα μετατροπής σε μία τιμή, η οποία είναι κατ’ ελάχιστον 1,80 και θα προσδιοριστεί την ημερομηνία όπου θα γίνει η έκδοση.

Συνολικά, πρόκειται για μια αύξηση μετοχικού κεφαλαίου 660 εκατ. ευρώ. Στο σημείο αυτό να σας αναφέρω πως κατά τη διάρκεια της γενικής συνέλευσης είχαμε και μία ανακοίνωση από την πλευρά της Dubai, που είναι μέτοχος με 6,8%, ότι προτίθεται να συμμετάσχει στη νέα έκδοση.

Θέλω να πιστεύω πως η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου λήφθηκε στον σωστό χρόνο, διότι, αν είχε εγκριθεί η νομοθεσία για τα καλυμμένα ομόλογα, οι τράπεζες θα είχαν σήμερα ρευστότητα και δεν θα χρειαζόταν να δώσει η κυβέρνηση τα 3 δισ. ευρώ, τα οποία, κακώς βέβαια, οδήγησαν στην υποβάθμιση από τους Standard & Poor’s, οι οποίοι τα υπολόγισαν στο δημόσιο χρέος.


Κύριε Μπουλούτα, τον τελευταία καιρό η κατάσταση της υγείας των τριών κυπριακών τραπεζών βρέθηκε στο μικροσκόπιο των Standard & Poor’s, με αποτέλεσμα να υπάρξουν έντονες συζητήσεις μεταξύ πολιτικών και οικονομικών παραγόντων του τόπου. Ποια η θέση σας πάνω στο θέμα της υποβάθμισης;

Όσον αφορά στην τελευταία έκθεση του διεθνούς αυτού οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης για τις κυπριακές τράπεζες, θα μπορούσα να χαρακτηρίσω αυτήν την παρέμβαση αδόκιμη γιατί ο ξένος αυτός οίκος δεν γνωρίζει τόσο καλά τις κυπριακές τράπεζες όπως γνωρίζει τις ελληνικές και καμιά κυπριακή τράπεζα δεν έχει προσλάβει τους Standard & Poor’s για να αξιολογήσει την πιστοληπτική διαβάθμισή τους.

Εμείς εκτιμούμε ότι κάποια πράγματα καθιστούν την Κύπρο πολύ διαφορετική και για να τα αναλύσει κάποιος πρέπει να ξοδέψει πολλή φαιά ουσία και ιδιαίτερα σε ουσία του τραπεζικού κλάδου. Αυτή είναι η απάντησή μου για τους S&P.

Και να σας θυμίσω ότι το μέγεθος των τραπεζών στην Κύπρο είναι μεγάλο σε σύγκριση με το κράτος και αυτό συμβαίνει σε πάρα πολλά κράτη του κόσμου όπου ο πολλαπλασιαστής είναι πάνω από τον κρατικό και έχει να κάνει με την ισχυρή κεφαλαιακή βάση των τραπεζών.

Οι κυπριακές τράπεζες έχουν πάει πάρα πολύ καλά, έχοντας μεγάλη ρευστότητα στον ισολογισμό τους, γεγονός το οποίο δεν έχει συμβεί με τις πιο πολλές τράπεζες στην Ευρώπη.

Άρα, υπάρχει μια τρομερή εξάρτηση των ευρωπαϊκών τραπεζών από τις διεθνείς αγορές, ενώ στην Κύπρο δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο από πλευράς κεφαλαιακής επάρκειας, και νομίζω ότι οι δύο μεγάλες τράπεζες είμαστε από τις καλύτερες τράπεζες στην Ευρώπη και όλα αυτά αποτελούν πολύ θετικά στοιχεία, τα οποία δεν τονίστηκαν στην έκθεση, ενώ τονίστηκαν μόνο κάποιες πιθανές συνέπειες των αρνητικών.

Πάντως, τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως έχουν παρουσιαστεί στην έκθεση. Για παράδειγμα, να σας αναφέρω ότι στην έκθεση του οίκου καταγράφεται ότι ο δείκτης του δημοσίου χρέους της Κύπρου είναι πολύ υψηλός, στο 280% του ΑΕΠ. Αυτό το ποσοστό είναι παραπλανητικό γιατί κάποιος θα πρέπει να δει τα δάνεια αφού πρώτα αφαιρέσει από αυτά τις καταθέσεις. Για να γίνω πιο κατανοητός, να σας πω ότι, αν αφαιρεθούν οι καταθέσεις, τότε το δημόσιο χρέος της Κύπρου είναι πολύ χαμηλό και ανέρχεται στο 36% του ΑΕΠ και όχι στο 280%.

Σε ό,τι αφορά τα δάνεια των νοικοκυρών, να σας αναφέρω πως είναι περισσότερες οι καταθέσεις των νοικοκυριών σε σχέση με τα δάνεια και η διαφορά αυτή ανέρχεται στο 23% του ΑΕΠ. Αυτό δείχνει ότι πολλά νοικοκυριά στην Κύπρο προτιμούν να δανείζονται ακόμα και όταν έχουν διαθέσιμη ρευστότητα, την οποία προτιμούν να έχουν σε καταθέσεις.

Επίσης, θα πρέπει να αναφερθεί ότι στην Κύπρο είναι πολύ υψηλό το ποσοστό ιδιοκατοίκησης, που ανέρχεται στο 80% - 85%, και ένα πολύ μεγάλο ποσοστό δανείων των νοικοκυριών διασφαλίζεται από την ισχυρή ποιότητα εξασφαλίσεων των ακινήτων.


Σε σχέση με τα επισφαλή δάνεια τι έχετε να μας πείτε;

Εκτιμούμε ότι ο δείκτης επισφαλών απαιτήσεων θα συνεχίσει να χειροτερεύει για τα επόμενα δύο - τρία τρίμηνα και αυτό έχει σχέση με το χαρτοφυλάκιό μας της Ελλάδας. Όμως, έχουμε παρατηρήσει ότι έχουμε πτώση νέων επισφαλών απαιτήσεων. Το επόμενο βήμα μας είναι να δούμε αρνητικό ρυθμό.

Εν κατακλείδι, να σας πω ότι οι δείκτες δεν είναι ανησυχητικοί και για να κλείσω το θέμα αυτό σε έναν μεγάλο βαθμό δεν εκτιμούμε ότι θα χάσουμε λεφτά.


Τελευταία γίνεται λόγος για τα μέτρα που πρέπει να πάρει η κυπριακή κυβέρνηση για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Θα θέλαμε τα σχόλιά σας.

Κατ’ αρχάς, με τα μέτρα που πρέπει να πάρει η κυβέρνηση της Κύπρου, πολλές φορές σε τοποθετήσεις μου αλλά και σε τοποθετήσεις πολλών στελεχών της τράπεζας, υποστηρίξαμε ότι έχει φτάσει η στιγμή όπου οι αγορές έχουν κηρύξει το τέλος του σπάταλου κράτους.

Πιστεύω πως πρέπει να υπάρξει αξιολόγηση της κατάστασης στον τομέα των κρατικών δαπανών. Αυτό είναι φανερό πλέον, αφού πολλές οικονομίες της Ευρώπης βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα και αρχίζουν να κοιτούν πλέον και να εξετάζουν με πολύ μεγάλη λεπτομέρεια την κάθε δαπάνη και αν αυτή είναι λογική ή μη.

Νομίζω ότι τα προηγούμενα χρόνια υπήρξε πολύ μεγάλη ευμάρεια και η ποιότητα του επιπέδου ζωής ήταν υψηλή στην Κύπρο, από τα πιο μεγάλα νούμερα που υπάρχουν σε παγκόσμιο επίπεδο. Όταν συμβαίνουν λοιπόν τέτοια γεγονότα, τότε το ίδιο το κράτος θα πρέπει να κάνει μια αυτοκριτική και να δει σε ποια σημεία τα πράγματα έχουν πάει καλά και πού όχι. Όταν έχουμε ανάπτυξη και ευημερία δεν δίνουμε μεγάλη σημασία σε διάφορα θέματα όπως π.χ. τα έξοδα.

Δεν είμαι ειδικός για τα δημόσια οικονομικά της Κύπρου, όμως τα νούμερα που φαίνονται και με τα οποία πάμε να κλείσουμε τη χρονιά είναι εκτός της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Και ναι μεν η ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας το 2010 μάλλον θα κινηθεί καλύτερα από τις εκτιμήσεις για ανάπτυξη σε ποσοστό 0,5% - 0,75%, επειδή ο τουρισμός και οι επενδύσεις έχουν πάει καλύτερα, ενώ βλέπουμε να επιταχύνεται και η ροή χρημάτων από το εξωτερικό, αυτό όμως δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία, γιατί διαφορετικά φοβάμαι ότι η Κύπρος θα χάσει μια ιστορική ευκαιρία να μπορέσει να δημιουργήσει έναν δημόσιο τομέα που θα είναι πιο ευέλικτος και πιο ανταγωνιστικός.

• Ο κ. Θεοφάνης Λιβέρας είναι εκδότης του κυπριακού οικονομικού περιοδικού "EUROΚΕΡΔΟΣ".