Την πρόθεσή του για διασφάλιση του ελέγχου του ΟΤΕ και της ΔΕΗ από το Δημόσιο αποκαλύπτει στη συνέντευξη που παραχώρησε στον ”Μ” ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γιώργος Αλογοσκούφης.

Ακόμα, διασαφηνίζει ότι στα σχέδια αποκρατικοποιήσεων έως το τέλος του έτους περιλαμβάνονται μόνο μετοχοποιήσεις και εύχεται να αντιμετωπίσει το ”πολύ ευχάριστο δίλημμα” να ζητήσει μια ξένη τράπεζα το σύνολο του ποσοστού του Δημοσίου στην Εθνική ή την Εμπορική Τράπεζα.

Δηλώνει παράλληλα ότι οι μειωμένοι φορολογικοί συντελεστές για τις επιχειρήσεις θα εφαρμοστούν στα κέρδη του 2005, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ρύθμισης των εκκρεμών υποθέσεων της περιόδου 1999-2002, διαψεύδει πιθανή επαναφορά αντικειμενικών κριτηρίων και προδιαγράφει μείωση των προσαυξήσεων για ληξιπρόθεσμες προς το Δημόσιο οφειλές.

Συνέντευξη στην Έλενα Λάσκαρη

- Σε λίγες μέρες συμπληρώνετε τρεις μήνες στη διακυβέρνηση της χώρας. Από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχατε βαθιά γνώση των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας και η αγορά περίμενε περισσότερο άμεσες αντιδράσεις. Γιατί υπάρχει αυτή η καθυστέρηση στη λήψη μέτρων;

Το να πάρει κανείς μέτρα σπασμωδικά και πυροσβεστικά είναι κάτι που κάνει κακό στην αγορά και όχι καλό. Στόχος μας είναι να εμπεδώσουμε κλίμα εμπιστοσύνης στην αγορά, να μην κάνουμε σπασμωδικές κινήσεις, να κάνουμε πολύ προσεκτικές επιλογές, να μην ταράξουμε τα νερά εκεί όπου δεν πρέπει και παράλληλα να δίνουμε το στίγμα ότι έχουμε την πρόθεση να εφαρμόσουμε το πρόγραμμά μας.

Αυτό που κάναμε πρώτα πρώτα είναι να αποκτήσουμε μια πλήρη εικόνα της οικονομίας. Από εδώ και εμπρός έχουμε συγκροτήσει τις επιτροπές για την αναμόρφωση του Φορολογικού και του Αναπτυξιακού, έχει προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό η κατάρτιση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και ήδη έχουμε εγκαινιάσει συνεργασίες με τα συναρμόδια υπουργεία για να προχωρήσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Έχετε κάνει λόγο για αποκρατικοποιήσεις διαφορετικών ταχυτήτων. Τι ακριβώς εννοείτε;

Υπάρχουν κάποιες αποκρατικοποιήσεις στη λογική των όσων ίσχυαν ως σήμερα και οι οποίες μπορούν να προχωρήσουν σύντομα. Πρόκειται ουσιαστικά γι’ αυτές που έχουν τον χαρακτήρα της μετοχοποίησης. Σε αυτή την κατηγορία συγκαταλέγονται επιχειρήσεις που βρίσκονται ήδη στο χρηματιστήριο και εξετάζεται κατά πόσο μπορεί να προχωρήσει η περαιτέρω διάθεση πακέτων.

Το κρίσιμο για μας είναι μια νέα γενιά αποκρατικοποιήσεων με αναπτυξιακό χαρακτήρα, που να προσομοιάζουν πιο πολύ με τις εξελίξεις στην κινητή τηλεφωνία το 1992, παρά με τις μετοχοποιήσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια. Αποκρατικοποιήσεις που θα δημιουργήσουν ανάπτυξη, επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας.

Και αυτές θέλουν προετοιμασία, γιατί χρειάζεται νέο θεσμικό πλαίσιο σε ορισμένες περιπτώσεις. Θα έχουμε κάποιου τέτοιου είδους αποκρατικοποιήσεις έτοιμες να τις υλοποιήσουμε το 2005.

Επομένως για φέτος το μόνο που περιμένουμε είναι μετοχοποιήσεις.

Για φέτος μόνο κάποιες μετοχοποιήσεις, τίποτα περισσότερο. Τώρα, αν κάποια αποκρατικοποίηση νέας γενιάς είναι έτοιμη προς το τέλος του χρόνου, δεν θα σταματήσουμε για λόγους… ημερολογίου.

Η νέα φιλοσοφία αποκρατικοποιήσεων θα προβλέπει, φαντάζομαι, και εκχώρηση του management.

Αυτή πρέπει να είναι η λογική. Στις μεγάλες ΔΕΚΟ έχει μπει ήδη νέο management, το οποίο έχει αποδεχθεί η αγορά και περιμένουμε από αυτό το management να δημιουργήσει υπεραξίες και για τις ίδιες τις επιχειρήσεις και για την ελληνική οικονομία και για το Δημόσιο και στις περιπτώσεις όπου διαπιστώσουμε ενδιαφέρον από ιδιώτες για το management δεν θα διστάσουμε. Εκτός από τις επιχειρήσεις που έχουν στοιχεία φυσικού μονοπωλίου.

Στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν ο ΟΤΕ και η ΔΕΗ;

Εμπίπτουν οι επιχειρήσεις που διαχειρίζονται μεγάλα δίκτυα. Σε ΔΕΗ και ΟΤΕ το ποσοστό του Δημοσίου θα παραμείνει τέτοιο ώστε να διασφαλίζεται ο δημόσιος έλεγχος.

Στο υποθετικό σενάριο όπου δύο μεγάλες ελληνικές τράπεζες αποφάσιζαν να συγχωνευθούν θα τις ενθαρρύνατε ή όχι;

Τυχόν συγχώνευση δύο εκ των πέντε μεγάλων τραπεζών θα δημιουργούσε προβλήματα ανταγωνισμού. Εκτός αν πρόκειται για τις πολύ μικρότερες. Υπ’ αυτή την έννοια είπαμε ότι δεν θα ενισχύσουμε τις συγχωνεύσεις γιατί θέλουμε να ενισχύσουμε τον ανταγωνισμό, δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε ολιγοπωλιακή συγκέντρωση στο τραπεζικό σύστημα.

Από την άλλη πλευρά, θα είμαστε πολύ ανοιχτοί σε ενδεχόμενες συνεργασίες με κάποιες τράπεζες του εξωτερικού.

Αν μια μεγάλη ξένη τράπεζα διεκδικούσε το σύνολο της συμμετοχής του Δημοσίου στην Εθνική ή στην Εμπορική;

Μακάρι να βρισκόταν μια τέτοια τράπεζα, οπότε θα είχαμε ένα πολύ ευχάριστο δίλημμα.

Οι καθυστερήσεις στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων οδηγούν σε καθυστερήσεις είσπραξης εσόδων για τη μείωση του χρέους. Σκέφτεστε αντισταθμιστικά την πώληση μετοχών από το χαρτοφυλάκιο της ΔΕΚΑ;

Σε οποιεσδήποτε αποφάσεις συνεκτιμούμε πολλά πράγματα. Ένα από αυτά είναι τα έσοδα για το Δημόσιο, αλλά δεν είναι το κυρίαρχο. Κυρίαρχο είναι να μην κάνουμε κινήσεις τέτοιες που θα δημιουργήσουν αναστάτωση στην αγορά ή ευκαιρίες κερδοσκοπίας. Γι’ αυτό και οι ανακοινώσεις τέτοιων προθέσεων δεν εξυπηρετούν τίποτα.

Η παρέμβαση εισαγγελέα στην υπόθεση της ΔΕΚΑ δείχνει ότι υπήρχαν στο παρελθόν περιθώρια αδιαφανών διαδικασιών στην αγορά. Πού πάσχει η αγορά και πώς θα αντιμετωπίσετε τις πληγές;

Ο βασικός λόγος που ανέκυψαν τέτοια ζητήματα είναι ότι ουσιαστικά για ένα πολύ μεγάλο διάστημα είχε καταργηθεί η εποπτεία, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Εμείς ήδη έχουμε τοποθετήσει ανθρώπους τους οποίους έχει αποδεχθεί πολύ καλά η αγορά. Παράλληλα θα ενισχύσουμε και το θεσμικό πλαίσιο όπου χρειάζεται.

Βασικό είναι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς να λειτουργήσει μακριά από πολιτικές παρεμβάσεις, με γνώμονα την αξιοπιστία και το μέλλον της αγοράς.

Από εκεί και πέρα υπάρχει ένα θέμα απόδοσης δικαιοσύνης για όσα συνέβησαν στο παρελθόν. Πάρα πολλοί από τους χαμένους του χρηματιστηρίου θεωρούν ότι πρέπει να αποδοθεί δικαιοσύνη και είμαι και εγώ ανάμεσα σε αυτούς.

Πρέπει να γίνει με θεσμικά σωστό τρόπο, σε υποθέσεις που είναι πράγματι τεκμηριωμένες, με την ελάχιστη δυνατή εμπλοκή των πολιτικών σε αυτές τις διαδικασίες ώστε να μη δίνεται η εντύπωση ότι οι έρευνες γίνονται για πολιτικούς λόγους.

Κάτι τέτοιο θα έκανε κακό στην αγορά, θα ήταν μια άλλου είδους πολιτική παρέμβαση στο χρηματιστήριο. Αν βέβαια η υπόθεση φτάσει σε πολιτικά πρόσωπα, μόνο τότε θα πρέπει να εμπλακούν οι πολιτικοί.

Οι πολιτικοί πρέπει να μπορούν να ”παίζουν” στο χρηματιστήριο;

Αυτό είναι ένα ψευτοδίλημμα. Δεν πρέπει εμείς με τη συμπεριφορά μας να ενοχοποιούμε το χρηματιστήριο. Στον βαθμό που και οι πολιτικοί επενδύουν ακολουθώντας τους κανόνες διαφάνειας, δεν τίθεται κανένα ζήτημα. Επειδή όμως στο παρελθόν δημιουργήθηκαν πολλά προβλήματα, η πολιτεία έχει θεσμοθετήσει την απαγόρευση αγοραπωλησιών μετοχών από πολιτικούς. Αυτό είναι κάτι το οποίο, σε πρώτη τουλάχιστον φάση, δεν σκοπεύουμε να θίξουμε.

Η διοίκηση του χρηματιστηρίου θα αλλάξει;

Είμαστε σε συνεννόηση με την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών και αν καταλήξουμε σε συμφωνία ότι πρέπει να αλλάξει η διοίκηση, θα αλλάξει.

- Στο φορολογικό, όπως προκύπτει από τις ως τώρα εξαγγελίες σας, η κυβέρνηση φαίνεται να δίνει προτεραιότητα στην ελάφρυνση των επιχειρήσεων έναντι των φυσικών προσώπων.

Δίνουμε μια σχετική προτεραιότητα στις επιχειρήσεις γιατί έχει πολύ μεγάλη σημασία να ενισχύσουμε την αναπτυξιακή δυναμική μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες και αυτό το στοίχημα θα περάσει μέσα από τις επιχειρήσεις και τις επενδύσεις. Το δεύτερο βασικό στοιχείο της μεταρρύθμισης θα είναι η ριζική αλλαγή του τρόπου αλλά και του μηχανισμού των φορολογικών ελέγχων.

- Έχει προκληθεί αναστάτωση στον επιχειρηματικό κόσμο από το ενδεχόμενο επαναφοράς των αντικειμενικών κριτηρίων ύστερα από σχετικές δηλώσεις του υφυπουργού Αδάμ Ρεγκούζα.

Εμείς δεν εναντιωθήκαμε τόσα χρόνια στα αντικειμενικά κριτήρια για να τα επαναφέρουμε. Θα πάμε σε ένα σύστημα το οποίο θα βασίζεται στα βιβλία των επιχειρήσεων, σε διαφορετική φιλοσοφία φορολογικών ελέγχων, για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα βασίζεται περισσότερο στον δειγματοληπτικό έλεγχο με κριτήρια.

Επιχειρήσεις, για παράδειγμα, οι οποίες εμφανίζουν αδικαιολόγητα μείωση κερδών μια χρονιά, οπωσδήποτε θα ελεγχθούν. Υπάρχουν τρόποι να κάνεις δειγματοληπτικούς ελέγχους οι οποίοι θα είναι αποτελεσματικοί. Δεν υπάρχει λόγος να ελέγχεις όλες τις επιχειρήσεις και όλοι να θεωρούνται ύποπτοι φοροδιαφυγής.

Καθοριστικό για μας είναι να περιορίσουμε δραστικά τις περιπτώσεις όπου έχουμε απόρριψη βιβλίων για τυπικούς λόγους.

Δεν θα πρέπει σε κάποιο χρονικό σημείο να ”κλείσουμε” με τις εκκρεμότητες του παρελθόντος; Να δημιουργηθεί ένα καινούργιο φορολογικό καθεστώς και οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες να μην είναι πάντα με τον φόβο της Εφορίας; Θα υπάρξει νέα ρύθμιση εκκρεμών υποθέσεων;

Το ενδεχόμενο μιας ρύθμισης εκκρεμών υποθέσεων πάντα έχει κινδύνους γιατί δίνει λάθος σήματα στην αγορά. Στον βαθμό που διαπιστώσουμε ότι πρέπει να υπάρξουν μεταβατικές διατάξεις για το κλείσιμο εκκρεμών υποθέσεων, θα το εξετάσουμε ταυτόχρονα με τη φορολογική μεταρρύθμιση και με κριτήρια τα οποία θα είναι συμβατά με τη μεταρρύθμιση.

Οι χαριστικές ρυθμίσεις έχουν πάντα το πρόβλημα ότι δημιουργούν λάθος ”κίνητρα” στους φορολογουμένους και κάθε φορά περιμένουν και την επόμενη ρύθμιση. Γι’ αυτό είμαστε και πάρα πολύ διστακτικοί.

Ένα άλλο κεφάλαιο σχετίζεται με τα ληξιπρόθεσμα χρέη και κυκλοφορεί ως σενάριο ότι σχεδιάζεται μείωση των προσαυξήσεων ώστε να εισπραχθεί μέρος αυτών.

Πρέπει το Δημόσιο να μπορεί να μαζέψει τα ληξιπρόθεσμα χρέη και δη σε μια περίοδο όπου υπάρχουν δημοσιονομικές δυσκολίες, αλλά και πάλι δεν θα πρέπει να δώσουμε την αίσθηση ότι χαρίζουμε και επιβραβεύουμε αυτούς που δεν πληρώνουν τα χρέη τους. Σε κάθε περίπτωση, οι προσαυξήσεις θα πρέπει να είναι συμβατές με τα επιτόκια που ισχύουν στην αγορά και δεν μπορεί να είναι τριπλάσιες ή τετραπλάσιες σε ετήσια βάση έναντι των επιτοκίων της αγοράς.

Δεδομένων των δημοσιονομικών στενών περιθωρίων, η μεταρρύθμιση θα εφαρμοστεί σταδιακά;

Ναι, θα έχει ορίζοντα την ολοκλήρωση της θητείας της κυβέρνησης. Το σύστημα θα αλλάξει άπαξ και διά παντός αλλά μπορεί να υπάρξει κλιμάκωση των φορολογικών μειώσεων. Για τις επιχειρήσεις οι μειώσεις των συντελεστών θα γίνουν εφάπαξ από το 2005, στο 25% για τα μη διανεμόμενα κέρδη των Α.Ε. και στο 20% για τις μικρές επιχειρήσεις.

Από το 2005 θα ισχύσει και η μείωση της προκαταβολής φόρου στο μισό για τις νεοϊδρυόμενες επιχειρήσεις.

Ως προς τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, τα στοιχεία για την οικοδομική δραστηριότητα δείχνουν σημαντική πτώση. Θα ήταν μια λύση για την τόνωση του κατασκευαστικού κλάδου η αύξηση των εκπτώσεων φόρου από τόκους στεγαστικών δανείων που μειώθηκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση;

Ναι, θα ήταν εν μέρει λύση. Εξετάζουμε με ποιο τρόπο θα μπορέσουμε να τονώσουμε και την ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα. Το ζητούμενο είναι να τονώσουμε την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Και με την πολιτική μας θα υπάρξει αυτή η τόνωση της εμπιστοσύνης.

Ξέρετε, ένας από τους λόγους για τους οποίους σταματάει ο κόσμος να χτίζει, εκτός από τον πιθανό κορεσμό, είναι η αβεβαιότητα για το μέλλον, την οποία θα αντιμετωπίσουμε με την πολιτική μας.

Προεκλογικά είχατε δεσμευθεί για ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας 5%. Φέτος αναθεωρήθηκε ο στόχος στο 3,7%, το 2005 με την εξαμηνιαία έκθεση προβλέπεται 3,9%. Πότε θα ”πιάσουμε” το 5%;

Το συντομότερο δυνατόν. Δεν μπορεί κανείς να τη διατάξει την ανάπτυξη. Εμείς θα ξεκινήσουμε τις διαδικασίες ώστε να φτάσουμε στο 5%. Μπορεί να μην φτάσουμε τον στόχο τον πρώτο χρόνο ή τον δεύτερο, θα τον φτάσουμε όμως.

Θα σας προκαλούσε έκπληξη αν τον Σεπτέμβριο οι οριστικές εκτιμήσεις της Eurostat έδιναν έλλειμμα πάνω από το 4% του ΑΕΠ;

Θα μου προκαλούσε έκπληξη. Πιστεύω ότι το 4% είναι το μάξιμουμ που θα μπορούσε να φτάσει το έλλειμμα, αλλά σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη. Για φέτος η προσπάθειά μας θα είναι να κρατήσουμε το έλλειμμα οριακά κάτω από το 3% του ΑΕΠ, αλλά λόγω και των Ολυμπιακών Αγώνων η κατάσταση θα είναι δύσκολη. Είμαι βέβαιος ότι θα κατεβάσουμε το έλλειμμα κάτω από το 3% το 2005.

”ΔΕΝ ΑΓΓΙΖΟΥΜΕ ΤΟ ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ”

Πληθώρα συστάσεων διατυπώνεται από διεθνείς οργανισμούς για ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας. Μήπως τελικά υπάρχουν τέτοια προσκόμματα που εμποδίζουν και την ανάπτυξη και την απασχόληση;

Για μας το πρόβλημα δεν είναι τόσο η έλλειψη ελαστικότητας. Αυτά είναι άλλωστε ζητήματα που μπορούν να τα συζητήσουν μεταξύ τους οι κοινωνικοί εταίροι και αν φτάνουν σε αποφάσεις, εμείς είμαστε διατεθειμένοι να νομοθετήσουμε. Για μας το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ο δυϊσμός που έχει η αγορά εργασίας.

Υπάρχουν δύο κατηγορίες εργαζομένων. Στη μία συμπεριλαμβάνονται αυτοί που εργάζονται νόμιμα, πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές και προστατεύονται από την εργατική νομοθεσία. Παράλληλα υπάρχει όμως και μια ”υπόγεια” αγορά εργασίας με εργαζομένους ανασφάλιστους, χωρίς κάλυψη από την εργατική νομοθεσία και με χαμηλότερες αμοιβές.

Το ζητούμενο δεν είναι τόσο η ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας όσο η εξάλειψη του δυϊσμού. Και αυτό δεν θα βοηθήσει μόνο την ανάπτυξη, την απασχόληση και τις επιχειρήσεις αλλά θα βοηθήσει και στην επίλυση διαφόρων προβλημάτων που έχουμε, όπως είναι το Ασφαλιστικό.

Στο Ασφαλιστικό, η Κομισιόν και η Τράπεζα της Ελλάδος προειδοποιούν ότι αν δεν ληφθούν πρόσθετα μέτρα το 2050, οι δαπάνες του συστήματος θα ισοδυναμούν με το ένα τέταρτο του ΑΕΠ. Δεν σας προβληματίζουν αυτές οι προβλέψεις, παρ’ ότι είναι μεγάλος ο χρονικός ορίζοντας;

Οι προβλέψεις αυτές βασίζονται στην παραδοχή ότι θα συνεχιστούν οι τωρινές δημογραφικές τάσεις. Εμείς λέμε ότι με την αντιμετώπιση της ”μαύρης εργασίας” και με την ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη τα πράγματα δεν θα είναι τόσο άσχημα.

Μην ξεχνάτε ότι η βάση αυτών των προβλέψεων είναι μια δημογραφική εξέλιξη η οποία αν επαληθευτεί δεν θα έχει πρόβλημα μόνο το Ασφαλιστικό, θα έχει πρόβλημα όλη η ελληνική κοινωνία. Θα είμαστε μια κοινωνία συνταξιούχων.

Επομένως παρεμβάσεις στο Ασφαλιστικό δεν θα υπάρξουν;

Θα υπάρξουν, διαχειριστικού χαρακτήρα όμως, με καλύτερη αξιοποίηση της περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων και πάταξη της εισφοροδιαφυγής. Αυτές τις παρεμβάσεις θα τις κάνουμε αλλά δεν αγγίζουμε το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης γιατί δεν λύνεις έτσι το πρόβλημα.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 323 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & Επενδύσεις”, στις 28 Μαΐου